تاثیر زایدالوصف سریال "شوق پرواز " بر عوامل دوبله این اثر در شبکه سحر

به گزارش باشگاه خبرنگاران به نقل از روابط عمومي شبكه سحر، جذابیت داستان سریال ماندگار "شوق پرواز" که در حال آماده سازی به زبان های مختلف برای مخاطبان غیر ایرانی شبکه سحر در آن سوی مرزها است، دست اندرکاران دوبله و زیرنویس آن را نیز  تحت تاثیر قرار داده و عاملی شده است تا کار زبانگردانی این سریال با دقت و ظرافتی خاص پی گرفته شود.

شبکه سحر آنقدر این سریال را جالب و دیدنی و قابل معرفی به مخاطبان خود در آن سوی مرزها یافته است که زبانگردانی این سریال به زبان های سیماهای شش گانه خود را در دستور کار گروه های دوبله و زیرنویس خود قرار داده است.

 در این مسیر ترجمه متون و دیالوگ های بازیگران "شوق پرواز" از حساسیت ویژه ای در کار این گروه ها برخوردار بوده است که در وهله اول تفاوت این کار با کارهای معمول این گروه ها است.

 کبری ملیحی سرپرست زیرنویس سریال ها و تله فیلم هایی از قبیل " شیخ بهایی " و " بچه های بهشت " برای سیمای فرانسوی شبکه بین المللی سحر، در رابطه با تفاوت زیرنویس سریال " شوق پرواز " با سایر کارهایی که تاکنون انجام داده است، گفت: این مجموعه تلویزیونی از فیلمنامه قوی بهره برده است و کلیت آن القا کننده معنویت است. این فیلمنامه قسمت های عاطفی بسیاری را در خود جای داده و این از تفاوت های این فیلمنامه با سایر کارها بود که آماده سازی آن برای مخاطبان فرانسوی زبان سحر را جذاب می کرد.ملیحی که " شوق پرواز " اولین تجربه او در ژانر دفاع مقدس بوده به میزان استقبال مخاطبان فرانسوی زبان اشاره کرد و افزود: اگر بینندگان و مخاطبان پیگیر باشند و قسمت های ابتدایی را تماشا کنند مطمئنا ادامه سریال را رها نخواهند کرد تا سرانجام شخصیت اصلی فیلم را ببینند.

ملیحی به خاطره ای از ترجمه و زیرنویس " شوق پرواز " نیز اشاره کرد: در ترجمه متن " شوق پرواز "، مترجم از تاثیر حس و حال فیلمنامه بر خود خبر می داد و می گفت: بارها اتفاق افتاد که اشک از چشمانم سرازیر شد و کار ترجمه را رها کردم.

ملیحی نیز خود بر این نکته در بازبینی صحه گذاشت و گفت این کار حس و حال معنوی را خیلی خوب القا می کند.

سعید بحرالعلومی  مدیر دوبلاژ این سریال به زبان آذری نیز از خاطره لحظات دوبله یاد کرد: بارها در حین دوبله " شوق پرواز " به خاطر عمق شخصیت شهید عباس بابایی و بازی اثرگذار شهاب حسینی، دوبلور ها و گروه دوبلاژ تحت تاثیر قرار گرفته و اشک ریختند و ما مجبور شدیم در مقاطع مختلف برای دقایقی کار را تعطیل کنیم و مجدد از سر بگیریم.

وی با توجه به اینکه " شوق پرواز " اولین تجربه کار دفاع مقدسی اش نیست و در پرونده اش دوبله آثاری چون: " بر بال فرشتگان "، " بلمی به سوی ساحل "، " پایگاه جهنمی "و ... به چشم می خورد، در مورد میزان استقبال مخاطبان آذری زبان از این سریال اظهار کرد: به صراحت می توان گفت فرم و سبک تولیدات ایرانی در میان مخاطبان آذری زبان جا باز کرده و این اثر هم مطمئنا مثل سایر تولیدات سیمای آذری با استقبال خوبی روبرو خواهد شد.

مسلم دهقانی که سرپرستی زیرنویس مجموعه تلویزیونی " شوق پرواز " را برای سیمای انگلیسی شبکه جهانی سحر بر عهده داشته است، در باره رساندن مفهوم جهاد و شهادت و ... گفت: ما بر رساندن این مفاهیم بسیار دقت کردیم و تمام سعی ما بر این بوده تا اصالت متن حفظ شود و پیام داستان در لابلای ترجمه محو و ناپدید نشود.
این اثر برای سعد الدین ستوده مترجم دوبله کردی "شوق پرواز " نیز اولین تجربه دفاع مقدسی اش محسوب نمی شود. او از میزان توجه و استقبال مخاطبان سیمای کردی شبکه سحر گفت: مردم کردستان عراق که مخاطبان اصلی برنامه های سیمای کردی شبکه سحر هستند شخصیت ها و قهرمان های ایرانی را از آن خود می دانند. آن ها به خاطر دشمنی با رژیم صدام حسین علاقه خاصی به شخصیت های ایرانی دارند و یقینا با این سریال ارتباط برقرار خواهند کرد و مورد استقبال واقع خواهد شد.

وی از میزان تغییرات دیالوگ ها در جریان ترجمه نیز گفت و اشاره کرد: تطبیق دادن و هماهنگ نمودن جملات در یک مدت زمان محدود و خاص که بازیگران لب می زنند، موجب شد تا تغییراتی را در متن ایجاد کنیم. ما در رساندن مفهوم ها بسیار دقت کردیم تا پیام اصلی فیلم مخدوش نگردد. در ضمن ترجمه در مرحله ویراستاری نیز دچار تغییراتی می شوند ولی از تغییرات ساختاری و موضوعی پرهیز می کنیم.

سرپرست زیرنویس فرانسوی " شوق پرواز " در ارتباط با دشواری های این اثر برای بومی کردن مفاهیم ایثار و شهادت طلبی که در این مجموعه تلویزیونی جای دارد، گفت: در این کار ما با مشکل چندانی برای انتقال این مفاهیم به مخاطب روبرو نبودیم. استفاده از مترجم با تجربه در ترجمه ها کار ترجمه این سریال را کمی آسان نمود. در ضمن مفاهیمی مانند شهید، خدا، معنویت و ایثار در زبان فرانسوی دارای معادل است و همین نکته کمک شایانی به گروه ترجمه و ویراستاری نمود.

او از تغییرات متن ترجمه شده با متن اصلی گفت: تا جایی که امکان داشت وفاداری ترجمه را نسبت به متن اصلی حفظ کردیم و اگر تغییراتی ایجاد شده است در راستای تطابق فرهنگی برای مخاطبان بوده است، ولی تمام تلاشمان را کرده ایم تا نسبت به متن وفادار بمانیم. در صورت عدم وفاداری به متن اصلی پیام فیلم منتقل نخواهد شد.
 
سعید بحرالعلومی مدیر دوبلاژ آذری شبکه سحرنیز  از تفاوت های متن این سریال با سایر متون اینچنین یاد کرد: از آنجا که شخصیت اصلی داستان این مجموعه تلویزیونی یک خلبان است و حرفه خلبانی نیز دارای اصطلاحات فنی و تخصصی است، در ترجمه این کار بسیار دقت شد تا این اصطلاحات اصالت خود را حفظ نمایند. این مجموعه به علت پرداختن به یکی از شخصیت های ملی به نام  عباس بابایی، تاثیر زیادی در دیالوگ گویی دوبلور ها داشت.

او در رابطه با دشواری های این کار با سایر دوبله ها اشاره کرد: به خاطر حس و حال و فضای خاصی که ناشی از حال و هوای دوران دفاع مقدس است با دشواری های خاصی روبرو بودیم که در نوع خود جذابیتی داشت که در سایر کارها کمتر ایجاد می شود.

بحرالعلومی که اولین دوبله خود را در فیلم " آتش در خرمن " در نقش جاسم با بازی حسین یاری تجربه کرده در مورد تغییرات دیالوگ ها گفت: برای هماهنگ کردن لب زدن دوبلور ها با بازیگران فیلم تغییراتی را ناچاریم در دیالوگ ها ایجاد کنیم تا زمان مورد نظر را کسب کنیم و بتوانیم از دوبله با کیفیتی برخوردار باشیم. وی اشاره ای نیز به تغییراتی که ترجمه ها در ویراستاری به خود می بینند، داشت: ویراستار متن ترجمه شده را به این علت که به متن اصلی دسترسی ندارد، فقط از نظر ادبی ویرایش می نماید و گاهی اوقات به خاطر عدم اطلاع، کلماتی را اصلاح می کند که ممکن است معنای اصلی کلمه را از مسیر خود منحرف کند. از همین رو بعد از ویرایش متن، مجددا دیالوگ ها را بازخوانی کردیم تا هیچ خللی در انتقال مفاهیم بلند این سریال بروز نکند.

مسلم دهقانی نیز توضیح داد: " شوق پرواز " با توجه به فضای دفاع مقدس که در آن ساخته شده است، اصطلاحاتی داشت که باید بر حفظ آنها دقت می کردیم.

سعد الدین ستوده نیز از تفاوت های این کار با سایر کارهایی که تاکنون انجام داده گفت و توضیح داد: " شوق پراز " از لحاظ ترجمه فرق خاصی با سایر ترجمه ها نداشته و تنها تفاوت اساسی این مجموعه حضور شخصیت سرلشگر خلبان شهید عباس بابایی در فیلم است که از همین رو با اصطلاحات فنی پروازی و خلبانی روبرو هستیم، به همین منظور در امر ترجمه این سریال تنها تفاوت در رعایت این اصطلاحات بوده است.

ستوده در رابطه با این سریال توضیح داد: ما در ترجمه این سریال با دشواری خاصی روبرو نشدیم  و سریال جذابی بود. استفاده از مفاهیمی از قبیل شهادت طلبی و از خود گذشتگی در این سریال موضوع جدیدی برای مخاطبان کرد زبان نیست و ایشان با این مفاهیم آشنا هستند. این موضوعات جزء اشتراکات فرهنگی مخاطبان کرد زبان با ملت ایران است و این نکته در امر ترجمه و دوبله ما را با مشکل چندانی روبرو نکرد.

" شوق پرواز " به کارگردانی یدالله صمدی و تهیه کنندگی جواد نوروزبیگی به سفارش مرکز سیما فیلم و با بازی سید شهاب الدین حسینی،  شهرام حقیقت دوست، افسانه بایگان، الهام حمیدی، اکبر عبدی، فرهاد قائمیان، عبدالرضا اکبری، عباس امیری، مهران رجبی، مینا جعفرزاده، مهدی فقیه، اتابک نادری، محسن افشانی، آنا برزینا، زهره حمیدی، بهزاد رحیم خانی، سیدعلی صالحی، کوروش تهامی، حسن جوهرچی، حسین بابایی، سلما بابایی، ستاره اسکندری، اکرم محمدی و ... روایتگر زندگی سرلشگر خلبان شهید عباس بابائی معاونت عملیات نیروی هوایی ارتش ایران است که هنگام بازگشت از یک عملیات برون مرزی هدف اصابت گلوله پدافند هوایی دشمن بعثی قرار گرفت و به شهادت رسید. این سریال در زمان پخش از شبکه یک سیمای جمهوری اسلامی با استقبال خوب مخاطبان روبرو گردید و با موفقیتی بی مثال واقع شد./ص