حجامت يا اهدا خون، كدام‌يك؟

به گزارش باشگاه خبرنگاران خوزستان؛ سازمان انتقال خون ایران از دریافت خون افراد حجامت‌کننده تا 6 ماه پس از حجامت به علت احتمال انتقال بیماری‌های منتقله از خون که در حجامت‌هایی که بدون رعایت مسايل بهداشتی انجام شده است، خودداری می‌کند.

 

دکتر عبدالحسین قاسم‌زاده  گفت: برخی می‌گویند برای رفع خون کثیف باید حجامت کرد، در حالی که خون کثیفی در بدن وجود ندارد و خون بدن کاملا استریل است.

 

وي افزود: خون کثیف نماد بیماری است و در صورتی که حجامت توسط فرد و محیط پاکیزه‌ای انجام نشود احتمال ابتلا به بیماری‌های عفونی وجود دارد.

 

مدیرکل انتقال خون خوزستان ادامه داد: برخی افراد بدون تجویز پزشک حجامت می کنند؛ به این افراد توصیه می‌شود به جای این کار، خون اهدا کنند تا از خون خارج‌شده از بدن آنها استفاده مفید شود.

 

وي اظهار كرد: افرادی که حجامت می کنند تا 6 ماه بعد نمی توانند خون اهدا کنند، به همین دلیل توصیه می شود اگر انجام حجامت ضروری نیست و از سوی پزشک تجویز نشده، بهتر است خون اهدا کنند.این در حالی است که متخصصان طب سنتی نظر دیگری دارند و نظر سازمان انتقال خون را رد می‌کنند.

 

دکتر اقباله ذاکرحسینی، متخصص طب سنتی و مدرس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، نظر ديگري دارد. وي گفت: حجامت فواید فراوانی دارد. بيشتر تحقیقات نشان می‌دهد که بیماری‌های مختلف به وسیله حجامت 100 درصد درمان شده‌اند، از این بیماری‌ها می‌توان به بیماری‌های پوستی شامل آکنه، پسوریازیس، حساسیت‌های دارویی، غذایی، عوارض بیماری‌های انسدادی عروق کرونر، و برخی بیماری‌های عفونی و.... اشاره کرد. تا به حال هیچ ضرری برای حجامت به ثبت نرسیده است.

 

وی افزود: امروزه حجامت به چنان موضوع با اهمیتی تبدیل شده که در دانشگاه‌های آلمان و آمریکا به عنوان یک رشته تدریس می‌شود ولی متاسفانه در ایران اصلا به آن اهمیت داده نمی‌شود.

 

ذاکرحسینی تصریح کرد: در اثر متابولسم بدن و همچنین مصرف داروهای متفاوت و غذاهای صنعتی که در تهیه آنها از مواد افزودنی استفاده می‌شود، مقداری خون کثیف بر جای می‌ماند. این خون حتی به وسیله کبد و کلیه نیز پاک نمی‌شود و تنها راه رهایی از آن نیز استفاده از حجامت است.

 

وی ادامه داد: این خون‌ در سینوس‌های باز پشت کمر انسان جمع می‌شود. برای انجام حجامت در ناحیه بین دو کتف یک خراش ایجاد می‌شود سپس چند لیوان یک‌بار مصرف روی خراش‌ها قرار داده شده و به وسیله دستگاه، خون مورد نظر کشیده می‌شود. این عمل تا جایی انجام می‌شود که دیگر خونی خارج نشود كه معمولا بیش از 50 میلی‌لیتر خون خارج نمی‌شود.

 

این متخصص طب سنتی گفت: بهتر است هر فرد حداقل 4 بار در سال حجامت کند تا از خروج خون کثیف از بدن خود مطمئن باشد. البته خانم‌ها در دوران قاعدگی و بارداری و شیردهی نمی‌توانند این کار را انجام دهند ولی براي آقایان هیچ محدودیتی وجود ندارد.

 

وی عنوان كرد: امكان انجام حجامت براي هر فرد از سن 4 ماهگی تا 70 سااگی وجود دارد. کودکانی که یرقان دارند و بهبود نمی‌یابند به راحتی توسط حجامت بهبود می‌یابند.

 

ذاکرحسینی افزود: پس از حجامت باید شربت عسل استفاده شود. همچنین روی خراش‌ها عسل قرار داده می‌شود تا بهبود یابند. پس از حجامت نباید از لبنیات، گوشت‌ها، غذای پخته و غذاهای حاوی مواد افزودنی استفاده شود.

 

وی ادامه داد: دلیل مخالفت سازمان انتقال خون با حجامت این است که فردی که حجامت می‌کند مقداری خون از دست می‌دهد و دیگر نمی‌تواند خون اهدا کند. حجامت باید تحت نظر پزشک و در محیطی کاملا پاکیزه انجام شود.

 

از حجامت در روايات اسلامي نيز نام برده شده و دستورالعمل‌هايي نيز براي آن ارايه شده است. امام رضا (ع) در اين زمينه فرموده است: «سفارش مى‏کنم که پس از حجامت یا فصد، آب انار را با مکیدن آن بنوشید. مکیدن آب انار خون را زنده و تن را با نشاط خواهد ساخت. پس از حجامت و فصد، از خوردن غذاهاى نمک‏دار تا مدت 3 ساعت بپرهیزید، چون اگر این پرهیز مراعات نشود، بعید نیست که انسان به بیمارى جرب دچار شود.»

 

حجامت از گذشته‌های دور وجود داشته است. استفاده از حیوانات برای ایجاد اثر مکشی روی پوست جزو اولین روش‌های ابداعی بشر در امر درمان است. ساده‌ترین کاربرد آن مکش چرک یا سم و نیش حیوانات بوده است. شواهد این نوع کاپینگ در تمامی نقاط جهان یافت شده است. اما قدیمی‌ترین شواهد مستند مبنی بر استفاده از کاپینگ در پزشکی به مصر باستان (۱۵۰۰ قبل میلاد) برمی‌گردد. پس از آن شواهد این روش درمانی در نوشته‌های چینی در هزار سال قبل از میلاد مسيح یافت شده است.

 

کاپینگ به عنوان بخشی از طب سنتی چین و در قلمرو طب سوزنی امروزه نیز کاربرد دارد. در قرن هفتم پیش از میلاد در لوحه‌های خط میخی یافت‌شده از امپراطوری آشور نیز از کاپینگ یاد شده است و پس از آن بقراط در قرن پنجم پیش از میلاد از این روش درمانی نام برده است.

 

قدمت کاپینگ در ایران به پیش از اسلام می‌رسد. بهرام گور یکی از پادشاهان ساسانی چون درمان بیماری خود را منحصر به این روش یافت، دستور داد تا این درمان در ایران رایج گردد.

 

بر اساس استنادات تاریخی، این روش درمانی در دانشگاه جندی شاپور تدریس می‌شده است و ردپای فرهنگی آن در ادبیات کشور مشاهده مي‌شود.

 

کاپینگ خیس یا حجامت در احادیث اسلام بسیار یاد شده و پیامبر اسلام حجامت را در کنار غسل و آیات قرآن از راه‌های شفای امت اسلام نامیده است. در بحارالانوار جلد 62 صفحه 126پیامبر اکرم (ص)فرمودند: «جبرئیل چندان مرا به انجام حجامت دعوت کرد که پنداشتم گویی حجامت واجب است.»

 

در منابع طب اسلامي و طب سنتی حجامت به عنوان یکی از ارکان درمان ذکر شده‌است. بوعلی سینا اعتقاد داشت علاوه بر خون، صفرا و سودا نیز از طریق حجامت قابل دفع است.

 

در ایران به دلیل عدم اثبات تجربی مفید بودن حجامت و خطرات بالقوهه آن از قبیل انتقال عفونت، خطر خون‌ریزی و... معاونت درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مورخ ۲۳ شهریور ۱۳۷۷ انجام حجامت توسط پزشکان در مطب‌ها را ممنوع کرد که این بخشنامه به دلیل مغایرت با شرع بر اساس نظر فقهی شورای نگهبان با حکم دیوان عدالت اداری در ۱۷ تیر ۱۳۸۰ لغو شد.

 

در حال حاضر وزارت بهداشت ایران سیاست حمایت و گسترش حجامت را به عنوان جزئی از طب سنتی و اسلامی ایران مورد نظر قرار داده است.

 

با مطالبی که گفته شد می‌توان دودلی و تردید را در ایرانی‌ها براي انتخاب حجامت به عنوان يك روش درماني و حتي تاييد آن مشاهده کرد.

 

برخی حجامت را درمان می‌دانند و برخی درد. برخی شفای همه نوع بیماری خطابش می‌کنند و برخی تنها راه نجات! هنوز نمی‌دانیم آیا واقعا باید حجامت کنیم یا نه؟ آیا می‌توانیم اطمینان داشته باشیم که با حجامت بهبود مي‌یابیم؟ و آيا به راستی حجامت کار مفيدي است؟/س