مروری بر بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با شاعران

به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ طبق رسم هر ساله رهبر معظم انقلاب در نیمه ماه مبارک رمضان مصادف با شب میلاد امام حسن مجتبی علیه السلام با اهالی شعر و ادب دیداری تازه می کنند. در این گزارش مختصری از دیدارهای ایشان در دهه 90 تا کنون را آورده ایم که نکات جالبی در این دیدارها گفته شده است.

سال 95:
در ماه رمضان سال گذشته 1395 حضرت آیت الله خامنه‌ای در دیدار با شاعران، آنها را سرمایه‌ها و ذخایر ارزشمند کشور خواندند و بر لزوم زنده، بهنگام و موضع‌دار بودن شعر در خصوص مسائل اصلی و نیازهای کشور تاکید کردند. رهبر معظم انقلاب اسلامی ضمن گرامیداشت یاد استاد مرحوم حمید سبزواری قریحه سرشار و تسلط بر انواع شعر و دایره وسیع واژگان را از امتیازات آن شاعر ارجمند برشمردند.

ایشان همچنین خاطرنشان کردند: امروز نسبت به گذشته اشعار زنده و برجسته‌ای همچون شعر درباره فلسطین، یمن، بحرین، دفاع مقدس، شهدای غواص، شهدای مدافع حرم یا مظلومیت مجاهدانی همچون شیخ زکزاکی شیخ مظلوم، شجاع و مصمم نیجریه گفته می‌شود اما متأسفانه این شعرهای مؤثر و روحیه‌بخش، به خوبی ترویج و منعکس نمی‌شوند و در این خصوص کوتاهی و کم‌کاری وجود دارد.

حضرت آیت الله خامنه‌ای، «بیان خیانتهای آمریکایی‌ها در قضیه برجام» را یکی دیگر از عرصه‌های ممکن برای سرودن شعر زنده خواندند و گفتند: علاوه بر سیاسیون، هنرمندان و به‌ویژه شاعران باید این واقعیتها را به افکار عمومی منتقل کنند.

از بین شاعران بسیاری که در این مجلس حضور داشتند، 27 شاعر در  این مراسم در حضور ایشان شعرخوانی کردند. علیرضا قزوه، حداد عادل، محمدعلی مجاهدی، ناصر فیض، حسن صنوبری، سید محمد مهدی شفیعی، سعید پور طهماسبی، محمدمهدی سیار، عباسعلی براتی‌پور و نغمه مستشار نظامی  از آن جمله بودند.

سال 94:
رمضان سال 1394 در دیدار شاعران با مقام معظم رهبری، شاعرانی چون مرتضی امیری اسفندقه، علی حکمت، رضا نیکوکار، مهدی مردانی، مهدی جهاندار، سعید بیابانکی، مرحوم حمید سبزواری، پروانه نجاتی و محمدرضا طهماسبی حضور داشتند.

ایشان در این مراسم فرمودند: شعر یک عنصر اثرگذار است، اثرگذاری آن هم در مجموعه‌ی عوامل کلامی یک اثرگذاری مضاعفی است؛ یعنی هیچ سخنی، هرچه فصیح، هرچه زیبا، هرچه پرمغز، اگر شعر نباشد این اثر را ندارد؛ شعر یک‌چنین دستگاهی است، یک‌چنین عنصری است. شعر نقش برانگیزاننده دارد، در جایی که جای برانگیختن است؛ نقش راهنما دارد، نقش خطدهنده دارد، نقش جهت‌دهنده دارد به مستمع و به کسی که شعر را برای خودش میخواند؛ خب این میشود مسئولیّت‌آور. وقتی شما یک ثروتی، یک امکانی در اختیار دارید که از آن میتوان برای کارهای بزرگ استفاده کرد، اگر استفاده نکردید، خلاف مسئولیّت عمل کردید، خلاف تعهّد رفتار کردید. این مسئولیّت‌آور است. حالا خدای متعال این نعمت را به شما داده امّا مثل همه‌ی نعمتها از نعمت سؤال خواهد شد، از عطای الهی سؤال خواهد شد. از شما سؤال خواهد شد که با این نعمت چه کردید؟

سال 93:
در دیدار صمیمانه این سال بیش از 70 درصد شاعران حاضر در جلسه از جوانان بودند و برای نخستین بار بود که به دیدار رهبر انقلاب می آمدند.  شاعران مهمان از کشورهای دیگر نیز در حضور مقام معظم رهبری شعرخوانی کردند.

شاعری هندو به نام بلرام شکرای، مؤمن قناعت و فرزانه خجندی شاعران تاجیکی، خانم دکتر آنا برزینا از اوکراین، سیده تکتم حسینی از افغانستان از جمله شاعران غیرایرانی بودند که در این دیدار درحضور حضرت آیت الله خامنه ای شعر بخوانند.

مقام معظم رهبری در این نشست صمیمانه صحبت هایی پیرامون شعر و کارکردهای های عنوان کردند: چند جمله در باب شعر عرض بکنیم. شعر در اصل، بُروز اندیشه‌هاى شاعر، احساسات شاعر، دلتنگى‌هاى شاعر، حرفهاى شاعر و گفتنى‌هاى شاعر است. خداى متعال قدرتى به شاعر عطا میکند و عطا کرده است که بتواند با ترکیب حروف و کلمات و با موسیقى متناسب، در لباس شیوایى و اثرگذارى، افکار خودش را، نظرات خودش را، احساسات خودش را، دلتنگى‌هاى خودش را بیان کند، شعر این است. بنابراین در درجه‌ى اوّل، کارکرد شعر این است که پاسخى است به آن نیاز درونى شاعر؛ یک زایش معنوى است از شاعر که میتواند مفاهیمى را، معارفى را، حقایقى را منعکس کند از درون خود و بیرون بفرستد؛ دلتنگى‌هاى خودش را بیان کند. بنابراین اگر چنانچه شاعر، شعر را این‌جور فرض کند که براى دردهاى خود، دردمندى‌هاى خود، دل خود، بیان میکند، این چیز مُستنکِرى نیست؛ وضع طبیعى و اوّلىِ شعر این است. شاعر، درون خودش را با این کلمات بُروز میدهد؛ لکن کارکرد عمده‌ى شعر این نیست.

سال 92:
در این سال نیز به رسم سالهای پیشین مراسم شعرخوانی و نماز و افطار در بیت رهبری برگزار شد و شاعرانی چون مرحوم حمید سبزواری، براتی پور، گرمارودی، محمدکاظم کاظمی، حسنا محمدزاده، محمدحسین مهدویانی و قادر طراوت پور حضور داشتند.

تعدادی از شعرا به رهبر انقلاب کتاب های خود را اهدا کردند.

در این مراسم مقام معظم رهبری نکاتی جهت راهنمایی به شاعران فرمودند. ایشان درخصوص شعر بیان کردند: شعر، یكى از برجسته‌ترین هنرها است؛ و هنرمند - چه هنر شعر، و چه سایر هنرها - جزو زبدگانى است كه در زمینه‌ى مسائل داراى مسئولیت، مسئولیت سنگین‌ترى دارد؛ طبیعى است دیگر. نخبگان - چه نخبگان سیاسى، چه نخبگان علمى، چه نخبگان فرهنگى - در هر بخشى، مسئولیتشان از مسئولیت غیر نخبگان بیشتر است. هنرمند یك نخبه‌ى برجسته است؛ بنابراین مسئولیت دارد. به نظر من این مسئولیتها را باید جدى گرفت و هنر شعر را كه هنر بسیار فاخر و مهم و كهنه‌نشدنى در تاریخ است، متضمن و حامل این مسئولیتهاى سنگین كرد.

 

 غلامرضا شکوهی شاعر پیشکسوتی بود این بار از دیار خراسان. او نیز ظاهرا برای نخستین بار بود که به این مراسم می‌آمد و شعر می‌خواند.

 

شکوهی نیز برغم سن و سالش زبان جوان و نویی در غزل دارد و غزلی که خواند نیز گواه این مدعا بود. غلامرضا شکوهی قبل از غزلش با چند بیت آغاز کرد برای رهبر انقلاب :

به تماشای قدت آینه‌ها حیرانند         ماه‌ها پشت نگاه تو شبیه ماه‌اند

هرچه نی روی لب دشت عطش می‌خواند     همه مدیون دم گرم تو یعنی آه‌اند

ابر را مات کن از صفحه شطرنجی روز     ذره‌های دل خورشید تو را می‌خواهند

حضرت آقا بعد از غزل استاد شکوهی با لبخند فرمودند این شعر طعم مشهد داشت و آن را تحسین کردند.

 

اتفاق غافل گیرکننده جلسه این سال، شعرخوانی محمد حسینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بود.

سال 91:
در این سال این نشست صمیمی که در منزل رهبری برگزار شد، جنبه بین المللی گرفته بود و شاعرانی از تاجیكستان، افغانستان و هندوستان به شعرخوانی بیت رهبری دعوت شده بودند. برخی چهره های هنری مانند پرویز شیخ طادی (كارگردان سینما) و رضا برجی (مستندساز و عكاس) نیز در این دیدار در جمع شاعران بودند.

علی معلم دامغانی، سیمین دخت وحیدی و ناصر فیض از دیگر شاعران حاضر در جمع بودند.

حضرت آیت الله خامنه ای در این دیدار به شعری از صائب استناد کرده و فرمودند: همانطور که صائب گفته است «یك عمر میتوان سخن از زلف یار گفت در بند آن نباش كه مضمون نمانده است»‌، واقعاً مضمون تمام‌نشدنى است؛ چون ذهن بشر تمام‌نشدنى است. ما تنبلى می كنیم، می چسبیم به مضامینى كه دیگران گفتند و همین ها را تكرار میكنیم؛ اما واقعاً مضمون تمام‌نشدنى است. گاهى اوقات انسان مضامین كاملاً بكر و بدون هیچ سابقه را در شعرهاى این جوانها مشاهده میكند؛ خب، این خیلى باارزش است. بنابراین مضمون را باید جدى گرفت؛ یعنى دنبال مضمون‌سازى و مضمون‌پردازى و - به قول خود قدما - مضمون‌یابى باشید. مضمون را هم از متن زندگى میشود گرفت. حالا یك چیزهائى در قدیم بود؛ مثلاً آن روز شمع بود، اما امروز نورافكن است. آنها شمع را محور صدها مضمون قرار دادند؛ شما میتوانید با فكر و با تأمل، نورافكن و چراغ برق را محور مضامینى قرار بدهید.

سال 90:
در رمضان سال 90 حمیدرضا برقعی،  رحمان نوازنی، مرتضی حیدری ، قاسم صرافان، امیری اسفندقه، حبیب چایچیان، حسین رستمی از جمله کسانی بودند که خدمت رهبر معظم انقلاب رسیدند.

رهبر معظم انقلاب در این مراسم به شباهت های ااشعار امروزی با اشعار قدیم اشاره کردند و بیان کردند: من دو شباهت مى‌یابم بین شعر امروز كشورمان و شعر فارسىِ یك دوره‌ى دویست ساله‌ى بسیار مهم و برجسته، یعنى دوره‌ى رواج و شكوفائى سبك هندى؛ كه از اواسط قرن دهم تا اواسط قرن دوازدهم، شعر سبك هندى رواج داشته و گسترش پیدا كرده و اوج گرفته. من اول این را عرض بكنم كه آن دوره‌ى دویست ساله از بعضى از جهات در همه‌ى ادوار تاریخ شعرى ما بى‌نظیر است. نه اینكه بخواهیم قدر شعراى قصیده‌سراى قرنهاى چهارم و پنجم و ششم یا غزلسراهاى قرن هفتم و هشتم را ندیده بگیریم؛ نه، در جاى خودش، قدر و ارزش و بزرگترى آنها محفوظ است؛ لیكن این دویست سال جزو قطعات بسیار درخشان تاریخ شعر فارسى است.

 

انتهای پیام/