گزارشي به بهانه ي برپايي ششمين سوگواره پوسترهاي عاشورايي

به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران؛مراسم افتتاح و معرفي برگزيدگان سوگواره ي پوسترهاي عاشورايي دوشنبه بيست و هشتم آذر درحوزه هنري سازمان تبليغات اسلامي برگزار شد،با گفتگو ها و سخنراني هايي كه قبلا و در جريان اين مراسم از مرتضي گودرزي ديباج مدير مركز هنرهاي تجسمي حوزه ي هنري و سيدحسن موسي زاده،دبير علمي اين سوگواره شنيده بوديم،اميدوار و متوقع شديم كه با اتفاق هاي خارق العاده اي در كيفيت آثار دوره ي حاضر سوگواره و نوع نگاه هنرمندان روبرو مي شويم،اما بعد از حضور در مراسم افتتاحيه و مشاهده ي كاتالوگ آثار،اين اميد به ياس بدل شد.در اغلب پوسترهاي اين دوره از نمايشگاه،نشاني از خلاقيت ديده نمي شود و طراحان،گاه به كپي كاري نزديك شده اند و گاه به تقليد صرف...

مرتضي گودرزي ديباج در سخنراني خود درافتتاحيه ي ششمين سوگواره ي پوسترهاي عاشورايي به انديشيدن طراحان جوان به راهكارهاي ايجاد خلاقيت بيشتر اشاره و از آنان درخواست كرد؛از ايده هاي تكراري اجتناب كنند.

گفتني است؛در دوره ي اخير سوگواره،طبق وعده اي از برگزارشدگان پيش از آغاز نمايشگاه نسبت به سخت گيري بيشتر و افزايش سطح كيفي آثار داده بودند،منتظر ديدن نتيجه ي شگفتي در نمايشگاه بودم؛اما در نهايت تغيير خاصي در كليت پوسترها مشاهده نكردم.ديدگاه اغلب طراحان جوان شركت كننده در افتتاحيه به طور قطع اين است كه در اين نمايشگاه نيز با موج كليشه كاري و آثار تكراري روبرو هستيم.
چندي پيش سيدحسن موسي زاده ،دبير علمي سوگواره اظهار كرد:مساله ي عاشورا در ميان مردم شيعه مورد قبول است و ديگر اديان شناختي نسبت به آن ندارند و درحال حاضر،نمي‌توان به آن بعد بين المللي دارد.(به نقل از وي سايت خبري حوزه ي هنري)

اما سوال بنده اين است كه آيا مثلا در كشوري چون هند كه مردمش اغلب با اسلام و مسلماني نسبتي ندارند، عشق و اردات به سالار شهيدان وجود ندارد و مراسم سوگواري برپا نمي‌شود؟آيا هندوها امام حسين (ع) را نمي‌شناسند؟و آيا به وضوح روشن نيست كه انقلابيون در نيويورك و كاليفرنيا بيداري شان را از قيام مردمي ملت هاي عرب نظير مصر و تونس الهام گرفته اند و سرچشمه ي بيداري اسلامي نيز،بسيجيان حضرت امام خميني (ره)هستند كه مكتب عاشورا را اسوه و سرلوحه ي حركتشان قرار داده اند؟

رسيدن و درك اين ارتباطات كاري دشواري نيست؛اما چرا بعضي هامان از توجه به اين مهم غفلت مي‌كنيم؟
آن چنان كه در افتتاحيه سوگواره ي پوسترهاي عاشورايي شنيدم،برگزار كنندگان اين اتفاق هنري،از ناپختگي طراحان جوان گلايه مي‌كنند و به اين نسل خرده مي‌گيرند.

سوال اين جاست كه آيا نسل هنرمندان مدعو و پيشكسوت در دستيابي به كيفيت درتمامي شئونات زندگي هنري خود دست يافته و با هيچ مشكل ومعضلي دست و پنجه نرم نمي‌كنند؟ و آيا دريافتن اين نكته كه اقدام به جهت بين المللي كردن اين سوگواره،راهكاري به منظور وارد شدن نگاه هاي جديد به مقوله ي عاشورا،شكسته شدن كليشه ها و ايجاد خلاقيت بيشتر در ارائه آثار عقيدتي و مذهبي محسوب نمي‌شوند؟

براي تبيين اين راهكار بايد به نمايشگاهي اشاره كنم كه اخيرا در يكي از ايستگاه هاي متروي تهران برگزار شده و در آن آثار پوستر و عكس هنرمندان خارجي با محوريت جنبش ضد وال استريت به نمايش گذاشته شده است و در اين نمايشگاه شاهد آثار قابل توجهي در بيان مفاهيم و ارزش هاي قيام عليه ظلم و چپاولگري بوده ايم.

پس درمي‌يابيم كه حتي در ينگه دنيا و در قلب استعمار و استكبار نيز هنرمندان قادر به ارائه ي كارهاي هنري شايسته و باكيفيت بوده و روحيه ي ظلم و ستيزي و دفاع از حق و حقيقت در ذات و ذهن آن مردم نيز وجود دارد.

اگر آثار فوق الذكر هنرمندان خارجي را در كنار آثاري كه تحت عنوان هنر انقلاب و پوسترهاي بحرين وغزه در نمايشگاه مجازي سايت اينترنتي حوزه هنري قرار داده و مقايسه كنيد؛در مي‌يابيد كه هنرمندان خارجي تا چه حد در نگاه و بيان هنري ظلم ستيزي موفق بوده و نه تنها از هنرمندان داخلي چيزي كم نداشته،كه درمواردي آثارشان حائز ويژگي هاي برجسته تر و قابل تامل تر از آثار هنرمندان صاحب نام ماست.
البته پديده هاي تقليد و كپي كاري،تنها مختص به نمايشگاه هاي مذهبي ما نيست و به طوركلي در فضاي فرهنگي هنري كشور،شاهد اين قبيل اتفاقات ناخوشايند بوده و هستيم،اما اين پديده در نمايشگاه هاي مذهبي به سبب قرابت بيشتري كه با فرهنگ و مردم دارند؛بارزتر مي‌نمايد و بيشتر به چشم مي‌آيد.
آنچه ديده مي‌شود اين است كه گاهي اين هنرمندان جوان اند كه با اصرار بر سبك شخصي خود و توجه به اجراي تميز و چشمگير،گرچه موفق به اجراي آثار كم نقصي مي‌شوند؛اما در پرداختن به محتوا و استفاده از ظرفيت هاي تفكر و خلاقيت در اين آثار ناكام مي‌مانند.

اين اتفاقات قابل چشم پوشي نيستند كه اثر برگزيده و تقدير شده ي طراحي جوان در يكي از دوره هاي جشنواره هنري "در انتظار صبح" با محوريت انتظار و امام موعود(عج)،چندي بعد در جشنواره ي ديگري از سوي تني چند از طراحان مورد تقليد قرار گرفته و يا اثر عاشورايي هنرمندي جوان در نمايشگاه پوستر روايت محرم اصفهان،اندكي بعد از سوي يكي از طراحان گرافيك صاحب نام مورد تقليد قرار گرفته و تحت عنوان پوستر نمايشگاه سوگواره ي پوسترهاي عاشورايي چاپ و منتشر مي‌ شود./ه

يادداشت از سيد محمد حسين ميرباقري.