پشت پرده "جومونگ" از زبان شاهزاده "تسو"

گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران؛ "ظفر گرايي" متولد 1324 است، او در سال 1342 كار خود را در عرصه هنر دوبلاژ آغاز نموده و بعد از اخذ ديپلم در سال 1346 به عضويت سنديكاي گويندگان درآمد. صداي او در بسياري از فيلم هاي سينمايي و سريال ها، به خصوص كارتون به يادماندني و جاودان است، گرايي گويندگي به جاي "علي بابا" در سريال كارتوني "سندباد" به مدير دوبلاژي "ناصر ممدوح" را برعهده داشته است به بهانه پخش سريال "جومونگ" از شبكه "تماشا" و گويندگي "گرايي" به جاي كاراكتر "تسو" پاي گپ و گفتي با او نشستيم كه بخشي از آن را در مصاحبه زير مي خوانيد:


- آقاي "گرايي" چگونه وارد هنر دوبله شديد؟
سال 1342 در زمان نوجواني و در 18 سالگي وارد دوبله شدم به ياد مي آورم كه آن زمان هنوز ديپلم نگرفته بودم و با وجود فعاليت در دوبلاژ، شب ها هم كار مي كردم، سال 1346 به عضويت انجمن گويندگان و سرپرستان گفتار فيلم درآمدم و خيلي جدي و علاقمند زحمت كشيدم تا در اين هنر موفق شوم.
در آن زمان فقط گويندگي نمي كردم، گاهي همكارانم را در ديالوگ نويسي ياري مي كردم و براي يك خط افكت مي دادم و خلاصه بسيار زحمت كشيدم.

- شما مدت زماني طولاني را به كشور آلمان رفتيد و دوباره در سال 1380به ايران بازگشتيد، دليل خاصي داشت؟
به دليل گرفتاري هاي شخصي سال 1366 به كشور آلمان رفتم و از نظر بيمه هم در آنجا هيچگونه مشكلي نداشتم و در "آلمان" شغل و حرفه ام نيز متفاوت بود و بيشتر در كارهاي بيزينسي فعاليت داشتم تا اينكه در سال 1380 دوباره به "ايران" بازگشتم و مثل گذشته در هنر دوبله كار خود را ادامه دادم.

- در آن زمان فيلم هاي آمريكايي با ژانرهاي متفاوت به ايران مي آمد و دوبله بسيار ماندگاري را هم همكاران شما در واحد دوبلاژ انجام مي دادند، آن دوبله ديگر تكرار نشد، چرا؟
فيلم هاي آن زمان از نظر معنا و مفهوم خاصي برخوردار بود و سانسور هم نمي شد و هرگونه فيلمي با هر ژانري بعد از اكران و ساخت در كشور مورد نظرش، به "ايران" مي آمد و طبيعي بود كه با وجود آپارات و نبودن سرعت در كار ماهر بخشي از فيلم چند بار ديده مي شد و با تمرين هاي بسيار دوبله يك اثر آغاز مي شد و اين مسئله را هم به شما بگويم كه مردم خيلي گويندگان را نمي شناختند و به دليل دوبله فيلم هاي فارسي و رفتن به سينما كم كم با گويندگان هنر دوبله آشنا شدند.

** فيلم هاي امروزي بي محتوا به نظر مي رسد

- يعني شما معتقديد كه فيلم هاي امروزي جذاب نبوده و به همين دليل مردم هم مثل گذشته به سينماها نمي روند؟
ايراني ها از گذشته به سينما بيشتر از تلويزيون كه يك ويترين بود، علاقه داشتند، من معتقدم اگر هنوز هم يك اثر سينمايي خارجي بيايد مردم استقبال مي كنند ولي به شرط اينكه از سر و ته فيلم زده نشود.
فيلم هايي كه خريداري مي شود به شدت سانسور شده و در بيشتر اوقات موسيقي آن را حذف مي كنند به عقيده من موسيقي بخش اعظمي از يك اثر را هدايت مي كند و شايد به جز بازي بازيگران، موسيقي هم نقش بزرگي را در انتقال پيام و حس يك اثر به مخاطبان ايفا مي كند و سانسور و عوض كردن موسيقي يك سريال يا فيلم خارجي، لطمه بزرگي به كار و حتي دوبله آن به حساب مي آيد.


** دوران طلايي تكرار نمي شود

- به دوران طلايي دوبله باز مي گرديم؟
محال است ديگر به دوران طلايي كه شامل دهه 40 تا 60 مي شود، برگرديم به اين دليل كه ديگر آن فيلم ها با آن كيفيت تكرار نمي شد و سينماي جهان بيشتر به سوي ساخت آثار اكشن رفته است ولي هنوز هم آثار زيبايي ساخته مي شود، ولي توسط كشور ما خريداري نمي شود و به واحد دوبلاژ سيما نيز نمي آيد و در كنار آن بحث سرعت هم براي خود معضلي است، در حال حاضر فيلم ها در نهايت سرعتدوبله شده و به پخش مي رسد، بنابر اين با در نظر گرفتن اين فاكتورها به دوران طلايي دوبله برنخواهيم گشت.

** با صداهاي جديد هم مي شود فيلم خوب دوبله كرد

- آقاي گرايي، بسيار شنيده مي شود كه خيلي از صداها روي هر ژانر و شخصيتي قابل باور براي مخاطب نيست ولي از آن صداها استفاده شده است و به نظر شما اجباري در اين كار بوده و يا دليل ديگري وجود دارد؟
 درست است خيلي از صداها روي هر شخصيتي قابل قبول نيست ولي صدا بايد پخته باشد و اين پختگي هم به زودي اتفاق نمي افتد وبه عقيده من دوبلورها هم تقصير ندارند، با وجود زندگي ماشيني و دستمزد هاي كم و سرعت در كار، اين افتاق طبيعي است، بايد از صداهاي جديد هم استفاده شود ولي همانطور كه گفتم سرعت و دستمزدهاي اندك باعث بي انگيزگي بچه ها خواهد شد، در گذشته ما چندين بار ديالوگ ها را مي خوانديم و در ذهن ما به قول معروف ملكه مي شد و بعد دوبله كار را شروع مي كرديم، اما اكنون همه چيز به گونه اي ديگر تغيير كرده است.

** دوبلورها هنرپيشه بك گراند هستند

- خيلي از همكاران شما هنر پيشه هاي موفقي هستند ولي در پشت صحنه موافقيد؟
 بله. بسياري از دوبلورها بازيگران توانمندي هستند و به اصطلاحي، هنرپيشه هاي "بك گراند" كشور ما به حساب مي آيند با اين تفاوت كه حركت و حس را در پشت پرده نشان مي دهند.

** جواني ام سپري شد
 
- شما صاحب صدايي جوان و ماندگاريد كه روي هر كاراكتري مي نشيند و مخاطب را پاي گيرنده هاي تلويزيون نگه مي دارد، رمز اين موفقيت را چگونه يافتند؟
 بخشي از آنچه كه شما گفتيد، خدادادي بوده و جنس صداي من جوان است ولي سال ها تمرين كردم تا صدايم روي هر شخصيتي بنشيند و اكنون هم ديگر آن جواني سپري شده است، اما اگر دقيق تر بررسي كنيم، انتخاب گويندگان توسط مديران دوبلاژ صورت مي گيرد و عده اي تندگو و كندگو هستند، كه همه اين ها در كار و موفقيت يك دوبلور مؤثر است، همه چيز در دوبله به صورت زنجيروار و در راستاي يكديگر حركت مي كنند به عنوان مثال همان كاراكتر "تسو" در "جومونگ" به انتخاب مدير دوبلاژ كار "عليرضا باشكندي" صورت گرفت و "تسو" بسيار جوان تر از سن من به عنوان يك گوينده بود ولي خوب با استفاده از تكنيك هايي كه در طي اين سال ها آموخته ام، مثل ديگر نقش ها آن را هم گفتم.

** دوبله فقط گفتار نيست

- شما اشاره به سريال "جومونگ" داشتيد كه اين روزها از شبكه "تماشا" روي آنتن مي رود "تسو" را چگونه كاراكتري ديديد؟
 "تسو" را بسيار دوست داشتم و رل مورد علاقه من بود و با وجود دوبله و پخش همزمان آن در تلويزيون، سعي كردم به بهترين نحو با نقش همذات پنداري كنم و آن را بگويم، قضاوت اينكه چقدر به دل مخاطب نشسته را برعهده مردم مي گذارم اما بايد توجه داشته باشيد كه دوبله فقط گفتار نيست، بايد اكسانت گذاري ها به دقت انجام شود و اندازه نفس گرفتن ها كه مخاطب هم متوجه آن نشود به درستي اتفاق افتد.

** بدون تپق روزنامه مي خوانم

- شما اشاره به تمرين داشتيد، مگر هنوز هم تمرين مي كنيد؟
 بله. در هر فرصتي كه بدست آورم كتاب مي خوانم و حتماً‌ كتاب و روزنامه را با صداي بلند و بدون تپق مي خوانم و اين كار را هم به جوانان توصيه مي كنم.

- از "جومونگ" و دوبله آن برايمان بگوييد؟
 "جومونگ" يكي از سريال هاي طولاني بود كه مديريت دوبلاژ آن را به عهده "عليرضا باشكندي" سپردند و انصافاً ايشان هم تمام زحمت خود را كشيدند و من فكر مي كنم ميان سريال هاي كره اي كه تا به حال دوبله از تلويزيون دوبله و پخش شده، "جومونگ" از جايگاه خاصي برخوردار بوده است ولي باز هم قضاوت اصلي را برعهده مردم و ناظران مي گذاريم.

** "جومونگ" ربطي به دوران طلايي ندارد

- در جايي و به نقل از يكي از همكاران شما شنيدم كه گفتند با "جومونگ" به دوران طلايي دوبله رسيديم، نظر شما چيست؟
 اين حرف درست نيست با "جومونگ" به دوران طلايي برنگشتيم.
يك دوبله خوب هميشه مي تواند اتفاق بيفتد، به شرطي كه شرايط آن فراهم شود و كارها داراي سناريو و بازيگر خوبي باشند، جومونگ يك سريال كره اي بود كه خوب دوبله شد و با توجه به موضوع جذابش توانست مخاطبان خود را حفظ كند ولي بهترين فيلم نبود و به هيچ عنوان هم قابل مقايسه با آثار آمريكايي نيست، چون آثار هر كشور را بايد با آن كشور مقايسه كرد ولي "دوران طلايي" تعريف ديگري دارد.

- دوبله شخصيت "تسو" را چگونه ديديد؟
همه سعي خود را براي درخشش دوبله "تسو" كردم و خيلي اوقات با ديدن قسمت هاي پخش شده، احساس كردم كه بهتر از آن هم مي توانستم بگويم و به دقت به اشتباهات خود توجه داشتم ولي در كل تماس هاي بسياري مبني بر توجه مردم به اين كاراكتر و دوبله آن داشتم كه از لطف همه آنان سپاسگزارم.

** غرور بي جاي بعضي از جوانان مانع پيشرفت آنان است

- جوانان دوبله را چگونه مي بينيد؟
خيلي از جوان هاي تازه وارد به عقيده من غرور بي جا دارند كه با آن به جايي نمي رسند، بزرگ دوبله ايران "منوچهر اسماعيلي" است كه مثل او ديگر نخواهد آمد، پس جوانان از پيشكسوتان الگو بگيرند و سعي كنند براي ماندگاري دوبله تلاش كنند چرا كه با غرور از همه چيز عقب مي مانند و زماني مي گذرد كه ديگر دير است.

 
گفتگو از: الهه عليزاده

انتهای پیام/ اس