شهر‌های ملی و جهانی صنایع دستی چگونه انتخاب می‌شوند؟/۲۲ پرونده کاندیدای ثبت ملی هستند

به گزارش خبرنگار حوزه میراث و گردشگری گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛در سال‌های اخیر شاهد انتخاب و معرفی روستا‌ها و شهر‌های ملی و جهانی صنایع دستی بوده‌ایم. این شهر‌ها نمادی از فرهنگ و هنر کشور در سطح ملی و بین‌المللی هستند.

اگرچه انتخاب و معرفی روستا‌ها و شهر‌های ملی و جهانی صنایع دستی گام‌های مثبتی در جهت معرفی هرچه بیشتر فرهنگ و هنر کشورمان به حساب می‌آیند، به نظر برخی صاحب‌نظران به دلیل نبود کارشناسان متخصص برای ارزیابی کیفی محصولات صنايع دستی، شاهد کیفیت پایین محصولات این شهر‌ها هستیم. البته این امر تا اندازه‌ای به کم‌توجهی نسبت به ظرفیت‌های این شهر‌ها برمی‌گردد.

ما نیز به همین بهانه سراغ ویدا توحدی مشاور معاون صنایع دستی و هنر‌های سنتی سازمان میراث فرهنگی و مسئول امور بین‌الملل رفتیم تا جویای چند و چون انتخاب روستا‌ها و شهر‌های جهانی صنایع دستی شویم.

* خانم توحدی؛ روستا‌ها و شهر‌های ملی و جهانی چگونه انتخاب می‌شوند؟

ما برای انتخاب شهر‌های ملی و جهانی معیار‌هايی منطبق با معیار‌ها و شاخص‌های بین‌المللی داریم. جمعیت آن روستا و شهر، تعداد کارگاه‌ها، تعداد هنرمند‌ها و صنعتگرانی که در آن رشته می‌خواهد آن شهر انتخاب شود، تعداد مراکز فروش و کیفیتش در آن شهر یا روستا، میزان آن محصول در آن شهر یا روستا، جاذبه‌های طبیعی، بنا‌های تاریخی، جاذبه‌های میراثی، آثار باستانی، میراث طبیعی، تعداد هنرمندان برجسته و برگزیده شهر یا روستا و میزان سابقه فعالیت هنرمندان در رشته مورد نظر برخی از این شاخص‌ها به حساب می‌آیند.

*این شاخصه‌ها در کجا ارزیابی می‌شود؟

ما با تشکیل دو شورای انتخاب شهر‌ها و روستا‌های ملی صنایع دستی و شورای انتخاب شهر‌ها و روستا‌های جهانی اقدام به انتخاب و معرفی شهر‌های ملی و جهانی می‌کنیم. شورای انتخاب شهر‌ها و روستا‌های ملی صنایع دستی، سالی دو بار به ریاست معاون صنایع دستی و هنر‌های سنتی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تشکیل می‌شود. اعضای این شورا در مرحله اول انتخاب شهر‌ها را انجام می‌دهند. آن‌ها بعد از انتخاب شهر و روستای متناسب در استان و ارسال پرونده‌های مورد نظر به دفتر غرب آسیا، اقدام به بررسی این پرونده‌ها می‌کنند و پس از بازدید احتمالی و شنیدن توضیح مسئولان استانی با توجه به شاخصه‌های جهانی تعریف شده، پرونده ارائه شده را ارزیابی می کنند و به آن امتیاز می‌دهند.

بعد از مرحله ثبت ملی، با تشکیل شورای انتخاب شهر‌ها و روستا‌های جهانی - که سالی یک بار به ریاست معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و با حضور تعدادی از دست‌اندرکاران صنایع دستی، اساتید دانشگاه، تشکل‌های قوی در این خصوص برگزار می‌شود - پرونده تعدادی از شهر‌ها و روستا‌های به ثبت ملی رسیده را با همان شاخصه‌های اولیه، اما با قدرت بیشتری بررسی و براساس امتیاز‌های داده شده و با تأیید استاندار، فرماندار، معاون صنایع دستی کشور و مسئولان شهر و روستا ترجمه می‌کنیم. این پرونده‌های ترجمه شده پس از ارسال برای منطقه آسیا و اقیانوسیه، به شرط پذیرفته شدن توسط اعضای این منطقه بازدید می‌شوند و گزارشی از آن‌ها تهیه می‌شود.
این گزارش تهیه شده پس از ارسال به اعضای رسمی ۵ قاره و تأیید آن‌ها به ثبت می‌رسد و سپس گواهی ثبت جهانی آن برای ما فرستاده می‌شود.

*برخی از کارشناسان معتقدند که محصولات صنایع دستی شهر‌هایی که به عنوان شهر ملی صنایع دستی شناخته می‌شوند، کیفیت مناسبی ندارد. آیا این امر درست است؟

معمولا ما در امر انتخاب روستا و شهر ملی صنایع دستی درصد قابل توجه کارگاه‌هایی را که محصولات با کیفیت تولید می‌کنند، در نظر می‌گیریم. البته به طور مثال در شهر لالجین که کارگاه‌های زیادی دارد، شاهد تولیدات کم کیفیت هم هستیم. نکته دیگر این است که خوشبختانه امسال دو قانون مرتبط با شهر‌های ملی و جهانی را داریم و از این قانون‌ها برای تقویت و توسعه زیرساخت‎‌های شهر‌های جهانی و ملی استفاده خواهیم کرد. یکی از این قانون‌ها، برنامه ششم توسعه بوده که یک جمله درباره صنایع دستی به صراحت در آن آمده است. این جمله شامل دو بخش بود که به رشته‌های در حال فراموشی و توسعه شهر‌های جهانی می‌پردازد.

قانون دیگری نیز اخیرا در قالب بند صنایع دستی در خصوص همکاری و حمایت دستگاه‌های اجرایی مستقر در شهر‌ها و روستا‌های جهانی مطرح شد که آن‌ها را براساس درخواست معاونت صنایع دستی و هنر‌های سنتی سازمان میراث فرهنگی، موظف به کار روی توسعه زیرساخت‌های شهر‌ها و روستا‌های جهانی می‌کند. بر اساس این قانون دستگاه‌های اجرایی مستقر در شهر‌ها و روستا‌های جهانی موظف هستند گزارش سالانه خود را به سازمان میراث فرهنگی ارائه کنند.

*آیا سازمان میراث فرهنگی کارشناسان متخصص کافی برای ارزیابی شهر‌های ملی و جهانی دارد؟

ما در حال پرورش کارشناسان متخصص هستیم، ولی اگر بتوانیم کمی از حوزه دانشگاه‌ها و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی کمک بگیریم بخش عمده‌ای از مشکلاتمان حل می‌شود.

امروزه رشته صنایع دستی در دانشگاه‌های اکثر استان‌ها تدریس می‌شود و در صورتی که بتوانیم از امکانات، اعتبارات و بودجه‌ای که برای شهر‌ها در اختیار ما قرار خواهد گرفت؛ ردیف بودجه خاصی را برای همکاری با دانشگاه‌ها درنظر بگیریم، پروژه‌های مشارکتی را با این دانشگاه‌ها خواهیم داشت. از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی که از بومیان همان مناطق هستند هم کمک می‌گیریم؛ زیرا ما نمی‌توانیم برای همه رشته‌ها یک متخصص ویژه در استان‌ها داشته باشیم.

*خبر تازه‌ای برای ما ندارید؟

برنامه ما این است که دومین شورای راهبردی انتخاب شهر‌ها و روستا‌های ملی صنایع دستی را در آبان ماه برگزار کنیم. هم‌اکنون قریب به ۲۲ کاندیدا همچون منبت آباده، نمد چهارمحال و بختیاری، نساجی سنتی کاشان، عبابافی بوشهر (روستای کردوان) و رشتی‌دوزی رشت از استان‌های کشور داریم.

در مهر ماه هم یک مجمع عمومی در کشور کویت داریم که بهمن نامور مطلق، معاون صنایع دستی و هنر‌های سنتی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در آنجا حضور خواهد یافت و در جلسه تصمیم گیری درباره برخی از قوانین و مقررات مرتبط با منطقه آسیا و اقیانوسیه شورای جهانی صنایع دستی شرکت می‌کند. ما هم اکنون در حال آماده کردن یکسری پیشنهادات با هدف برقراری ارتباط هر چه بیشتر شهر‌های جهانی صنایع دستی در کل دنیا هستیم. این پیشنهادات به ما کمک می‌کنند تا به واسطه ارتباط گیری با سایر شهر‌های جهانی بر روی کیفیت و توسعه هر شهر کار کنیم.

انتهای پیام/

جزئیات انتخاب شهرهای ملی و جهانی صنایع دستی اعلام شد