شام شب هفت محرم از قلک نذورات می‌جوشد

و امشب شهرم عجب بوی سوگ آشنا و قدیمی فرزندان رسول خدا(ص) را دارد همه جا بیرق سیاه، طبل و سنج دشت‌های سوزان کربلا، سربند یاران صحرای نینوا دارد این شهر، دیگر تنها بلندگوهای این دیار ذکر گوی و نوحه خوان اباعبدالله نیست خودروهای این شهر با سوگنامه‌های حسین و یارانش در خیابان‌ها روان است و همه وجود آدمی را لحظه‌ای گریزی از یاد و نام و ماتم حسین و یارانش نیست.

*حسینیه 120 ساله بربری‌های قائمشهر

حسینیه بربری محله قائمشهر قدمتی دیرینه دارد و تاریخ کهنی را پشت سر نهاده و از دیر باز که تنها با دیواره‌های گلی و بیرق‌های سیاه بنا شده بود میزبان عزاداران سالار شهیدان بوده و این آیین نسل به نسل از خاندان بربری قائمشهر به نسل جدید این قوم عاشق خاندان نبوت منتقل شده است.

بربری‌های قائمشهر بازماندگان اقوام خاور ایران بودند که از دیار شرق از پاکستان کنونی با پیشینه تاریخی غنی و زبان پشتو به ایران، مازندران و خطه قائمشهر کوچ کردند و سالیان مدیدی است که در این دیار می‌زنند و بهترین مراسم عزاداری را با حفظ رسوم و آیین کهن گذشتگان خود در حسینیه بربری محله در جوار امامزاده حمزه قائمشهر برگزار می‌کنند.

*شرحی بر آیین قلک‌شکنی از زبان پیر غلامان

سیدحسن حسینی کلیددار و خادم حسینیه بربری محله از علم 92 ساله حسینیه سخن گفت و اینکه این علم 92 سال بر دوش عاشقان خود حمل می‌شود و در شب هفتم محرم چه قربانی‌ها که در پای علم ابوالفضل‌العباس انجام نمی‌شود.

وی با اشاره به ذبح گوسفند، گاو و شتر در شب هفتم محرم بیان داشت: این قربانی‌ها به سبب اجابت نذر قربانی کننده انجام می‌شود و مردم اعتقاد خاصی به این علم و قربانی‌های آن دارند.

سیدعباس سیدی موسوی متولی و پیرغلام حسینیه بربری محله که 32 سال است که خادمی خاندان نبوت می‌کند درباره آیین قلک‌شکنی اظهار داشت: از آنجایی که همه دسته‌روی‌های ایام محرم در قائمشهر به این حسینیه و امامزاده حمزه(ع) ختم می‌شود می‌طلبید تا برای اطعام دهی این دسته عظیم چاره‌ای اندیشیده شود که از هفت سال پیش تاکنون قلک‌هایی را به منظور شام شب هفتم محرم در بین مردم توزیع کردیم تا با جمع‌آوری نذورات درون قلک‌ها هزینه اطعام دهی تامین شود.

وی خاطرنشان کرد: در سال نخست 700 هزار تومان نذورات از قلک‌ها به دست آمد و تمایل مردم نیز برای شرکت در این آیین فراوان بود تا اینکه سال بعد این مبلغ به یک‌میلیون و 300 هزار رسید و تا سال 91 که با قلک‌شکنی 700 عدد قلک 9 میلیون و 500 هزار تومان به‌دست آمد.

موسوی افزود: به تعداد قلک‌ها سال به سال افزوده می‌شود و در محرم امسال مقرر شد تا یک‌هزار و 600 قلک بین درخواست کنندگان توزیع شود.

وی از مردم خواست که نذورات خود را در قلک‌ها بیندازند و از نهادن صدقات در قلک مربوط به امام حسین (ع) خودداری کنند.

این پیر غلام تاکید کرد: افرادی که قلک‌ها را تحویل می‌گیرند پس از ریختن نذورات‌شان در این قلک‌ها به خود این حسینیه عودت دهند.

موسوی با اشاره به عشق و اخلاص مردم در پرداخت نذورات و استقبال بسیار آنان از مراسم قلک‌شکنی خاطرنشان کرد: این آیین در حسینیه‌ها و مساجد شهرمان در حال رواج و برگزاری است.

این پیرغلام شهر درباره الگوبرداری از قلک‌شکنی و اجرای  آن اذعان داشت: در زمان جنگ قلک‌هایی در بین مردم پخش می‌شد تا کمک‌های آنان برای رزمندگان جمع‌آوری شود که همین مطلب موجب برگزاری آیین قلک‌شکنی در بین بربری‌ها و ساکنان این محله را فراهم کرد و هر ساله با شور و عشق مثال‌زدنی در حال اجرا و پیشرفت است.

متولیان، خادمان و پیرغلامان حسینیه بربری محله بیان داشتند: در شب هفتم محرم 250 کیلو گوشت به همراه برنج از محل نذورات جمع‌آوری شده در قلک‌ها تامین و پخت می‌شود و در شب تاسوعا و روز عاشورا به 300 کیلو نیز می‌رسد که 3 هزار نفر در هر وعده اطعام می‌شوند.

*آغاز قلک‌شکنی

پارچه‌ای سبز به نیم بلندای حسینیه بربری‌ها پهن شده و قلک‌های پلاستیکی در سه ردیف طول و عرض پارچه را پوشانده‌اند با ذکر یاحسین(ع) پیران و جوانان و دو خردسال بر گرداگرد پارچه جمع می‌شوند و دو قلک بزرگ سفالین با ضربات چکش می‌شکند و همزمان نیز قلک‌های پلاستیکی پاره می‌شوند و نذورات بر روی پارچه سرازیر می‌شوند بعد از این مراسم پول‌ها جمع شده و هیئت امنا در حضور مردم و بزرگان به شمارش وجوه می‌پردازند.

امشب چراغ خانه حسین (ع) می‌درخشد و جوان و پیر مهمان اویند و حین بازگشت، قلک به دست به سرای خود رهسپارند تا سالی دگر همه امیدها،اشک‌ها و لبخندها،درد و هجران‌های خود را در قالب تمنایی دست یافتنی به حسین خدا ابراز کنند تا شاید رحمتش حال دگرگون این زمانه را شفا بخشد./ج1