امروز در تاریخ؛

از تعیین رنگ پرچم کشور ایران تا ولادت حکیم سنایی غزنوی

امضای متمم قانون اساسی توسط محمدعلی شاه قاجار، تعیین رنگ پرچم کشور ایران، ولادت حکیم سنایی غزنوی، به قدرت رسیدن "حُسنی مبارک" در مصر و ... از مهم‌ترین رخدادهای تاریخی امروز است.

به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 15 مهر 1393 خورشیدی برابر با 12 ذی الحجه 1435 هجری و 7 اکتبر 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:

امضای متمم قانون اساسی توسط محمدعلی شاه قاجار (1286 ش)
با اوج‌گیری نهضت مشروطیت ایران و مبارزات همه جانبه مردم و روحانیت، مظفرالدین شاه قاجار مجبور شد تا با خواست مردم موافقت کرده و در چهاردهم مرداد 1285 ش ضمن صدور فرمان مشروطه، دستور تشکیل مجلس شورای ملی را صادر نماید. از آن پس، متن قانون اساسی مشتمل بر 51 اصل با نام نظامنامه سیاسی، تنظیم شد و در 8 دی 1285 به امضای شاه رسید. از سوی دیگر، روشنگری روحانیت که در صف مقدم نهضت و مبارزات مشروطیت بود، علی‌رغم کارشکنی‌های مداوم درباریان و غرب‌زده‌های فریب خورده، شرایط و جوّی را به وجود آورد که پس از مرگ مظفرالدین شاه، در همان آغاز سلطنت محمد علی میرزا کمیسیونی به منظور تهیه متمم قانون اساسی در مجلس شورای ملی تشکیل شد.

اگر مقاومت آیت‌اللَّه شیخ فضل اللَّه نوری در پافشاری بر افزودن ماده‌ای در متمم قانون اساسی مبنی بر نظارت پنج تن از علمای طراز اول هر عصر برای جلوگیری از تصویب قوانین مخالف اسلام در مجلس نبود و این ماده به تصویب نمی‌رسید، متمم قانون اساسی بیش از آن چه که بود، رنگ غربی به خود می‌گرفت. پس از پایان کار، متمم قانون اساسی در 107 اصل برای امضا تقدیم شاه گردید. محمدعلی شاه، ابتدا در امضای این قانون وقت‌کشی می‌کرد اما با درخواست‌های مکرر مردم از نمایندگان و تلگراف‌های علمای نجف مبنی بر امضای متمم، سرانجام شاه ناگزیر شد که آن را در پانزدهم مهرماه 1286 ش برابر با 29 شعبان 1325 ق امضا نماید.

کناره‌گیری عوام فریبانه "رضاخان سردار سپه" از مقام وزارت جنگ (1301 ش)
در واپسین سال‌های سلطنت سلسله قاجاریه، رضاخان به عنوان وزیر جنگ، خود را والاترین مقام نظامی می‌دانست و مخالفت احدی را بر نمی‌تافت. او مدت‌ها در صدد ادغام نظمیه در قزّاق‌خانه بود ولی با مخالفت دولت‌های وقت مواجه می‌شد. در این ایام درگیری‌هایی در چند منطقه تهران روی داد که به مرگ چند تن انجامید. نمایندگان مجلس که به اقدامات رضاخان سردار سپه بدگمان بودند او را عامل پنهانی این توطئه می‌شناختند. از این رو برخی نمایندگان مجلس، در گفتارهای خود، سخت بر سردار سپه تاختند. این موضوع برای سردار سپه بسیار گران آمد. به همین علت برای قدرت‌نمایی به مخالفان نقشه‌ای طرح کرد و در نیمه مهر 1301 ش، در سخنرانی مفصل خود در وزارت جنگ، کناره‌گیری خود را اعلام نمود. پس از این اقدام، از سوی قوای نظامی شورش‌هایی در تهران و شهرستان‌ها صورت گرفت. این آشوب‌ها به دستور رضاخان و به منظور تفهیم این امر به مردم و رهبرانشان بود که قوای نظامی باید فقط با فرماندهی رضاخان اداره شوند و هر مخالفتی با سردار سپه، مخالفت با تمام تشکیلات نظامی تلقی می‌شود و باید با خشونت سرکوب گردد. در همین روز، چندین واحد نظامی به رژه در مقابل مجلس و مناطق حساس تهران پرداختند و خواستار بازگشت رضاخان به وزارت جنگ شدند. این حادثه که ماهیت حقیقی رضاخان و نیات خطرناک او را بر سیاستمداران آگاه روشن می‌ساخت، سرانجام با بازگشت دوباره به وزارت جنگ و در نهایت اخذ فرمان ریاست کابینه، به میل رضاخان در سوم آبان 1302 ش، ادامه یافت.

انتشار طرح جمهوری اسلامی ایران برای امنیت منطقه در جریان جنگ تحمیلی (1365 ش)
با طولانی شدن جنگ و گسترش دامنه پیروزی‌های نظامی ایران به ویژه پس از فتح فاو در بهمن 1364، از سوی آمریکا و حامیان منطقه‌ای آن، درباره نیات و اهداف جمهوری اسلامی ایران شایعاتی منتشر گردید که بر اساس آن، ایران به گسترش دامنه جغرافیایی جنگ، تلاش برای اشغال کشورهای همسایه، دخالت در امور داخلی کشورها و کمک به گروه‌های مخالف دولت مرکزی کشورهای منطقه متهم گردیده است. در پاسخ به این اتهامات، دولت جمهوری اسلامی ایران از سازمان ملل متحد خواست تا طرح قرارداد امنیتی ایران را منتشر نماید. بر اساس این طرح که در سی‌ام اردیبهشت 1365 ش، طی یادداشت محرمانه‌ای به دبیر کل سازمان ملل متحد ارائه شده بود، ایران برای همکاری با دبیر کل در جهت انعقاد یک قرارداد امنیتی منطقه‌ای با کشورهای خلیج فارس بر مبنای اصول استقلال، حاکمیت ملی، تمامیت ارضی، عدم مداخله در امور دیگران و... اعلام آمادگی کرده بود. در این طرح که در چنین روزی در سال 1365 ش منتشر شد، از تلاش‌های ایران جهت جلوگیری از حمله به هر کشور دیگر یاد شده و سیاست اعلام شده جمهوری اسلامی ایران، مبنی بر اجتناب از گسترش جنگ و تأمین صلح برای منطقه مورد تأکید قرار گرفته بود. همچنین در این طرح، از اقدامات و ابتکارات دبیر کل وقت سازمان ملل در جهت ابقای صلح باثبات در منطقه بر پایه رعایت احترام به استقلال و تمامیت ارضی و عدم مداخله در امور داخلی دیگر کشورها استقبال شده بود.

تعیین رنگ پرچم کشور ایران (1286 ش)
گزینش رنگ‌های سه گانه سبز، سفید و قرمز را مربوط به دوران ناصرالدین شاه قاجار دانسته‌اند. در نهایت در جریان انقلاب مشروطیت این سه رنگ تثبیت شد. با تدوین قانون اساسی مشروطه، رنگ پرچم ایران معین گردید که بر اساس اصل پنجم متمم این قانون، رنگ سبز در پرچم ایران به عنوان نشانه دین اسلام و مذهب شیعه و نیز خرّمی کشور و صفای روح و باطن؛ رنگ سفید نشان صلح‌خواهی، دوستی و آرامش طلبی ملت ایران؛ و قرمز نشان مشروطیت ایران و آمادگی ملت برای دفاع از استقلال و آزادی به قیمت ریخته شدن خون فرزندان خود، به کار رفته است. ابعاد و شکل دقیق پرچم ایران در سال 1336 ش دوباره تعیین شد و تا انقلاب اسلامی ایران بدون تغییر با همان شیر و خورشید و گاهی تاج پهلوی، باقی ماند.

پس از انقلاب، نشانِ پرچم جای خود را به طرحی شبیه به واژه "اللَّه" داد که مانند لاله سرخی است که از خونِ شهیدان انقلاب سربرآورده و چهار قسمت آن شبیه هلال و جزء قائم میانی، یادآور شمشیر به نشانه قدرت و ایستادگی ملت مسلمان ایران است و مجموعاً کلمه توحید (لااله الا اللَّه) را تشکیل می‌دهد. همچنین عبارت "اللَّه اکبر" 22 بار در حاشیه پائین نوارِ سبز و حاشیه بالای نوار قرمز که نشانه و نماد 22 بهمن 1357، روز پیروزی انقلاب اسلامی ایران است، تکرار شده است.

رحلت فقیه جلیل آیت‌اللَّه "حسین محمدی لائینی" (1372 ش)
آیت‌اللَّه حسین محمدی لائینی در سال 1303 ش (1343 ق) در روستایی از توابع بهشهر به دنیا آمد. وی در کودکی پدر را از دست داد و تحت تکفل مادر قرار گرفت. ایشان پس از تحصیلات مقدماتی، راهی نجف اشرف شد و در مدت دوازده سال از محضر درس آیات عظام، سید محمود شاهرودی و میرزاهاشم آملی و... بهره‌مند گردید. ایشان پس از اخذ اجازات متعدد اجتهاد از مراجع نجف به زادگاه خود بازگشت و به تدریس پرداخت. آیت‌اللَّه لائینی همچنین در مبارزات مردمی علیه رژیم ستم‌شاهی شرکت داشت و پس از پیروزی انقلاب اسلامی، از سوی مردم مازندران به مجلس خبرگان اول و دوم راه یافت. از خصوصیات این عالم فرزانه، تواضع و فروتنی، تهجد و شب زنده‌داری و عشق به ساحَت مقدس اهل بیت (ع) بود. آیت‌اللَّه محمدی لائینی سرانجام در 15 مهر 1372 ش برابر با 21 ربیع الثانی 1414 ق در هفتاد سالگی درگذشت و پس از تشییع در نکا و قم، در صحن حرم حضرت معصومه (س)، به خاک سپرده شد.

عزیمت قوای بختیاری تحت فرمان امیر مفخم و سردار ظفر از اصفهان به طرف کاشان برای دستگیری نایب حسین کاشی (1289 ش)
نایب حسین دروازه ها و عمارات بزرگ را سنگربندی نموده آماده دفاع شد. قوای نایب حسین هزار و دویست نفرند. در دو وهله جنگی که بین طرفین به وقوع پیوست عده زیادی کشته شدند. سرانجام شهر کاشان به گلوله بسته شد و نایب حسین و اتباعش فرار کردند.

اولین سفر "مظفرالدین شاه قاجار" به فرنگ (1317 ق)
در حالی که اوضاع اقتصادی ایران در این زمان دچار آشفتگی بود، مظفرالدین شاه قاجار چندین بار به بهانه ی معالجه، به سفر فرنگ رفت ودر هر بار با استقراض از دولت های خارجی خصوصاً روسیه، مملکت را دچار بدهکاری های هنگفت نمود و دست آنان را در دخالت در امور کشور باز گذاشت.

ولادت حکیم سنایی غزنوی (473 ق)

 «حکیم ابوالمجد مجدود بن آدم سنایی غزنوی» شاعر پرآوازه ایرانی 12 ذی الحجه 473 در غزنین متولد شد. این استاد مسلم شعر فارسی در جوانی به سرودن شعر پرداخت و ابتدا رجال و بزرگان را مدح می گفت اما یکباره تحولی شگرف در او پدید آمد که راه خانه کعبه را در پیش گرفت و به حجّ رفت. سنایی در مکه قصیده ای در اشتیاق دیدار کعبه و مکه معظمه سرود و پس از بازگشت از مکه مدتی در بلخ و شهر های دیگر به سر برد. آنچه از سفرهای سنایی باقیست اشعار و قصایدی است که او در خراسان و بلخ سروده؛ و به کارنامه بلخ مشهور است. سنایی بعد از اسکان مجدد در غزنین به اتمام مثنوی مشهورش «حَدیقَة الحَقیقة» پرداخت. مجموعه «سِرُ العِباد اِلَی المَعاد» که بیانگر مهارت وی در سبک خراسانی است، مثنوی طَریقُ التَحقیق که بر وزن حدیقه است و سنایی آن را در سال 528 هجری قمری به پایان رسانده؛ «عقل نامه؛ عشق نامه و تَجرِبَةُ العِلم» از دیگر آثار ارزشمند این شاعر خوش قریحه ایرانی است.

وفات ابوالفضل ساوجی عالم و خوشنویس برجسته ایرانی (1312 ق)
ابوالفضل مَجدُ الدّین محمد بن فضل الله ساوجی؛ خوشنویس، طبیب و ادیب عهد قاجاری درگذشت. ابوالفضل ساوجی علوم متداول زمان خود چون طب، حکمت، ریاضی، ادبیات و هنر خوشنویسی را در تهران آموخت و در جوانی دانشمند شناخته شد. از این رو هنگام تألیف «نامه دانشوران ناصری» وی در مقام یکی از چهار تدوین کننده آن برگزیده شد. ساوجی استعداد سرشاری در سرودن شعر نیز داشت و از او یک دیوان شعر با قلم زیبایش به خط نستعلیق باقیست. ساوجی هم چنین چند رساله در طب و ریاضی از خود به یادگار گذاشته است که به چاپ رسیده است ابوالفضل ساوجی در کتابت انواع خطوط نستعلیق؛ شکسته نستعلیق؛ نسخ و شکسته تعلیق استادی ممتاز و چیره دست بشمار می رفت و آثاری از دست نوشته های او از زمان ناصری بجای مانده است که کتیبه ای در آستانه حضرت عبدالعظیم (علیه السّلام) از آن جمله است.

تهاجم نیروهای آلمان نازی به سمت شرق در جریان جنگ جهانی دوم (1940 م)
در هنگامه حملات هوایی آلمان به انگلستان در جریان جنگ جهانی دوم، آدولف هیتلر، رهبر آلمان نازی، فرمان تهیه مقدمات اجرای طرحی را به نام شیر دریا برای پیاده کردن نیرو در سواحل بریتانیا و اشغال جزیره انگلیس صادر کرد، ولی با برتری دریایی انگلستان، اجرای این طرح، غیر عملی تشخیص داده شد. از این رو هیتلر در اوایل اکتبر 1940 م، فرمان حرکت به شرق و فتح کشورهای اروپایی و بالکان را صادر کرد. در روز هفتم اکتبر، نیروهای آلمانی در اولین مرحله، وارد رومانی شدند و در ماه‌های بعد، به تدریج یوگسلاوی و یونان را نیز به تصرف خود درآوردند. در این میان، مجارستان و بلغارستان نیز، قبلاً پیوستگی خود را با آلمان اعلام داشته بودند و به این ترتیب در بهار سال 1941 م، عملاً سراسر اروپای شرقی و کشورهای بالکان، تحت سلطه هیتلر قرار گرفت. با این حال، این وضعیت دیری نپایید و با شدت یافتن حملات متفقین در طی سال 1943 م به بعد، این مناطق از دست آلمان خارج شدند و نیروهای نازی مجبور به عقب‌نشینی و پذیرش شکست گردیدند.

به قدرت رسیدن "حُسنی مبارک" در مصر پس از ترور "محمدانور سادات" (1981 م)
محمد حسنی مبارک سیاست‌مدار مصری در 4 مه 1928 م به دنیا آمد و در 20 سالگی از آکادمی نظامی مصر فارغ‌التحصیل شد. او سپس وارد نیروی هوایی گردید و در سال 1950 م با انورسادات آشنا شد. مبارک در سال 1969 م به فرماندهی ستاد نیروی هوایی مصر رسید و پس از چندی فرمانده نیروی هوایی این کشور شد. سادات در سال 1975 مبارک را به علت این که بالقوه یک تهدید سیاسی به شمار نمی‌رفت، به عنوان معاون خود برگزید و در سال‌های بعد نیز مسئولیت‌ها و اختیارات بیشتری به او محول نمود. سادات که در آن زمان، خود بیشتر روی مسائل مهم سیاست خارجی مصر از جمله صلح با رژیم صهیونیستی کار می‌کرد، مسائل داخلی را به مبارک واگذار کرده بود.

محمد حسنی مبارک سرانجام در پی ترور سادات در ششم اکتبر 1981 م به ریاست جمهوری رسید. و در اولین اقدام، عاملان ترور سادات را به شهادت رساند. مبارک با سیاست خاص خود، موفق شد بدون آن که در نزدیکی هر چه بیشتر به رژیم صهیونیستی کمترین تردیدی به خود راه دهد، کلیه دولت‌های عرب را که به سبب پیمان کمپ دیوید، با رژیم سادات قطع رابطه کرده بودند، ترغیب به برقراری مجدد رابطه نماید. وی مقر اتحادیه عرب را که در پی انعقاد این پیمان از قاهره به تونس انتقال یافته بود مجدداً در سال 1990 م به قاهره بازگردانید. وی دو سال قبل و در پی انقلاب مردم مصر از قدرت پایین کشیده شد.
منبع: راسخون
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
آخرین اخبار