فراز و نشیب های وزارت راه و شهرسازی در دولت یازدهم

به گزارش خبرنگار راه و شهرسازی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان با ورود به هفته دولت وزارتخانه‌ها و سازمان‌های ذی‌ربط اقدام به اعلام گزارش مبنی بر عملکردشان در سال گذشته کرده اند تا شاید با برنامه ریزی دقیق‌تر نقاط ضعف خود را مرتفع و در تقویت نقاط قوت خود اقداماتی را در دستو کار خود قرار دهند.

وزارت راه و شهرسازی نیز به عنوان یک نهاد پرکار باید در بخش‌های هوایی، ریلی، جاده‌ای و مسکن شهرسازی برنامه‌های زیادی انجام دهد و در این بین بخش زیادی از اقداماتشان مربوط به بهبود و بازسازی زیرساخت‌های کشور خواهد بود.

گفتنی است؛ در سال‌های گذشته اقدامات زیادی در این مجموعه انجام شده، اما با این وجود همچنان پروژه مسکن مهر، فرسودگی ناوگان هوایی، ریلی و جاده‌ای از مشکلاتی است که هنوز اقدامات جدی و برنامه‌ای  آن‌طور که باید و شاید در این حوزه ها انجام نشده است.

در ادامه بخشی از اقدامات دولت یازدهم در بخش‌های مختلف ریلی، هوایی، جاده‌ای، بندری و مسکن شهرسازی طی سال‌های گذشته ارائه می‌شود. 

براساس این گزارش طرح جامع حمل ونقل کشور و تدوین استراتژی‌های توسعه بخش حمل ونقل در کلیه بخش، شامل بین شهری و اتصال به درون شهری یکی از مهم‌ترین اقدامات در طول سال‌های گذشته به شمار می‌رود.

همچنین احداث و تکمیل ۶ هزار ۵۸۰ کیلومتر زیرساخت جاده‌ای شامل ۱۹۸ کیلومتر آزاد راه، ۲ هزار و ۴۷۲ کیلومتر بزرگراه و ۳ هزار و ۹۱۰ کیلومتر راه اصلی و در نتیجه آن افزایش ۱۷ درصدی راه‌های کشور در سال ۱۳۹۶ نسبت به سال ۱۳۹۲ است.

براین اساس، بزرگراه‌ها از ۱۴۱۵۵ هزار و ۱۵۵  به ۱۶ هزار و ۶۲۷ کیلومتر و راه‌های اصلی از ۲۱ هزار و ۶۲۸  به ۲۵ هزار و ۵۳۸ کیلومتر و میزان آزاد راه‌ها از ۲ هزارو ۲۰۳ به ۲ هزار و ۴۰۱ کیلومتر رسیده است. گفتنی است میزان ساخت راه‌های روستایی به ۵ هزار و ۸۵۰ کیلومتر طی سال‌های گذشته رسیده است.

باید یادآور شد که در بخش ریلی دولت توانسته است ۵ مرکز استان از جمله (همدان، کرمانشاه، تبریز، ارومیه، رشت) به طول ۶۵۱ کیلومتر برساند که در این بین (همدان _. کرمانشاه) ۲۹۰ کیلومتر (انجام ومابقی) ۳۶۱ کیلومتر (ظرف چند ماه آتی) به نتیجه می‌رسد.

این گزارش می‌افزاید؛ بهسازی ۸۰۰ کیلومتر، بازسازی ۶۰۰ کیلومتر و احداث خط دوم و سوم به طول ۸۷۸ کیلومتر از خطوط شبکه سراسری راه آهن کشور به ارزش ۲۹۸۰ میلیارد تومان در طول سال‌های گذشته به مرحله اجرایی رسیده است.افزایش تعداد واگن باری از ۲۲ هزار دستگاه در سال ۱۳۹۲ به ۲۴ هزار دستگاه در سال ۱۳۹۵ و افزایش حمل بار ریلی از ۷/ ۳۲ میلیون تن و ۸ درصد نسبت به سال ۱۳۹۲ به ۴۰ میلیون تن و ۵/ ۹ درصد در سال ۱۳۹۵ افزایش یافته است.

افزایش 14 درصدی ظرفیت اسمی بنادر 

براساس این گزارش، در بخش دریایی افزایش ۱۴ درصدی ظرفیت اسمی بنادر در سال ۱۳۹۶ نسبت به سال (۱۳۹۲) از ۱۹۰ میلیون تن به ۲۱۷ میلیون تن ونیز افزایش ۲۰ % در ظرفیت کانتینری بنادر تجاری تابعه در پایان سال ۱۳۹۵ نسبت به ابتدای سال ۱۳۹۲) از ۵۸ / ۴ به ۵/۵ میلیون (TEU) ونیز توسعه بندر شهید رجایی وافزایش ظرفیت سالیانه تخلیه و بارگیری کانتینری کل بندر تا ۷۵ / ۵ میلیون TEU و بندر شهید بهشتی چابهار از ۵/ ۲ میلیون تن به ۵.۸ میلیون تن در طول این سال‌ها داشته ایم.

مدیریت فرایند تامین مالی ۱۴۲ طرح از طریق بخش خصوصی و واگذاری در بخش‌های ریلی، دریایی، جاده ای، شهرسازی، هوایی و نوسازی ناوگان جاده‌ای و هوایی بالغ بر ۱۰۰ هزار میلیارد تومان در مجموع این وزارت در راستای نوسازی ناوگان جاده‌ای نسبت به انعقاد قرارداد برای جایگزینی ۱۶۷۴۰ کامیون و کشنده فرسوده به ارزش تقریبی ۶۷۰۰ میلیارد تومان با شرکت‌های مختلف اقدام شده است.

گفتنی است افزایش ۳۰۰ دستگاه واگن مسافری از سال ۱۳۹۲ تاکنون و خروج همین تعداد واگن مسافری فرسوده از شبکه ریلی، افزایش ۱۶۰ دستگاه لکوموتیو به شبکه ریلی کشور از سال ۱۳۹۲ تاکنون) که منجر به رشد ۱۵ درصدی لکوموتیو، بخش باری و رشد ۳۰ درصدی لکوموتیو بخش مسافری شده است.

افزایش سهم جابجایی مسافر ریلی به ۱۲ درصد در سال ۱۳۹۵ برحسب شاخص مسافر عمومی با صورت وضعیت (خرید و ورود تعدادی هواپیمای نو از شرکت‌های سازنده هواپیمای ایرباس و ATR و همچنین عقد قرارداد با شرکت بویینگ برای خرید هواپیما جمعا به تعداد ۲۰۰ فروند و ارزش کارخانه ای تقریبی ۳۳ میلیارد دلار حذف و اصلاح تعداد ۱۹۸۳ نقطه - مقطع و تقاطع پرحادثه در را ه‌های شریانی از شش ماهه دوم ۱۳۹۲ تا پایان سال ۱۳۹۵ عقد قرارداد نصب و راه اندازی ۱۸۷۹ سامانه ثبت تخلفات عبور و مرور در راه‌های شریانی کشور که از این تعداد ۶۰۲ دوربین کنترل سرعت نصب و راه اندازی گردیده است.)

افزایش 253درصدی ترانزیت کالاهای  غیرنفتی 

براساس این گزارش، افزایش سهم ترانزیت ریلی به ۸/ ۱۲ درصد در سال ۱۳۹۵) در حالیکه سهم حمل ونقل ریلی در ترانزیت از سال ۸۳ با روند کاهشی به ۴/ ۴ درصد در سال ۱۳۹۲ رسیده بود. افزایش ۲۵۳ % در ترانزیت کالای غیرنفتی از بنادر تجاری تابعه در پایان سال ۱۳۹۵ نسبت به ابتدای سال ۱۳۹۲ از ۱/۳ به ۶/ ۴ میلیون تن (افزایش ۱۱۴ % پرواز‌های ترانزیتی از فراز کشور) از ۱۷۹ هزار پرواز در سال ۱۳۹۲ به ۳۸۲ هزار پرواز در سال ۱۳۹۵ رسیده ایم.

گفتنی است افزایش ۳۰ درصدی جابجایی مسافر در بخش هوایی در سال ۱۳۹۶ نسبت به سال ۱۳۹۲) از ۲۵ میلیون نفر به ۳۳ میلیون نفر داخلی و خارجی (و افزایش ظرفیت ناوگان صندلی هوایی از ۲۲۰۶۶ صندلی به ۲۹۵۰۸ رسیده است.

 بسترسازی و ایجاد سامانه‌های توسعه هواشناسی کاربردی (تهک)، افزایش سرعت پردازش اطلاعات، توسعه شبکه سنجش بر خط هواشناسی، گسترش شبکه رادار هواشناسی، تفکیک مدل‌های پیش بینی هواشناسی از جمله این اقدامات به شمار می‌رود.

 افتتاح 825 هزار و 431 واحد مسکن مهر طی سال های گذشته

 در بخش مسکن نیز دولت یازدهم گام‌هایی را برداشته، اما به نظر می‌رسد که این اقدامات چندان مؤثر نبوده به طوریکه رییس جمهور در مراسم معرفی وزیر راه وشهرسازی از این اقدامات گلایه داشته و معتقد بود که با وزیر راه وشهرسازی به در بخش مسکن به توافق نرسیده و باید بافت‌های فرسوده در این حوزه تقویت شوند.

دولت یازدهم در طی سال‌های گذشته افتتاح ۸۲۵۴۳۱ واحد مسکن مهر از مجموع 2،211،000 واحد در دولت یازدهم افزایش سقف کلی تسهیلات بانکی از ۴۸۰۰۰ میلیارد تومان به ۵۵۵۰۰ میلیارد تومان، افزایش مدت زمان بازپرداخت اقساط از ۱۵ سال به ۲۰ سال) مجموع دوران مشارکت مدنی و فروش اقساطی (جهت کاهش مبالغ اقساط ماهیانه و سهولت برگشت پول بانک مرکزی توسط متقاضیان افزایش سقف فردی تسهیلات از ۲۵ میلیون تومان به ۳۰ میلیون تومان در یک مرحله و به ۴۰ میلیون تومان در مرحله‌ی بعدی به منظور افزایش توان مالی متقاضیان صورت گرفته است.  تثبیت نرخ‌های مسکن مهر) ۴%، ۷% و ۹% (در سایر بانک‌های عامل مانند بانک مسکن بازنگری طرح جامع سرزمین پس از ۲۰ سال تهیه طرح ساماندهی منطقه شهری تهران-کرج شامل است ا‌های تهران و البرز بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی انجام شده است.

همچنین هدف‌گذاری و برنامه ریزی و سیاست گذاری درست به منظور همسویی برنامه‌ها و اقدامات در زمینه بهسازی و نوسازی شهری از طریق تدوین و تصویب سند ملی، تاسیس ستاد ملی بازآفرینی شهری در سطح ملی، استانی و شهری در قالب ۲۷۰۰ محله با اتخاذ سیاست‌های حمایتی مالی، ظرفیت سازی اجتماعی و نهادی، شناسایی محدوده‌های ناکارآمد، انجام مطالعات و تهیه برنامه برای ٤٦٥ شهر مشتمل بر ٥٥ هزار هکتار بافت فرسوده در بالغ بر ١٠٠٠ محله و نیز در ١٧٥ شهر با وسعت ٢٤ هزار هکتار بافت تاریخی در بالغ بر ٦٠٠ محله و همچنین در ١١٠ شهر با وسعت ٦١ هزار هکتار سکونتگاه غیر رسمی در ١١٠٠ محله اقدام جهت بهسازی زیرساخت‌های شهری، توسعه خدمات روبنایی، ارتقای توانمندی‌های اقتصادی و اجتماعی ساکنان در قالب ٨٦٠ پروژه در ٣٥٢ محله واقع در ١٦٨ شهر از دیگر اقدامان این بخش به شمار می رود.

در اولویت قرار دادن خانه اولی‌ها و ساکنان بافت‌های فرسوده در نظام تامین ملی مسکن و همچنین حاشیه نشینان و کم درآمد‌ها بازنگری و اصلاح نظام تسهیلات مسکن و راه اندازی صندوق پس انداز یکم بانک مسکن برای حمایت از خانه اولی‌ها،šš ظرفیت سازی و شکل دهی نهاد‌های مالی جدید در بازار سرمایه به منظور تامین مالی مسکن،šš تدوین و تصویب برنامه مسکن کم درآمد‌ها در قالب مسکن اجتماعی در هیات وزیران، تهیه طرح تضمین معاملات فروش اقساطی مسکن در بانک مسکن، شناسایی محدوده‌ها و محله‌های هدف شامل ۲۷۰ محله و تهیه طرح بهسازی و نوسازی برای آن‌ها šš تهیه طرح ساماندهی و توانمندسازی سکونتگا ه‌های غیررسمی) حاشیه نشینی برای ۹۱ شهر، نوسازی و بهسازی مسکن روستایی، افزایش سرمایه بانک مسکن به مبلغ یکصدهزارمیلیارد ریال به منظور افزایش قدرت اعطای تسهیلات توسط این بانک از مهم ترین اقدامات دولت در بخش مسکن طی سال های گذشته به شمار می رود.

افتتاح 148 هزار و 379 کیلومتر زیر ساخت جاده ای در سال 96

 نیمه ابتدایی سال ۹۶ رو به اتمام است که در این ۶ ماه دولت تا به امروز  ššدر بخش زیرساخت جاده‌ای ۱۴۸۳۷۹ کیلومتر شامل ۲۴۰۱ کیلومتر آزادراه، ۱۶۶۲۷ کیلومتر بزرگراه، ۲۵۵۳۸ کیلومتر راه اصلی و ۱۰۳۸۱۳ کیلومتر راه روستایی آسفالته حدود ۳۷۰۰ کیلومتر راه روستایی احداث شده است.

همچنین وضعیت کل خطوط ریلی به طول ۱۳۷۲۷ کیلومتر: شامل ۱۰۷۶۵ کیلومتر خطوط اصلی و ۲۹۶۲ کیلومتر خط فرعی، وضعیت ناوگان جاد‌های متوسط سن ناوگان باری: ۴/ ۱۶ سال و متوسط عمرناوگان مسافری: ۲/ ۱۴ سال و نیز وضعیت ناوگان ریلی: تعداد لکوموتیو به میزان ۹۱۵ دستگاه و تعداد واگن باری ریلی به میزان ۲۴۰۸۹ دستگاه با متوسط سن ۲۶ / ۲۴ سال همچنین تعداد واگن مسافری ریلی به میزان ۲۱۶۰ دستگاه با متوسط سن ۸۱ / ۲۶ سالتعداد ناوگان هوایی فعال به میزان ۱۸۰ فروند با ۲۹۵۰۸ صندلی ثبت شده است. 

میزان حمل بار ریلی ۴۰ میلیون تن با سهم ۵/ ۹ درصد ظرفیت اسمی بنادر کشور برابر با ۲۱۷ میلیون تن و ظرفیت کانتینری بنادر کشور برابر با ۲/ ۵ میلیون TEU و ظرفیت جابجایی مسافر در بنادر کشور برابر با ۲۰ میلیون نفر، تعداد پرواز‌های ترانزیتی به میزان ۳۸۲ هزار پرواز از جمله مهم‌ترین اقدامات در طی ۶ ماه گذشته به شمار می‌رود.

در بین اقدامات دولت یازدهم در بخش‌های عمرانی و مسکنی نقاط ضعفی نیز دیده می‌شود.  تعداد زیاد طرح‌های نیمه تمام در دست اجرا و از سوی دیگر طولانی شدن زمان اجرای طرح‌ها و پروژه‌ها با برآورد تقریبی ۱۶۳ هزارمیلیارد تومان برای حدود ۳۵۰ طرح نیمه تمام را نیز می‌توان از این دست کاستی ها برشمرد. همچنین کمبود نیروی متخصص شرکت‌های بزرگ در صنعت حمل ونقل به ویژه در سطح بین المللی در قالب ۳PL و ۴PL از نقاط ضعف دیگر این بخش است.

گفتنی است  ضعف در یکپارچگی بین شیوه‌های مختلف حمل ونقل و بهره برداری اقتصادی از ناوگان و بازدهی سرمایه پایین و نیز ضعف نظام حمایتی از صدور خدمات فنی مهندسی بخش، حل و نقل بین المللی و ترانزیت، پایین بودن نرخ بازگشت سرمایه برای جلب مشارکت بخش غیردولتی در سرمایه گذاری بر روی زیر ساخت‌ها از مهم‌ترین مشکلات این وزراتخانه مهم به شمار می‌رود که باید دولت دوازدهم آن را دردستور کار اجرایی خود قرار دهد.

 انتهای پیام/