مرسولات پستی ایران یک سوم سرانه پستی دنیاست/ ایرانیان مبتکر ارتباط پستی در جهان هستند

 به گزارش خبرنگار حوزه ارتباطات گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان؛ پست، کهن ترین و گسترده ترین نوع ابزار ارتباطی بین مردم یک کشور با ساکنان دیگر سرزمینها و مناطق جهان است. هر پستچی از انجام 3 هزار سفر جلوگیری می کند که هر سفر افزون بر هزینه، پیامدهای دیگری چون اتلاف وقت، فشارهای عصبی و روحی، آلودگی هوا و انواع خسارتهای احتمالی مالی و جانی را نیز به همراه دارد.

در قرون ۱۷ و ۱۸ میلادی مبادلات مرسولات پستی از طریق قراردادهای دوجانبه، بین کشورها صورت می‌گرفت. این روند در قرن ۱۹ میلادی به علت روند رو به توسعهٔ تجارت و بازرگانی بین‌المللی چندان کارآمد نبود و مردم نیازمند تأسیس یک سرویس خدمات پستی جهانی بودند. از سوی دیگر اصلاحات ملی و داخلی کشورها بر عملیاتی شدن تأسیس این اتحادیه تأثیر فراوانی گذاشت. در انگلستان «رولند هیل» توانست سیستمی را در پست راه بیاندازد که به وسیلهٔ آن مخارج حمل مرسولات پستی باید از پیش پرداخته می‌شد.

در سال ۱۸۶۳ در ادامهٔ روند اصلاحات «مونتگمری بلیر»، رئیس ادارهٔ پست ایالات متحده آمریکا کنفرانسی را با دعوت از نمایندگان ۱۵ کشور اروپایی و آمریکایی در پاریس ترتیب داد. کشورهای شرکت‌ کننده در این کنفرانس حیطهٔ اختیاراتشان بسیار محدود بود و به دلیل نداشتن یک سازمان بین‌المللی پستی صرفاً توانستند چند اصول کلی و عمومی، راجع به موافقت‌ نامه‌های دوجانبه سرویس‌های پستی وضع کنند.

«هاینریش ون استفان»، مدیرکل پست کنفدراسیون آلمان شرقی توانست طرح اتحادیه جهانی پست را تنظیم کند. بر اساس طرح پیشنهادی او نمایندگان ۲۲ کشور در اولین کنگره پستی جهان که از سوی دولت سوئیس تشکیل شده بود، گرد هم آمدند. در ۹ اکتبر ۱۸۷۴ بر اساس معاهده «برن»، اتحادیهٔ عمومی پست‌ها تأسیس شد. اعضای این اتحادیه در طول ۳ سال به شدت افزایش یافت و به همین دلیل در سال ۱۸۷۸ عنوان اتحادیهٔ عمومی پست‌ها به اتحادیهٔ جهانی پست تغییر نام یافت.پس از تأسیس سازمان ملل متحد در سال ۱۹۸۴ پست به عنوان یکی از مؤسسات تخصصی وابسته به سازمان ملل مطرح شد.

هر سال ۹ اکتبر سال ۱۸۷۸(17 مهر)، سالروز تأسیس اتحادیهٔ جهانی پست گرامی داشته می‌شود. این روز به طور رسمی توسط قطعنامه مصوب کنگره توکیو، ۱۹۶۹ به عنوان روز جهانی پست نامگذاری شد.

ارتباط پستی در ایران قدمتی سه هزار ساله دارد

ارتـبـاط پـسـتـى در ايـران ، قدمتى سه هزار ساله دارد. برخى از مورخين ، ايرانيان را مبتكر اين ارتباط مى دانند، ولى با وجود این، پست در كشور ما هـيـچـگـاه شـكـوفـايـى و تـوسـعه کافی را نداشته و خدمات پستى در مقاطع گوناگون تاريخى در اختيار نخبگان جامعه قرار داشته است . حتى در طـول 150 سـال گـذشـتـه كـه ارتـبـاط پـسـتـى در جـوامـع صـنـعـتـى ، نـقـش اسـاسـى در رونـد تـوسـعـه و پـيـشـرفـت داشـتـه ، در ايـران بـه عـلل گـونـاگـون ، نـاشـنـاخته و دور از دسترس مردم مانده است .

سابقه فعاليت هاى مربوط به ارائه خدمات پست و تلگراف و تلفن در ايران به شـيـوه جـديـد، تـقـريـبـا بـه يـك قـرن پـيـش بـر مـى گـردد. تـا پـيـش از سـال 1297  پـسـت در ايران به صورت اداره فعاليت داشت . در اين سـال بـه واسـطـه مـوفـقـيـت هـايـى كـه بـه دسـت آمـده بـود، نـاصـر الديـن شـاه دسـتـور داد تـا مـوسـسـه پـسـت آن روز بـه وزارت تـبـديـل شـود و اداره آن را بـه امـيـن المـلك ، وزيـر وظـايـف و رئيـس دارالشـورا سـپـرد. در سال 1303  كتابچه كوچكى در 52 صفحه به نام ((تعرفه اداره جليله پست خانه ايران )) با چاپ سنگى منتشر شد. در اين رساله نقشه هـايـى از كـليـه تـلگـراف خـانـه هـا، پـسـتـخـانـه هـا و چـاپـارخـانـه هـا و خـطـوط پـسـتـى آمـده بـود. بـه مـوجـب مـحـتـويـات آن رسـاله ، كـشـور در سال 1303 داراى 7 خط اصلى و پنج خط فرعى پست بوده است .

پـس از صـدارت امـيـر كـبـيـر، تـحـولات تـازه اى در پـسـت كـشـور ايـجـاد شـد، بـه نـحـوى كـه فـعـاليـت پـسـتـى كـشـورهـاى اسـتـعـمـارگـر تـعـطـيـل شد و پيک هاى پست ايران ، با نظم و نظامى كه امير كبير در تركيب وزارت پست ايجاد كرده بود، با سرعت و دقت بسيار، امور مراسلاتى را انجام مى دادند.

در سـال 1327 اداره تلگراف به پست اضافه شد و نام وزارت پست و تلگراف به خود گرفت . در سال 1350  اين وزارت طرح خريد سهام شركت تلفن را به مجلس داد.

پـس از تـصـویب مـجـلس و خـريـد سـهـام شـركـت تـلفـن ، ايـن وزارتـخـانـه بـه وزارت پـسـت و تـلگـراف و تـلفـن تبديل شد و از اين سال به بعد توسعه همه جانبه اى يافت.

برنامه ريزان امور ارتباطى در كشور ما اهداف كلان پست را در 10 محور از جمله  حضور پست در نقاطى كه بيش از يكصد نفر جمعيت دارد،جذب مرسولات پستى در سطح جامعه ، كوتاه كردن زمان قبول تا توزيع مرسولات پستى از هر نقطه به نقطه ديگر كشور تا 10 ساعت،  جايگزينى ارتباط پستى و جلوگيرى از مراجعه مردم به سازمانها و مؤسسه هاى دولتى، كاهش مسافرتهاى شهرى و بين شهرى، جلوگيرى از آلودگى محيط زيست،كاهش مشكل رفت و آمد در شهرهاى بزرگ، گرايش به سوى تحقق اين هدف كه هر پستچى كار هزار نفر را انجام مى دهد، گـرايـش بـه سـوى تـحـقـق ايـن هـدف كـه مـردم جـز بـراى انـجـام كـار اخـتـصـاصـى روزانـه و تـفـريـح ، از منزل خارج نشوند، صـرفـه جـويـى در هـزيـنـه هـاى ارزى كـشـور در رابـطـه بـا تـهـيـه مـواد سـوخـتـى و قـطـعـات يـدكـى وسايل نقليه اعلام کرده اند.

آشنايى مردم با خدمات تازه پستى مى تواند سريع تر به هدفهاى توسعه در شبكه پستى كشور، كمك كند. بخشى از اين خدمات عبارت است از:

 پـسـت تـلفـنـى : اشـخـاصـى كـه بـه هـر دليـل نمى توانند در ادارات پست حضور پيدا كنند، مى توانند با تلفن ، امور پستى خود را از طريق ماموران پست انجام دهند.

 پست مالى : يكى از موثرترين خدمات پستى است كه كار نقل و انتقال وجوه نقدى را در سراسر كشور انجام مى دهد.

 پست خريد: سرويس جديدى است كه با استفاده از دفترچه هاى راهنماى آن ، مردم مى توانند خريد روزانه خود را توسط پست انجام دهند.

 پـسـت تـصـويـرى (فـاكـسـى مـايـل ): ايـن سـرويـس بـا اسـتـفـاده از يـك خـط تـلفـن مـتـصـل بـه دسـتـگـاه مـخـصـوص ، قـادر اسـت هـر نـوع پـيـام خـطـى يـا تـصـويـرى را در كـوتـاه تـريـن زمـان بـه داخل يا خارج كشور مخابره كند.

 طرح خدمات خودرو:  به منظور تسهيل در مراجعات مردم براى دريافت برگه عدم خلافى و ساير استعلامها در اين زمينه به وجود آمده است .

 سـرويـس پـسـت پـيـشـتـاز: ويـژگـى ايـن سـرويـس ، تـسـريـع در ارسـال و دريافت مرسولات پستى است . زمان حمل مرسولات در داخل استان 10 ساعته ، بين استان 24 ساعته و در شبكه بين المللى 72 ساعته است.

پست آبونمان : جهت اشتراك مجلات و روزنامه ها و نشريات 

 پست سيار، پست در ساعات غير ادارى، پست اكسپرس ،طرح تعويض شناسنامه 

در حـال حـاضر پست در كشور ما 97 نوع خدمات ارائه مى كند كه بيان همه آنها ممكن نيست . پست در زمينه توزيع قبضهاى دولتى ، توزيع صورت حساب بانكها، قبول اسناد پزشكى ، توزيع حقوق جانبازان و بازنشستگان و غیره فعاليت دارد.

گرچه در بسیاری از گزارش‌ها و همایش‌های برگزار شده، بارها به مشکلات و همچنین اثرات مثبت ارائه صحیح خدمات پستی اشاره شده است، اما همچنان مشکلات زیربنایی اداره پست دولتی، از جمله زمان ارسال بسته‌های پستی، امنیت مرسوله‌ها و نیز شرایط و قوانین ارسال بین المللی مرسولات، توجه بسیاری از متقاضیان را به استفاده از خدمات شرکت‌های پست خصوصی جلب کرده است.

به گفته حسین مهری مدیر عامل شرکت پست ایران، سرانه مرسولات پستی ایران یک سوم سرانه پستی دنیاست.

پست ایران علیرغم همه فعالیتی که تاکنون در زمینه افزایش خدمات الکترونیکی پستی داشته، اما هنوز در بخش فیزیکی ارسال، یعنی رساندن محموله پستی به درب منازل و دست افراد، از توان بالایی برخوردار نیست. این در حالی است که تعطیلی تنها یک روز خدمات پستی در بعضی از کشورهای اروپایی و همچنین آمریکا، باعث بروز مشکلات جدی در حوزه اقتصاد، آموزش و درمان می‌شود.

انتهای پیام/