باشگاه خبرنگاران جوان گزارش می دهد؛

دلایل نُقلی‌شدن خانواده‌های ایرانی

خانواده در جوامع انسانی به گروهی ازافراد گفته می‌شود که ازطریق خونی، سببی یا مکان زندگی مشترک بوده و در واقع اولین نهاد شکل گیری جامعه پذیری افراد محسوب می‌شود.

دلایل نقلی شدن خانواده‌های ایرانیبه گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ با صنعتی شدن جوامع و رشد تکنولوژی به میزان چشمگیری شاهد کاهش ارتباطات بین فردی و اجتماعی در بین افراد یک جامعه و به تبع آن کم رنگ شدن مفهوم خانواده هستیم. 

در شکل جدید خانواده‌های امروزی دیگر خبری از پدر بزرگ و مادربزرگ نیست و خانواده‌ها به معنای واقعی کوچک شده و حداکثر سه یا چهار نفر در هر خانواده زندگی می‌کنند که همین تعداد نیز ارتباطی مانند گذشته‌ها با یکدیگر ندارند و هر کس به کار خود مشغول است.

کمتر خانواده‌ای را می‌توان یافت که اعضای آن دور یکدیگر جمع شده و در خصوص ارتباطات روزمره و فکر و عقایدشان با یکدیگر به گفت و گو بپردازند و ساعاتی را در کنار هم گذرانده و از کنار هم بودن و رابطه عاطفی حاکم لذت ببرند.

در واقع هرچه بر ابعاد و وسعت جامعه افزوده می‌شود، از وسعت و کارکرد خانواده کم می‌شود و شاید از مهم‌ترین علل تغییر خانواده مدرنیزاسیون و تأثیر آن بر جامعه است.

البته ناگفته نماند که همه اقشار و خانواده‌ها به یک میزان تحت‌تأثیر مدرن‌شدن قرار نگرفته‌اند، برخی از خانواده‌ها به‌طورکلی و برخی جزیی از این تغییر تاثیر گرفته اند که براساس میزان آن، تغییرات خانواده ها متفاوت است. 

کاهش سرمایه گذاری والدی در خانواده‌ها 
اساس شکل گیری خانواده ازدواج زن و مرد با یکدیگر و تولد فرزند است که طبق برخی آمارهای گزارش شده درکشور حدود ۱۴ درصد ازخانواده‌های ایرانی بدون فرزند و ۳۳ درصداز آن‌ها دارای تنها یک فرزند هستند که برای کاهش تمایل به داشتن تعداد زیاد فرزند به دلایل مختلفی میتوان اشاره کرد.

لیلا رازقیان جهرمی متخصص اعصاب و روان یکی از دلایل این موضوع را مساله سرمایه گذاری والدی که به معنای هزینه زمانی، مالی و خطرپذیری است، عنوان کرد و گفت: سرمایه گذاری والدی که برای حفاظت از فرزندان مورد نیاز است که نسبت به گذشته هزینه برتر شده است.

وی با اشاره به اینکه انسان به طور طبیعی تمایل دارد ژنهای خود را به نسل بعد منتقل کند، افزود: انسان درگذشته برای دست یافتن به این تمایل مجبور به داشتن تعداد زیادی فرزند بود چراکه خیلی از آنها در اثر بیماری ازبین می‌رفتند، اما امروز با پیشرفت بهداشت و درمان مرگ و میر نوزادان کاهش یافته است.

وی با بیان این که درگذر به سمت نوگرایی تامین هزینه‌های فرزندان نسبت به گذشته دشوار شده، تصریح کرد: مشکلات اقتصادی روز افزون به این موضوع دامن میزند؛ همچنین باافزایش توقعات بشر در دنیای امروز برخی از زوج‌ها ترجیح می‌دهند امکانات زندگی خود را به جای تقسیم باچند فرزند با یک فرزند تقسیم کنند.

بدیهی است هرچه خانواده مدرن‌تر شود، دچار تغییرات بیشتری خواهد شد و پایه‌های سنتی آن سست‌تر می‌شود البته همه ازدواج‌ها به شیوه مدرن و با تصمیم دختر و پسر شکل نمی‌گیرند و ازدواج‌هایی که به شیوه سنتی و با تصمیم پدر و مادر شکل می‌گیرند نیز وجود دارند که این نشان از تاثیرات متفاوت مدرن‌شدن بر خانواده‌ها دارد. 

افزایش سن ازدواج و کاهش تمایل به داشتن فرزند
در جامعه ایران با وجود همه تغییراتی که در شکل و کارکرد خانواده می‌بینیم، خانواده هنوز از ارزش و اهمیت بالایی در بین مردم برخوردار است، اما افزایش سن ازدواج نیز باعث نگرانی درمورد سلامت فرزندان وکاهش تمایل زوج هابه داشتن فرزندان بیشتر می‌شود.

این روز‌ها جوانان بعد از این‌که به سن قانونی رسیدند و توانستند استقلال مالی داشته باشند، ترجیح می‌دهند به‌صورت مستقل و به دور از والدین زندگی کنند که این پدیده شاید تجربه جدیدی برای آن‌ها باشد، اما ازدواج و به دنبال آن فرزندآوری را به تأخیر می‌اندازد.

رواج تک فرزندی درخانواده‌ها 
می‌توان گفت تک فرزندی مانند شمشیر دولبه بوده که دارای معایب و مزایایی است و گاهی برخی از مشکلات روانشناختی نیز تمایل زوج‌ها به داشتن فرزند را کاهش می‌دهد.

این متخصص روانپزشکی یکی از مسایل عمده در افزایش خانواده‌های تک فرزندی را طی دودهه گذشته افزایش آمار طلاق دانست و گفت: ریسک طلاق در والدینی که فقط دارای یک فرزند هستند بیشتر از خانواده‌های چند فرزندی است و به ازای اضافه شدن هر فرزند به خانواده هفت درصد احتمال طلاق کاهش می‌یابد.

وی ادامه داد: علاوه بر این موضوع شیوع اختلالات روانشناختی مانند افسردگی و اضطراب و صفات شخصیتی مانند درونگرایی نیز تمایل زوج‌ها به داشتن فرزند را کاهش می‌دهد.

رازقیان جهرمی بیان کرد: درجامعه مدرن امروزی به دلیل کاهش شبکه‌های حمایتی (شامل خانواده، دوستان و همسایگان که نقش آنها در کمک رسانی به خانواده‌ها کمرنگ‌تر از گذشته شده است) تک فرزندی افزایش یافته و برای بسیاری از والدین اهمیت داشتن خواهر و برادر در زندگی فرزندشان به صورت علامت سوال درآمده است.

باورهای درست و غلط در مورد تک فرزندی و چند فرزندی

این متخصص اعصاب و روان در پاسخ به این سوال که تک فرزندی بهتر است یا چند فرزندی اظهار داشت: در پاسخ به والدین درباره داشتن یک فرزند یاچند فرزند می‌توان گفت که این موضوع برای هرخانواده پاسخ متفاوتی باتوجه به شرایط آن خانواده و شیوه‌های تربیتی آنها دارد.

وی افزود: این تصمیم گیری در نهایت باید توسط والدین صورت بگیرد، اما برای داشتن اطلاعات بیشتر در مورد مزایا و معایب تک فرزندی می‌توانند از روانپزشکان و روانشناسان بالینی کمک بگیرند.

رازقیان جهرمی در خصوص برخی مزایای تک فرزندی بیان کرد: ازمزایای تک فرزندی می‌توان به اعتماد به نفس بالاتر کودکان تک فرزند اشاره کرد که در واقع آنها امنیت بیشتری را احساس می‌کنند زیرا نگران تقسیم سرمایه‌های عاطفی و مالی والدین با خواهر و برادر خود نیستند.

به گفته وی، دیدگاه خانواده های افراد تک فرزند اینگونه است که فرزند آنها معمولا به پیشرفتهای تحصیلی و شغلی بیشتری دست پیدامی کند و بیشتر از سایرین فرصت ورود به دانشگاه را داشته و در دوران تحصیل خود عموما از دیگران موفق ترند.

این متخصص اعصاب و روان درباره شیوع افسردگی بین تک فرزندان تصریح کرد: در برخی موارد کودکان تک فرزند خوشحال‌تر از سایرین هستند اما این افراد در جواب اینکه آیا حاضرند منابع خود را در ازای بدست آوردن خواهر یا برادر تقسیم کنند اکثرا جوابشان منفی بوده است.

وی ادامه داد: کودکان تک فرزند نسبت به دیگر کودکان تمایل کمتری برای حضور در فعالیتهای جمعی وگروهی دارند و معمولا درونگرا هستند و به دنیا از پشت عینک بزرگسالی می‌نگرند چراکه زودتر از کودکان دیکر وارد دنیای بزرگسالان می‌شوند.

به گفته این روانپزشک، کودکان تک فرزند پرتوقع و زودرنج هستند و درصورت مراقبت بیش از حد توسط والدین استقلال آن‌ها به خطر می‌افتد و به علت توجه همه جانبه والدین به کودک تک فرزند ممکن است در کودک کمال گرایی نهادینه شود که دراین صورت یا موفقیت بسیاری کسب می‌کند و یا قربانی توقعات بیش از حد والدین شده و زیرفشارهای روانی له می‌شود.

محدود شدن ارتباطات و آسیب پذیری خانواده‌ها 
این‌روز‌ها رفت‌وآمدهای فامیلی نسبت به قبل کمتر شده و نزدیک‌ترین اقوام هم بیش از سالی یکی دوبار همدیگر را نمی‌بینند، ورود ابزارهای ارتباطی مجازی، گسترش شبکه‌های اجتماعی و مشغله‌های روزمره زندگی ماشینی در محدود شدن روابط خانوادگی بی تاثیر نبوده است بطوری که بسیاری از روانپزشکان و روانشناسان معتقدند افرادی که با اقوام و خویشاوندان خود روابط محدود تری دارند بیشتر دچار افسردگی و سردی روابط می‌شوند. رواج بسیاری از پدیده‌ها در زندگی مدرن امروزی خانواده‌ها را آسیب پذیر کرده است.

این‌روز‌ها برخی از زندگی‌ها با تلنگری از بین می‌رود و زن و شوهری که با کلی امید و آرزو پای سفره عقد نشستند، روزهای خوش خود را در خلاصی از زندگی مشترک می‌بینند. 

گزارش از زهرا رحیمی

انتهای پیام/

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۲۱
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۸:۳۰ ۱۷ ارديبهشت ۱۳۹۶
در گذشته یک نفر کار میکرد و مادر خانواده می توانست به امر تربیت فرزندان بپردازد ولی اکنون نیاز است که زن نیست برای گذران زندگی شاغل باشد و یکی از مشکلات همین نگهداری از فرزند در ساعت کار پدر و مادر است در حالی که در قدیم در شرکته و ادارات مختلف مکانی تحت عنوان کودکستان ویژه کارکنان آن وجود داشت و مادر در کنار فرزند خود بود.
در گذشته آموزش و سواد آموزی رایگان بود ولی اکنون برای برخی از افراد بیش از یک سوم درامد سالانه فقط هزینه مستقیم شهریه مدرسه است.
هزینه های تهیه مسکن و خوراک و پوشاک و مراقبت های پیش از زایمان و پس از زایمان و .. که جای خود دارد.
با نابود شدن زیر ساخت های قانونی قدیم در کشور دیگر امیدی به حل مشکل وجود ندارد.
-
mohammad
۰۸:۲۱ ۱۷ ارديبهشت ۱۳۹۶
با سلام با وضعیت اقتصادی امروزی واقعا زندگی سخت شده است من 3سال پیش دختر عروس کردم با جهیزیه متوسط رو به پایین هنوز اقساط جهیزیه مانده است اگر کسی می گویید نه به آدرس ایمیل مکاتبه کند.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۸:۰۳ ۱۷ ارديبهشت ۱۳۹۶
کلا" جوک فرمایش فرمودند شما اوضاع اقتصادی را روبراه کن ببین جمعیت چطور زیاد میشه. کار نیست خرج نیست پس ازدواج هم نیست میگی نه امتحان کن
-
ناشناس
۰۷:۵۲ ۱۷ ارديبهشت ۱۳۹۶
اینا همش چرته اصلی ترین دلیل عدم تمایل خانواده های ایرانی برای فرزند آوری فقر و مشکلات مالیه نسل دهه شصت در فقر و کمبود و حسرت زندگی کرد طبیعیه که نمی خواد این تجارب تلخ رو به فرزندانش منتقل کنه.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۳:۱۴ ۱۶ ارديبهشت ۱۳۹۶
اقتصاد مقاومتی
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۳:۱۴ ۱۶ ارديبهشت ۱۳۹۶
این گزارش اصلاً درست نیست همه مشکل مادی دارن و توان خرج و مخارج را ندارن . اکثراً حقوق که میگیرن خرج یک نفر در ماه را هم کفاف نمیدهد چه برسد به چند نفر .
پولدارها هم فکر میکن تک فرزندی کلاس داره
Iran (Islamic Republic of)
شاهد
۲۲:۰۹ ۱۶ ارديبهشت ۱۳۹۶
کاش‌رسانه‌های‌جمعی‌درکشورمان‌قبل‌ازدیرشدن‌وافسوس‌خوردن،دوطرفه‌می‌شدتاراه‌وبی‌راه‌ودرست‌وغلط‌مشخص‌می‌شد.هرچنددیگرامیدی‌به‌آن‌نیست!
Iran (Islamic Republic of)
سینا
۲۰:۴۸ ۱۶ ارديبهشت ۱۳۹۶
خخخخ

وقتی مجلس میاد مرخصی مردان بعد از بچه دار شدن را به سه روز کاهش میده میخواید خوانوادها نقلی نباشن.
Germany
ناشناس
۱۷:۱۱ ۱۶ ارديبهشت ۱۳۹۶
یادش بخیر جوانی هر دو سال یه بار هر خانواده یه بچه به دنیا می آورد الان چی نمی دونن بار گرونی تحمل کنن ،بار رکود،بار بیکاری،بار معشیعت سخت اونوقت دم از امید به زندگی می زنید .
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۶:۳۱ ۱۶ ارديبهشت ۱۳۹۶
با این تورم مخارج و حقوقی نجومی کارگرها چه انتظاری دارید یک گشنه و یک بیکار به جامعه اضافه کنیم
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۵۲ ۱۶ ارديبهشت ۱۳۹۶
اول برید پی مشکلات اقتصادی بقیه چیزا خود به خود حل میشه چون فقط پوله که مهمه
Iran (Islamic Republic of)
رضا
۱۵:۳۹ ۱۶ ارديبهشت ۱۳۹۶
بااین وضعیت گرانی وبیکاری و دزدی وپارتیبازی و امار بالای طلاق واعتیادوسهمیه های مختلف که برای ورود به دانشگاه های معتبر وبازار کار وجود داره دیگه انگیزه بچه دار شدن برا کسی نمیمونه
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۰۵ ۱۶ ارديبهشت ۱۳۹۶
اولا تذکر بدهم که مقایسه کشور ما ، ایران، با دیگر کشورها درست نیست. زیرا اصلا شرایط ما با بقیه کشورها یکی نیست. تقسیم ناعادلانه درآمدها، هزینه برکردن نگهداری و بزرگ کردن فرزند، آموزش و . . . . هزینه بالای مسکن یا اجاره بها که اول اگر خانه دار شدی که آپارتمان نقلی 70 متری است که انقدر کوچک و در هم ساخته شده است که طلوع و غروب خورشید را تشخیص نمی دهی. اگر هم که مستاجر باشی که مجبوری کم جمعیت باشی و گرنه قدرت انتخاب بسیار پایین می آید و . . . . واقعا متاسفم
United Arab Emirates
saeed
۱۴:۴۸ ۱۶ ارديبهشت ۱۳۹۶
دلیلش فقط فقر و بیکاریه مردم فقیرن یه دونه بچه هم واسشون زیاده
پس چی شد تا چند سال پیش که میگفتین فرزند کمتر زندگی بهتر ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
Iran (Islamic Republic of)
حمیدرضا
۱۴:۱۴ ۱۶ ارديبهشت ۱۳۹۶
دلایل به طور خلاصه: 1- اقتصاد 2- نداشتن حوصله بچه داری
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۲۵ ۱۶ ارديبهشت ۱۳۹۶
خانه کوچک نسازید خانواده ها بزرگ می شوند
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۰۱ ۱۶ ارديبهشت ۱۳۹۶
یک دلیلی که من خودم در حال حاضر 3 سال هست ازدواج کردم و فرزند هم خیلی دوست دارم داشته باشم 35 سال هم دارم و از همه مهمتر 3 یا 4 بچه دوست دارم داشته باشم ولی ...
حقوق من و خانم بنده که باهم رویه هم بزاریم میشه جمعا 2600000 تومن
در طول ماه هر هفته میریم تره بار گوجه و پیاز و ..... و میوه هم سیب نهایتا 3 قلم میوه می خریم هر هفته خرجمون میهشه 100 تومن یعنی در ماه 400 تومن
در طول ماه یکبار برنج 10 کیلویی و 100 تومن گوشت و مواد مصرفی میگه در طول هفته که در طول یکماه میشه چیزی حدود 400 تومن
تازه اگر کرایه راه و رفت و برگشت خرج ماشین و بنزین و مهمانی و خرج های قبض موبایل و اینترنت و ..... این ها رو بزاریم رو هم میشه 1 میلیون
حالا آیا چیزی برای فرزند آوری با خرج زیاد بیمارستان و خرج لباس و خرج غذای بچه و ...... چیزی میمونه ؟
بنظرتون حالا باید بچه بیارم ؟ خونم هم 40 متره بچه جایه بازی می خواد نه اینکه بره تو کوچه ای که دائما موتوری میاد توش بازی کنه نه باشگاه و زمین بازی که ماهی 500 تومن کرایه بدی
حالا شما نظر بدین چرا ما بچه دار نمیشیم ؟
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۴۵ ۱۶ ارديبهشت ۱۳۹۶
دلیل همه این تغییرات ناهنجار که گفته اید این است که ما بجای این که خودمان را با اسلام تطبیق دهیم بر عکس عمل کرده و اسلام را با خود تطبیق داده ایم.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۴۰ ۱۶ ارديبهشت ۱۳۹۶
دلیل همه این تغییرات ناهنجار که گفته اید این است که ما بجای این که خودمان را با اسلام تطبیق دهیم بر عکس عمل کرده و اسلام را با خود تطبیق داده ایم.
Iran (Islamic Republic of)
ابی
۱۱:۵۰ ۱۶ ارديبهشت ۱۳۹۶
اگر فردی از زندگی احساس لذت و شادمانی کند و فراغت داشته باشد فرزندآوری را نیز میپسندد. افزایش فشارهای مالی، امکانات، آلودگی، استرس، امنیت شغلی و ... باعث میشود که فرد از بودن خودش ناراضی باشد و تبعا برای فرزندان خود نیز این وضع را نمیپسندد.
Iran (Islamic Republic of)
آقای مهدی عابدیان زیدی
۱۱:۳۸ ۱۶ ارديبهشت ۱۳۹۶
هر نظمی سه فرزند داشته باشد، جعمیت نظامیان فعال ۲ ملیون نفر
آخرین اخبار