«9 قلابی» و نقش حیاتی آن در فوتبال امروز +تصاویر

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان؛ بنابر اهمیت نقش پر رنگ «۹ قلابی» (False ۹) -که در ایران «۹ کاذب» خطاب می‌شود- در دنیای امروز فوتبال و استفاده پر کاربرد آن، تمرکز گزارش فعلی بر روی ماهیت و کارکرد آن است. تاکتیکی که «لیونل مسی» را می‌توان نماد کامل و متعالی اجرای آن دانست. تاکتیکی که در فینال یورو ۲۰۱۲ در تیم ملی اسپانیا به کار گرفته شد و نتیجه به قهرمانی آن تیم ختم شد. تاکتیکی برجسته و عالی که اهمیت خود را اثبات نموده است.

«پپ گوآردیولا» مربی اسبق بارسلونا و یکی از خوش‌فکرترین مربیان حال حاضر جهان را می‌توان به عنوان یک مربی خاص در عرصه فوتبال نوین برشمرد. اما اوج هنرنمایی وی در تغییر قاعده و الگوی بازی را می‌توان وقتی دانست که «لیونل مسی» را از گوش راست خط حمله به میانه منطقه تهاجمی آورد و نقش «۹ قلابی» یا همان «۹ کاذب» - که در معنای عبارت و مفهوم یعنی «مهاجم غلط‌انداز»- را به وی بخشید. این روش، چندی بعد توسط تیم‌ها در سطح ملی و بین‌المللی به کار گرفته شد. «ویسنته دل‌بوسکه» -مربی سابق تیم ملی اسپانیا- در جام ملت‌های اروپا در سال ۲۰۱۲ سسک فابرگاس را به عنوان ۹ قلابی به کار گرفت. نتیجه آن شد که در بازی فینال، این روش موجب پیروزی و قهرمانی تیم ملی اسپانیا شد. اما براستی ۹ قلابی چیست و چرا اینچنین نامی دارد؟

این اصطلاح برای فوتبال یک اصطلاح جدید محسوب می‌شود اما کاربردش در واقع قدیمی و اصیل است. ۹ قلابی، مهاجمی است که به عمق خط دفاع حریف می‌زند و به دلایل تاکتیکی چند، به سمت خط میانی باز می‌گردد. او در محوطه جریمه نمی‌ماند و دائما بین دو منطقه مذکور در حرکت است.

چرا اسم‌گذاری ۹ قلابی؟

به روزهای قدیمی فوتبال برمی‌گردیم. جایی که شماره‌های کلاسیک خودنمایی می‌کرد و ۹ به عنوان نوک پیکان حمله شناخته می‌شد. اما وقتی که این شماره ۹ کلاسیک، در پست و موقعیتی به غیر از موقعیت معین‌شده حضور پیدا می‌کرد دیگر برخلاف شماره‌اش، یک ۹ قلابی محسوب می‌شد. لذا از همان‌جا، این شخصیت جدید به مستطیل سبز اضافه شد.

اولین بار چه زمانی استفاده شد؟

در دهه ۱۹۳۰، تیم ملی اتریش تبدیل به یک تیم خاص شد. «ماتیاس سیندلار» به نام مهاجم نوک، نقش دیگری را هم بر عهده داشت. گاهی به موج مدافعین حریف می‌زد و تخریب‌اش می‌کرد و گاهی به میانه میدان می‌رفت و مدافعین حریف را به سمت خود می‌کشاند. در دهه ۱۹۵۰ هم تیمی ملی مجارستان از «ناندور هیدگوتی» در قامت ۹ قلابی استفاده کرد. حقیقت این است که طی سالیان دراز از عمر فوتبال جهان، از تاکتیک و نقش ۹ قلابی استفاده بسیار کمی شده است و این بستگی به شرایط و بافت تیم مورد نظر برای پذیرش این نقش دارد؛ اما وقتی به کار گرفته می‌شود، بسیار کاربردی است. سال‌ها بعد، «فرانچسکو توتی» از سوی «لوچیانو اسپالتی» در فصل ۰۷-۲۰۰۶ به عنوان ۹ قلابی مورد استفاده قرار گرفت.

هیدگوتی یکی از برجسته‌ترین‌های 9 قلابی

خیزش ۹ قلابی

وقتی سایر مربیان جهان تجربه موفق و خوشایند بکارگیری توتی به عنوان ۹ قلابی را دیدند، دست به کار شدند. سر «الکس فرگوسن» این تاکتیک را با «کریستیانو رونالدو»، «کارلوس توز»، و «وین رونی» امتحان کرد. «آرسن ونگر» نیز در آرسنال از «روبین فان پرسی» در سال ۲۰۰۹ در این جایگاه استفاده کرد. همین امر به او اجازه داد که قدرت عمل «بنتنر» و «ادوآردو» را به طور چشمگیر بیافزاید. اما هیچکدام از این‌ها نتوانستند همچون همکاری پپ و مسی، ۹ قلابی را به کمال برسانند. مسی به قلب خط دفاع حریف می‌زد و آشوبی در آنجا به پا می‌کرد تا فضا برای دیگر مهاجمین تیم باز شود. پیروزی ۵ بر صفر بارسلونا مقابل رئال مادرید در سانتیاگو برنابئو در دوره مورینیو نماد مجسم و نمود بارز بکارگیری عالی مسی به عنوان ۹ قلابی است. در یک کلام، مسی دفاع حریف را ویران کرد. یک ۹ قلابی عالی و کامل. اما این دل‌بوسکه بود که با بکارگیری فابرگاس آن هم در فینال یورو ۲۰۱۲ - که در واقع یک هافبک حمله‌ای بود- اعتماد بنفس بسیاری را به سایر مربیان جهانی بخشید که تا چه حد این ریسک وحشتناک می‌تواند پیامدهای بی‌نظیری داشته باشد. اسپانیا بدون مهاجم سنتی و واقعیف ایتالیا را در فینال با نتیجه ۴ بر یک شکست داد. لذا، ۹ قلابی جریان‌سازتر شد.

نمایش عالی اسپانیا در فینال یورو 2012 با استفاده از 9 قلابی

چرا ۹ قلابی موفق بوده است؟

مهم‌ترین نقش ۹ قلابی این است که دو مدافع میانی حریف را به شدت دچار گیجی و عدم تمرکز می‌کند. آنها نمی‌دانند که آیا واقعا بهتر است که به دنبال ۹ قلابی به سمت خط میانی بروند و یا اینکه از موضع خود دفاع کنند. چرا که ۹ قلابی در آن وسط جریان‌سازی می‌کند و این جریان‌سازی بسیار خطرناک است. دیگر بازیکنان تیم هم مشغول یارگیری نفر به نفر هستند و اصطلاحا یارگیری ۹ برای این دو نفر است. اگر مشغول‌اش شوند که شکاف در منطقه دفاع به وجود می‌آید. اگر هم نخواهند درگیرش شوند که در چند متر عقب‌تر دارد آتش می‌سوزاند و شیطنت می‌کند. البته "گاها" ضد تاکتیک‌هایی هم برای ۹ قلابی طراحی شده و کارساز بوده است. به ۳ تصویر زیر نگاه کنید تا نقش مسی به عنوان 9 قلابی را در بازی 5 بر صفر در مقابل رئال مادرید بیشتر دریابید.

  سه تصویر بالا، نشان دهنده سه لحظه گل است. مسی با دایره قرمز رنگ و دو مدافع میانی رئال مادرید با دایره مشکی مشخص شده‌اند. توجه کنید که مدافعین میانی چگونه برای درگیر شدن با مسی مجبور به ترک پست و جایگاه خود شده‌اند و عملا فضا را برای نفوذ دیگر مهاجمین بارسلونا باز کرده‌اند. اما نکته اینجاست که دقیقا نه مسی را دنبال کرده‌اند و نه در جایگاه خودشان برای مقابله با دیگر مهاجمین بارسا هستند. اینجاست که باید به این نکته ظریف و دقیق اشاره کرد که 9 قلابی یک نعمت برای هم تیمی است اما 9 قلابی‌ای که مسی یا در حد و حدود مسی باشد.

ضدتاکتیک برای 9 قلابی

بهترین آرایش برای مقابله با 9 قلابی، آرایش 1-3-2-4 دو محوری دارای خطوط عمیق است. یعنی دو هافبک دفاعی چغر و خط‌شکن و جسور، 9 قلابی را در نطفه خفه می‌کنند. فضا در جلوی خط دفاعی تیم آنقدر تنگ و عذاب‌آور می‌شود که عملا 9 قلابی جا برای مانور ندارد. لذا غالبا طراحی‌ حملات حریف و حرکات شناور و تهاجمی با بن‌بست مواجه می‌شود. 9 قلابی اسیر است و مدافعین میانی حریف در کمال تمرکز به وظیفه دفاعی خود که مقابله با دیگر مهاجمین است می‌رسند. به این تاکتیک «پارک اتوبوسی» هم می‌گویند. کاری که «دی ماتئو» در فینال لیگ قهرمانان سال 2012 در بازی فینال در مقابل بارسلونا انجام داد و به قهرمانی رسید. بارسایی‌ها در آن بازی علیرغم حملات بی حد و حصر، در شبکه تارهای چلسی گرفتار و به شدت عصبی شدند. 9 قلابی آنها عملا فلج شده بود. یک راه دیگر برای مقابله با 9 قلابی هم این است که یکی از مدافعین میانی در یارگیری تن به تن او آزاد گذاشته شود و سه مدافع دیگر (شامل دو کناری و یک میانی) بر روی مقابله با شدت حملات مهاجمین دیگر حریف تمرکز کنند.

منبع: مشرق

انتهای پیام/

بهترین «9 قلابی» دنیای فوتبال!