نوروز را به ارتفاع ببریم

به گزارش گروه ویژه نامه نوروزی باشگاه خبرنگاران؛ بسیاری از مردم در تعطیلات برنامه سفر های روزانه و یا پیک نیک را می گذارند. کوه و کوهنوردی یک ورزش مفرح و تفریحی جمعی و لذت بخش است. خصوصاً در بهار که کوه نیز جلوه ای از رویش را به خود گرفته است. در این بخش شما را با نکات کلیدی کوه نوردی آشنا می کنیم.

مراحل ورزش کوهنوردی
1- کوه پيمايي: پيمودن تپه ها و کوه هاي خاکي آسان و راه هاي مال روي کوهستاني براي تمرين و فراگرفتن اصول مقدماتي کوهنوردي.
2- کوهنوردي: نور ديدن کوه ها بي آن که پاي بند مسير يا منطقه اي باشيم با رعايت کليه اصول، مقررات و قوانين کوهنوردي با استفاده از وسايل فني.
3- سنگ نوردي: پيمودن عمودي صخره ها و ديواره ها را با استفاده از دست و پا ، با وسايل فني و بدون وسايل فني را سنگ نوردي مي گويند.
4- يخ و برف نوردي: پيمودن مسيرهاي يخي و برفي را با استفاده از ابزار و وسايل مخصوص يخ، برف نوردي مي گويند.
5- Dry Tooling: پيمودن مسيرهاي عمودي يخي و سنگي را با استفاده از ابزار يخ نوردي (تبر و کرامپون) را Dry Tooling مي گويند.
6- غار نوردي: پيمودن غارها و شکافهاي عمودي و افقي درون زمين را غار نوردي مي گويند.
7- ورزشهاي هوايي: فرود از ارتفاعات توسط وسيله مخصوص (کايت ، پاراگلايدر ، چتر و... ) را ورزش هوايي مي گويند. هر کدام از موارد فوق داراي درجاتي از آموزشهاي کارآموزي تا مربيگري پيشرفته دارد

ارتفاع‌زدگي در كوهستان
اول از همه خوب است بدانيم توقف در كوهستان‌هايي كه نسبت به محل زندگي ما خيلي مرتفع هستند، ممكن است ارتفاع‌زدگي ايجاد كنند. اگر مدت زماني طولاني در چنين مناطقي بمانيد، ممكن است دچار سردرد و تهوع (البته مختصر) شويد. اگر چه ديدن مناطق از چنين ارتفاعي لذت بخش است، اما اين عوارض را هم نمي‌توان ناديده گرفت. بهتر است براي كاهش چنين حالاتي، به آرامي و بتدريج ارتفاع را افزايش دهيد. با اين كار بدن هم راحت‌تر به ارتفاع عادت مي‌كند.

هواي متغير و بادهاي شديد در كوهستان
علاوه بر اين، دقت داشته باشيد كه هواي كوهستان در بهار بسيار متغير است؛ يعني ممكن است تنها با گذشت چند ساعت، هوايي صاف و مطبوع به برف و بوراني شديد تبديل شود. شايد تصورش سخت باشد، اما هواي كوهستان در بهار اين‌گونه است؛ بنابراين اگر تصميم داريد ـ در تعطيلات نوروز ـ به كوهستان برويد، امكانات لازم را همراه داشته باشيد. همراه داشتن لباسي گرم، كلاه، دستكش و جوراب مي‌تواند در اين شرايط به شما كمك كند.
از ديگر خصوصيات كوهستان، وزش بادهاي شديد است. چنين بادهايي در اين مناطق بويژه مناطق كوهستاني كه در خط‌الراس قرار دارند، بايد مورد توجه قرا گيرند. گاهي ممكن است چنان بادهاي شديدي بوزند كه حتي بچه‌هاي كوچك را به اطراف پرتاب كنند. تصورش را بكنيد اين بادهاي شديد چه سرمايي به وجود مي‌آورند و با كندن چادر و به هم ريختن لوازم و وسايل، چقدر مي‌توانند ما را كلافه كنند. پس آمادگي اين شرايط را داشته باشيد. اگر چادر را در محل دلخواه، محكم و درست مستقر كنيد، خيلي از اين مشكلات كاهش مي‌يابد. در ضمن محافظت و مراقبت از كودكان را هم فراموش نكنيد. كوهستان مكاني نيست كه حتي يك دقيقه از كودك غافل شويد.
 

لوازم سفر به كوهستان
آماده كردن لوازم و وسايل مورد نياز سفر، البته يكي دو روزي پيش از حركت هميشه و در هر سفري ضروري است؛ اما با توجه به خصوصيات كوهستان شايد بد نباشد برخي از اين لوازم را با هم مرور كنيم.
هميشه يك دست لباس اضافه همراه خود داشته باشيد. شايد با تغيير آب و هوا به استفاده از آن نياز داشته باشيد. كرم ضدآفتاب، عينك آفتابي، كلاه، دستكش و جوراب اضافي هم از ديگر موارد مهمي هستند كه در چنين سفري نبايد فراموش شوند.
خوب است لوازم جهت‌يابي هم با خود ببريم، البته به آن شرط كه استفاده از آنها را هم بدانيم يا بياموزيم، چون در كوهستان احتمال دارد به آنها نياز پيدا كنيم. خوب است يا با كسي كه تجربه اين كار را دارد همراه شويم يا شيوه‌هاي جهت‌يابي را بدقت بياموزيم. كيف كمك‌هاي اوليه را هم همراه خود ببريد. در كوهستان براي درمان بريدگي‌ها، گزيدگي و هرگونه آسيب و صدمه به اين لوازم احتياج پيدا مي‌كنيد. همراه داشتن چراغ قوه‌اي كه بتواند اطراف را بخوبي روشن كند نيز مفيد و گاهي ضروري است. همچنين علاوه بر لباس مناسب، پوشيدن كفش مناسب را فراموش نكنيد. در اين مورد هم مي‌توانيد از فردي متخصص مشورت بگيريد و كفش مناسب را انتخاب كنيد.
 

تغذيه در كوهستان
براي اين‌كه بتوانيم راحت از شيب‌ كوه بالا برويم و برگرديم به انرژي كافي نياز داريم؛ بنابراين تغذيه صحيح را هم نبايد فراموش كرد.
همراه داشتن آب كافي و مواد غذايي كم حجم و مقوي مانند انجير خشك را فراموش نكنيد. همچنين بهتر است وقتي در كوه هستيد، غذا را در حجم كم و دفعات بيشتر مصرف كنيد.
 

چادر برداريد، اما چادر مناسب
شايد تصور كنيد اگر قرار است تا شب برگرديد، ديگر به استفاده از چادر نيازي نيست. اما هميشه داشتن يك سر پناه مطمئن، مفيد است. خوشبختانه امروز در بازار انواع متفاوتي از چادرها وجود دارند كه براحتي قابل حمل هستند. بنابراين احتياط كنيد و چادر با خود ببريد.
 

ماشين در مناطق كوهستاني
يكي از نكات مهم و اساسي در ارتباط با ايمني سفر به كوهستان ـ كه البته كمتر به آن توجه مي‌شود ـ بردن ماشين به مناطق كوهستاني است. هميشه بدانيد كوهستان با هيچ‌كس شوخي ندارد؛ بنابراين با كوچك‌ترين بي‌توجهي و بي‌احتياطي، مشكلاتي غيرقابل جبران به وجود خواهد آمد. پس خوب است از قبل به فكر باشيد و جلوي خطر را بگيريد.
اگر ماشين را در سربالايي يا سرازيري پارك مي‌كنيد، تنها به ترمز دستي ماشين اطمينان نكنيد. ماشين را در دنده بگذاريد و ترمز دستي را هم بكشيد. اما اين كارها هم كافي نيست بخصوص زماني كه بچه‌ها داخل ماشين باشند. البته هيچ وقت بچه‌ها را تنها در ماشين نگذاريد. چه در كوه چه در خيابان؛ اما كوه بسيار خطرناك‌تر است و بهتر است هنگام توقف هيچ‌كس در ماشين نماند بويژه بچه‌ها كه با بازي كردن با ترمز و دنده مي‌توانند سبب حركت ماشين شوند. در نتيجه همان روش قديمي كه سنگي پشت چرخ‌ها مي‌گذاشتند، يكي از ايمن‌ترين و مطمئن‌ترين روش‌هاست. باز هم تاكيد مي‌كنيم بخصوص زماني كه به هر دليل مجبور شويد بچه‌ها را تنها در ماشين بگذاريد، اين نكته را رعايت كنيد.
 

حيوانات كوهستان
در كوهستان ممكن است از حشرات موذي گرفته تا حيواناتي درنده وجود داشته باشند. اما پيش از هر چيز بايد بدانيد اين مناطق محل زندگي آنهاست و ما حق نداريم آنها‌ را از بين ببريم. در حقيقت ما انسان‌ها وارد قلمرو آنها شده‌ايم. بنابراين بايد تا جايي كه ممكن است از خودمان و بخصوص كودكان در برابر آنها بايد محافظت كنيم. در مورد حيوانات وحشي و درنده بهتر است در مسيرشان قرار نگيريم. يعني از مسيرهاي پرتردد رفت و آمد كنيم و در مكان‌هاي مخصوص چادر بزنيم. در حقيقت در مسيرهاي عادي كوه، معمولا با اين‌گونه حيوانات رو در رو نخواهيم شد. بنابراين هيچ وقت از راه اصلي خارج نشويد و به نقاط خلوت و دور از جمعيت نرويد. اما حشرات را نمي‌توان از اينچنين مسيرهايي دور كرد. به همين دليل بهتر است از گزند و آسيب آنها پيشگيري كنيم. يكي از راه‌ها پوشيدن لباس كافي است، به طوري كه تمام بخش‌هاي بدن پوشيده باشد. همچنين در كيف كمك‌هاي اوليه، داروهاي مخصوص گزيدگي را هم قرار دهيد.
 

كوهستان، تميز و زيبا
در نهايت اين نكته بسيار مهم و حياتي را هم به خاطر داشته باشيد كه كوه را تميز و به دور از هر گونه آلودگي حفظ كنيد. براي اين كار همراه با خودتان كيسه‌اي برده و زباله‌هاي‌تان را در آن بريزيد. سعي كنيد هيچ‌گونه زباله‌اي بخصوص پلاستيك و شيشه در محيط باقي نماند. تصور نكنيد با انداختن زباله‌ها در رودخانه يا دره نيز كار درستي انجام داده‌ايد. آنها بايد حتما در كيسه مخصوص زباله ريخته شوند.
از نكات مهم ديگري كه در سفر بايد به آن توجه شود، برپا كردن آتش است. كوهستان هم تفاوتي با ساير مناطق ندارد و احتمال آتش‌سوزي در آنجا نيز وجود خواهد داشت. به همين دليل در فضايي باز و به دور از درخت و گياه، آتش را روشن كنيد. همچنين وقتي تصميم مي‌گيريد آن مكان را ترك كنيد، از خاموش شدن آتش مطمئن شويد. براي همين بهتر است به آب اكتفا نكنيد و حتما مقداري خاك هم روي آتش بريزيد تا صد درصد خاموش شود. پس از رفتن ما همه جا بايد تميز و پاك باقي بماند؛ چراكه حتي تصور محيطي آلوده و پر از آشغال، نه تنها لذت را از ما دور مي‌كند، بلكه احساس بدي هم در ما به وجود خواهد آورد. زيبايي طبيعت را پاس بداريم و اين ميراث را براي فرزندان‌مان نيز به يادگار بگذاريم. /ق پ

ویژه نامه نوروز باشگاه خبرنگاران را اینجا ببینید