نقش مکمل‌ها در رشد کودکان شیرخوار و زمان مصرف آن ها

المیرا خسروی کارشناس تغذیه واحد بهبود تغذیه جامعه مرکز بهداشت شهدای والفجر شیراز اظهار کرد: در کشور ما بر اساس نتایج بررسی‌های انجام شده، کمبود آهن و کم خونی ناشی از آن در کودکان زیر ۲ سال شایع است.

او ادامه داد: مطالعات نشان داده است که اثرات نامطلوب فقر آهن در دوران جنینی و ۲ سال نخست زندگی کودک، بر رشد و تکامل مغزی غیرقابل جبران است. از دیگر مشکلات تغذیه‌ای شایع در کودکان زیر ۲ سال، کمبود ویتامین A و ویتامین D است.

خسروی بیان کرد: در کودکان مبتلا به کمبود ویتامین A، خطر ابتلا به بیماری‌های تنفسی و اسهالی و احتمال رشد نامناسب نسبت به سایر کودکان افزایش می‌یابد و سیستم ایمنی نیز ضعیف می‌شود.

او با بیان اینکه کمبود ویتامین D نیز در شیرخواری منجر به بیماری «ریکتز» یا «راشیتیسم» می‌شود، تصریح کرد: بر این اساس دادن قطره آهن از پایان ۶ ماهگی و یا همزمان با شروع تغذیه تکمیلی تا پایان ۲۴ ماهگی به میزان روزانه حداکثر ۱۵ میلی گرم آهن المنتال برای همه شیرخوارانی که با وزن طبیعی متولد می‌شوند، توصیه می‌شود.

این کارشناس تغذیه افزود: برای پیشگیری از کمبود ویتامین A و ویتامین D روزانه قطره مولتی ویتامین و یا قطره A و D از روز ۳ تا ۵ پس از تولد تا ۲۴ ماهگی به میزان روزانه ۲۵ قطره باید به کودک داده شود.

او بیان کرد: برخی مادران فکر می‌کنند کودکانی که شیرخشک مصرف می‌کنند، نیازی به مکمل ندارند، در حالی که باید بدانند شیرخشک‌های موجود در بازار غنی شده نیست. به عبارت دیگر آهن، ویتامین A و D به آن‌ها اضافه نشده است و مقادیری که بر روی قوطی شیرخشک درج می‌شود، در حقیقت همان مقادیر طبیعی در ترکیب شیرخشک است که نیاز بدن شیرخوار را برآورده نمی‌کند.

کودکان چه زمانی باید مکمل‌ها را مصرف کنند؟

خسروی با بیان اینکه مکمل آهن را نباید همزمان با وعده شیر کودک به او داد، زیرا کلسیم موجود در شیر از جذب آهن جلوگیری می‌کند، تصریح کرد: بعضی از مادران به علت تیره شدن رنگ دندان شیرخوار از دادن قطره آهن خودداری می‌کنند. این کار لطمه غیرقابل جبرانی به رشد و تکامل مغزی شیرخوار و در نتیجه کاهش ضریب هوشی شیرخوار وارد می‌کند که قابل جبران نیست.

او اضافه کرد: به مادران توصیه می‌شود که قطره آهن را در یک قاشق مرباخوری ریخته و در عقب دهان کودک ریخته و سپس مقداری آب به او بدهند تا از تیره شدن رنگ دندان‌ها جلوگیری شود.

این کارشناس تغذیه تصریح کرد: قطره آهن موجب تغییر رنگ مدفوع کودک می‌شود که موجب نگرانی نیست. میوه‌ها و آب میوه‌ها به ویژه مرکبات، موجب افزایش جذب آهن می‌شود و می‌توان قطره آهن را همراه با میوه یا آبمیوه‌هایی که متناسب با سن کودک باشد، توصیه کرد.

او ادامه داد: در مورد مولتی ویتامین و یا قطره A و D، در صورتی که پس از وعده شیر و یا غذای کمکی مصرف شود مشکلی ایجاد نمی‌شود.