پنومونی ( عفونت ریوی ) چیست؟

به گزارش گروه كلينيك باشگاه خبرنگاران؛ به التهاب بافت ریه که یک یا دو طرف قفسه سینه را درگیر می‌کند و معمولا در اثر عفونت ایجاد می‌شود پنومونی یا عفونت ریه گفته می‌شود. عفونت ریه ممکن است در اثر ارگانیسمهای مختلفی شامل ویروس‌ها، باکتری‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها ایجاد شود. علاوه بر عفونت‌ها، ممکن است در اثر استنشاق مواد شیمیایی مانند بخارهای سمی ‌نیز التهاب ریه ایجاد شود. در موارد نادری ممکن است التهاب ریه در اثر استشاق مواد حساسیت‌زا ایجاد شود. ممکن است مواجهه با موادی که در محیط کار یا محیطهای دیگر وجود دارند باعث ایجاد التهاب در بافت ریه شود. مثلا در برخی کشاورزان در اثر تنفس گرد و غبار غلات کپک زده ممکن است التهاب ریه روی دهد.
عفونت ریه بیماری شایعی است و در سال یک درصد افراد بالغ را گرفتار می‌کند و هرساله برخی از این افراد می‌میرند. این بیماری به خصوص در افراد مسن و کودکان کم سن خطرناک است.
علت ایجاد عفونت ریه در نیمی‌از موارد باکتریها هستند. در بیشتر موارد نوعی استرپتوکوک مسئول عفونت باکتریایی ریه است.

*عفونت ریه چگونه ایجاد می‌شود؟
در اثر تنفس میکرو ارگانیسمها ممکن است بیماری ایجاد شود. در موارد نادری ممکن است منبع عفونت ریه در نقطه‌ی دیگری از بدن باشد و از طریق جریان خون منجر به عفونت ریه‌ها شود. اگر به هر علتی مثلا در اثر استفراغ، بخشی از محتویات معده وارد ریه‌ها شود نیز موجب التهاب ریه‌ها می‌شود، چون ارگانیسمها از این طریق وارد ریه‌ها می‌شوند.

*علائم عفونت ریه کدامند؟
علائم عفونت باکتریایی به صورت ناگهانی شروع می‌شوند. علائم ناگهانی به صورت تب و لرز، درد قفسه سینه، و سرفه بروز می‌کنند. گاهی ممکن است فرد مبتلا بسیار بد حال باشد.
سرفه در ابتدا ممکن است خشک باشد اما یک تا دو روز بعد سرفه همراه با خلط می‌شود. خلط معمولا زرد رنگ است و ممکن است رگه‌های خونی داشته باشد یا نارنجی رنگ باشد.
تنفس بیمار سریع و سطحی می‌شود و ممکن است بیمار به نفس نفس زدن بیفتد. در موارد شدید اکسیژن رسانی مناسب کاهش می‌یابد و ممکن است علائم کمبود اکسیژن در فرد بروز کند.
تنفس عمیق یا سرفه ممکن است منجر به ایجاد درد عمقی در قفسه سینه شود. این علامت ممکن است نشان دهنده ی گسترش عفونت به پرده پوشاننده ی ریه ها (پرده جنب) باشد.
اگر مبتلا به سرما خوردگی شده باشید و مدت بیماری شما طولانی‌تر از حد معمول باشد و علائمی‌که گفته شد را داشته باشید ممکن است دچار عفونت ریوی شده باشید و باید به پزشک مراجعه کنید.

*چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به عفونت ریوی هستند؟
* کودکان خصوصا آنهایی که بیماری مزمن دارند.

* افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن قلبی، ریوی، کبدی، کلیوی، آسم، دیابت .

* افرادی که سیگار می‌کشند.

* افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند مانند افراد مبتلا به ایدز.

* افراد پیر و ضعیف

* افرادی که طحال آنان به علتی با جراحی برداشته شده است.
* افراد الکلی

*چگونه می‌توان از ابتلا به عفونت ریوی پیشگیری کرد؟
* سیگار کشیدن بافت ریه را تخریب می‌کند و ریه را نسبت به عفونتها آسیب‌پذیر می‌کند.

* اگر سیگار می‌کشید بهتر است آن را کنار بگذارید.

* برای باکتری پنوموکوک واکسنی تهیه شده که در برخی کشورها جزء واکسیناسیون کودکان است.

*در کشور ما نیز چنین واکسنی وجود دارد ولی جزء برنامه‌ی واکسیناسیون کشوری نیست. برای دریافت آن میتوانید به پزشک مراجعه کنید.

* اگر بالای 65 سال دارید، سیستم ایمنی شما ضعیف شده است یا به بیماری مزمنی مانند بیماری مزمن قلبی، ریوی، کلیوی، کبدی، آسم و یا دیابت دچار هستید باید واکسن پنوموکوک را دریافت کنید. همچنین باید به خوبی از خود مراقبت کنید و برای پیشگیری از ابتلا به پنومونی ویروسی خصوصاً اگر آنفولانزا اپیدمی‌شده است واکسن آنفولانزا بزنید.

* اگر به هر علتی با جراحی طحال شما برداشته شده است دریافت واکسن پنوموکوک بسیار اهمیت دارد و باید در این مورد از پزشک خود اطلاعات لازم را بخواهید.
* در صورت ابتلا به سرماخوردگی و سایر عفونتهای تنفسی باید نکات بهداشتی رعایت گردد تا از انتقال عوامل بیماریزا به افراد مستعد بیماری پیشگیری شود.

*عفونت ریوی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک با سوالاتی که از شما می‌پرسد و با معاینات و برخی اقدامات تشخیصی دیگر مانند رادیوگرافی بیماری را تشخیص می‌دهد. در مواردی ممکن است بیماری بسیار شدید باشد و نیاز به بستری در بیمارستان باشد. در موارد نادری ممکن است بیماری چیز دیگری باشد که علائمی‌شبیه به عفونت ریه را تقلید کند و به بررسی‌های بیشتر نیاز باشد. مثلا در موارد نادری ممکن است سرطان ریه با چنین علائمی‌ بروز کند. به همین دلیل خصوصاً اگر فاکتورهای خطری مانند مصرف سیگار داشته‌باشید بررسی‌های بیشتر مورد نیاز است.
پس از درمان موفقیت‌آمیز عفونت ریوی ممکن است احساس خستگی، کوتاهی نفس و سرفه‌ی آزار‌‌دهنده و طولانی مدت را برای چند هفته داشته‌باشید که طبیعی است.

*عفونت ریوی چگونه درمان می‌شود؟
این بیماری در مواردی به صورت سرپایی قابل درمان است و در موارد دیگر به صورت بستری صورت می‌گیرد.
درمان آنتی بیوتیکی، فیزیوتراپی قفسه سینه، و در مواردی اکسیژن استفاده می‌شوند. در صورتی که در 2- 3 ماه گذشته سفری به کشورهای دیگر داشته اید بسیار مهم است که فوراً این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید. ممکن است نوع ارگانیسمی‌ که از مکانهای دیگر موجب بیماری شما شده به درمان متفاوتی نیاز داشته باشد. بسته به نوع و شدت بیماری ممکن است درمان خوراکی یا تزریقی استفاده شود./ح