گزارش/
سایه روشن‌های مذاکرات صلح سوریه/ آزمونی بزرگ پیش روی سازمان ملل
نحوه فعالیت سازمان ملل در نشست آستانه برای حل بحران سوریه، آزمونی بزرگ پیش روی این سازمان است.
به گزارش خبرنگار دفاعی امنیتی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، پس از گذشت بیش از یک سال از تصویب قطعنامه 2254 شورای امنیت سازمان ملل تحت عنوان «نقشه راه عمليات انتقال سياسي در سوريه» و بی نتیجه ماندن مذاکرات و تداوم بحران در سوریه، هفته آینده آستانه قزاقستان با مشارکت سازمان ملل، میزبان گفتوگوهای میان نمایندگان دولت سوریه و معارضین مسلح، با نظارت سه کشور ایران، روسیه و ترکیه است.
این اجلاس در حالی برگزار خواهد شد که به گزارش خبرگزاری "ایتارتاس" "ویتالی چورکین" نماینده روسیه در سازمان ملل برای میانجی‌گری در مذاکرات صلح سوریه در آستانه قزاقستان، از نمایندگان این سازمان دعوت به عمل آورده است.
در این میان ترکیه با دعوت از دولت ایالات متحده آمریکا خواستار شرکت آنها در مذاکرات آستانه شده است در همین راستا "مولود چاوش اوغلو" وزیر امور خارجه ترکیه با تاکید بر الزام حضور آمریکا در این اجلاس گفت: :«کسی نمی تواند نقش آمریکا را نادیده بگیرد.»،ترکها پیشتر نیز به دنبال مشارکت عربستان در این نشست بوده اند.
اصرار ترکیه بر مشارکت عربستان و آمریکا در روند مذاکرات صلح سوریه در حالی مطرح می شود که آمریکا و عربستان با حمایت های پنهان و آشکار از گروه های تروریستی نقش انکار ناپذیری در تشید بحران های اخیر سوریه داشته اند.
بسیاری از تحلیلگران تصویب قطعنامه 2254 در شورای امنیت سازمان ملل را يك تحول بزرگ در روند مسايل سوريه می‌خواندند که برای نخستین بار، قدرت های بزرگ شورای امنیت روسیه و آمریکا در یک همسویی کلان برای حل بحران سوریه به اشتراک نظر رسیده اند. اما با گذشت بیش از یک سال از این اتفاق و کارشکنی های طرف آمریکایی در تشدید بحران در منطقه دیگر اثری از تعامل میان سیاست های مسکو و واشینگتن در قبال سوریه دیده نمی شود.
پس از نزدیک به 6 سال درگیری در سوریه از 10 دی ماه سال جاری با توافق میان ترکیه و روسیه آتش‌بس سراسری در سوریه برقرار شده است که شامل گروه های تروریستی نمی شود.
نشست آستانه به دنبال حل سیاسی بحران سوریه نیست!
"سیدهادی سید افقهی" کارشناس مسائل خاورمیانه در گفتگو با خبرنگار دفاعی امنیتی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به اینکه رویکرد نشست آستانه بیشتر از آنکه سیاسی باشد، نظامی و امنیتی است گفت: به اعتراف "لاوروف" و برخی دیگر از مقامات روس و حتی گروه های معارض مسلح به اصطلاح معتدل، همچون "جیش الاسلام"، نشست آستانه در پی حل و فصل سیاسی بحران سوریه نیست بلکه به دنبال تثبیت آتش‌بس، پس از پیروزی بزرگ حلب است.
وی ضمن اشاره به اینکه بر خلاف توافقات اولیه گروه های تروریستی با مطرح ساختن پیش شرط هایی وارد این گفتوگوها شدند افزود: بر این اساس در گام نخست دولت سوریه باید آتش بس را رعایت کند و در مرحله بعد باید از محاصره شهرها و اماکن اشغال شده توسط تروریستها، دست بردارد که قطعا دولت سوریه هم زیربار چنین پیش شرطهایی نخواهد رفت.
سید افقهی با تاکید بر اعتراض ایران در قبال حضور آمریکا در این نشست گفت: ورود آمریکایی ها قاعده بازی را به نفع آنها رقم خواهد زد همانطور که در نشستهای ژنو و وین که ایران هم دعوت شد بود، مذاکرات به نتیجه نرسید و آمریکایی ها و سعودی ها در آنجا قواعد بازی را به هم می‌زدند و میز مذاکره را به روی همه بر می گرداندند، بنابراین ایران معترض به حضور آمریکا در این گفتوگوها می باشد.
وی در ادامه افزود: عدم حضور آمریکا در جریان مذاکرات آتش‌بس و سرگرم بودن آنها به نقل و انتقالات دولت جدید ایالات متحده باعث شده است که تاکنون آتش‌بس شکننده در سوریه رعایت شود.
این کارشناس مسائل خاورمیانه با اشاره به اینکه داعش و جبه النصره مشمول آتش‌بس فعلی در سوریه نمی شوند گفت: در حال حاضر داعش بسیار فعال شده و در ناحیه تدمر و دیرالزور پیشرفتهایی داشته است و قصد بر هم زدن اجلاس را دارد، این اقدامات مسولین برگزاری نشست را نگران می کند و امید دست یابی به نتایج این نشست را حتی در بعد امنیتی کمرنگ می سازد.
وی در ادامه اظهار داشت: زمانی شرایط برای گفتوگوهای سوری - سوری مساعدتر خواهد شد که آتش‌بس فعلی از سوی دولت سوریه و نمایندگان تروریستها که به واسطه ترکیه در این اجلاس شرکت دارند، همچنان رعایت شود.
حضور سازمان ملل مانع از بهانه جویی معارضین می شود
سید افقهی در پاسخ به این پرسش که حضور نماینده سازمان ملل چه تاثیری در روند مذاکرات می‌تواند داشته باشد گفت: اگر قرار باشد اصلاحات سیاسی صورت بگیرد ویا انتخاباتی برگزار شود از حالا باید سازمان ملل در جریان مسائل باشد چرا که با تائید سازمان ملل، امکان بهانه جویی معارضین به حداقل خواهد رسید، از سویی گفتمان‌های سیاسی و امنیتی در نهایت باید جنبه قانونی به آن داده شود و سازمان ملل و شورای امنیت تنها مرجعی است که صلاحیت این کار را دارد.
وی در ادامه تصریح کرد: گرچه نماینده سازمان ملل نقش موثری نمیتواند داشته باشد اما ممکن است این گفتوگوها از آستانه قزاقستان خارج شود و مجددا به ژنو یا وین ویا شورای امنیت بازگردد که در این صورت نماینده سازمان ملل می تواند جزئیات نشست یا اشکالات و کارشکنی های احتمالی را به سازمان ملل و شورای امنیت گزارش دهد.
سید افقهی در انتها با تاکید بر اینکه سوریه برای انتقال از مرحله امنیتی به سیاسی راه طولانی در پیش دارد گفت: بعید است که این نشست در اولین گام به نتایج مطلوب برسد و گفتمان سیاسی بین دولت سوریه و معارضین مسلح شکل بگیرد.
سازمان ملل که در دوران ریاست "بان کی مون" در برابر تمام فجایع ناقضان حقوق بشر تنها موضع سکوت را اتخاذ و در نهایت ابراز نگرانی خود را اعلام می کرد، در نخستین روزهای ریاست "آنتونیو گوترش" پرتغالی در این سازمان، برای میانجی‌گری در روند مذاکرات صلح سوریه به آستانه دعوت شده است تا در اولین آزمون جدی خود بتواند با اتخاذ مواضع محکم در برابر زیاده خواهی های گروه های تروریستی و حامیانشان، نگاه جامعه جهانی را نسبت به کارنامه تاریک دوران" بان کی مون" کمی بهبود بخشد.
باتوجه به وجود ضعف های بنیادی در ماهیت مذاکرات صلح سوریه و سیاست های دوگانه دولت های ترکیه و غربی در قبال گروه های معارض سوری و با دست پس زدن ها و با پا پیش کشیدن های گروه های تروریستی، نمی توان به نشست آستانه و نشستهای این چنینی چندان امیدوار بود.
گزارش از: محمدصادق کلبادی
انتهای پیام/
