نگاهی کوتاه به تجربه حضور ایران در نمایشگاه کتاب وین طی سال‌های گذشته

 

وین که به شهر کنگره‌ها و جشنواره‌ها شهرت دارد، پس از شانزده سال برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب، امسال نیز، هفدهمین دوره آن را با حضور ناشرانی از کشورهای مختلف جهان از جمله ایران برگزار می‌کند. این نمایشگاه به عنوان بزرگترین رویداد صنعت نشر کتاب در اتریش، شناخته شده که مجری آن بخش خصوصی و در قالب شش بخش به عرضه تازه‌ترین کتاب‌های منتشر شده در زمینه داستانی، کتاب‌های آشپزی، کتاب‌های غیرداستانی، ادبیات کودک و نوجوان و سفرنامه‌ها می‌پردازد. علاوه‌ بر آن، ناشران دیگر کشورها، هر یک اهداف علمی، فرهنگی و ترویجی خود را دنبال می‌کنند.

این نمایشگاه در سال‌های گذشته، علاوه بر ناشران اتریشی، با حضور ناشرانی از کشورهای مختلف از جمله جمهوری اسلامی ایران، فرانسه، سوئد، مصر، چین، آفریقای جنوبی، آلمان،اسپانیا، ایتالیا، سوئیس و آمریکا، برگزار شد. برابر سنت هر ساله، مراسم افتتاحیه این نمایشگاه، یک شب قبل از روز افتتاح نمایشگاه با عنوان «شب طولانی کتاب» برگزار می‌شود. این نمایشگاه با استقبال گسترده مردم وین روبه‌رو می‌شود، که «پاتریک زهرر» رئیس نمایشگاه کتاب اتریش، درباره مردم این کشور می‌گوید: ما در اتریش می‌گوییم دو کتاب بیشتر بخوانید. مطالعه ذهن انسان را باز می‌کند و برای همین تمرکز ما در نمایشگاه کتاب وین همین مسئله کتابخوانی است. 99 درصد مردم اتریش کتابخوان و 100 درصد مردم هم باسواد هستند.

مختصری از حضور ایران در دوره‌های گذشته این نمایشگاه

اتریش و جمهوری اسلامی ایران دارای روابط فرهنگی، با سابقه طولانی هستند. به‌ طوری‌که قدیمی‌ترین ارتباط مکتوب دیپلماتیک میان اتریش با کشورمان به سال 1255 میلادی برمی‌گردد و در مراکز کتب و اسناد خطی اتریش، کتاب‌های زیادی از آثار ادبی ایران یافت می‌شود؛ در کتابخانه دانشگاه وین، 40 هزار نسخه خطی فارسی از کتب شعرا و دانشمندان ایران وجود دارد. رفت‌وآمدهای شخصیت‌های علمی میان دو کشور و مذاکراتشان با مقامات فرهنگی، تأثیر بسیار عمیقی در استحکام علایق فرهنگی و علمی بین دو کشور داشته است.

جمهوری اسلامی ایران، تاکنون چهار دوره در این نمایشگاه بین المللی حضور داشته که به نمایندگی از صنعت نشر و ناشران کشورمان آثاری در حوزه دین، تاریخ، علوم، ایران شناسی، آموزش خط، ادبیات داستانی، مجموعه داستان‌های شاهنامه، آموزش زبان فارسی، هنر و موسیقی را به نمایش گذاشته است که با استقبال عموم مردم مواجه گشته است. مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران با همکاری رایزن فرهنگی کشورمان در وین، زمینه برپایی غرفه ملی ایران  فراهم می‌نمایند که سال گذشته غرفه ملی ایران به پنج بخش مجزا با موضوعات کتاب، تذهیب و خط، موسیقی، نشریات و صنایع دستی تقسیم شده بود.

سال گذشته در بخش آثار مکتوبِ غرفه ملی ایران، بخش قابل توجهی از آثار مکتوب و ترجمه شده در ایران، از انتشارات شباویز، شمع و مه، حافظ، روزنه، جانزاده، علمی فرهنگی، امیرکبیر، به نشر، سروش، آبان، خانه هنرمندان، آگه و ... به نمایش درآمد که یکی از این آثار، دایرة المعارف ایران به زبان آلمانی بود. این اثر علمی و فاخر از سوی انتشارات روزنه انتشار یافته و نویسنده آن دکتر پاتریک رینگنبرگ از کشور سوئیس است. او به خوبی هنر و فرهنگ یکایک مناطق ایران را در این اثر بر شمرده است و این اثر بهترین اثر منتشر شده در حوزه فرهنگ و هنر ایرانی به آلمانی، است که مورد استقبال تمامی اساتید ایران شناس اتریشی و آلمانی واقع شد و پروفسور شوارتز رئیس پژوهشگاه ایران‌شناسی اتریش آن را فوق‌العاده دانست.

این نمایشگاه فرصت مناسبی برای دعوت از ناشران اتریشی به ایران بود. یکی از اصلی‌ترین فعالیت‌های بخش مکتوب غرفه ایران، معرفی نمایشگاه بین المللی کتاب تهران بود که با توزیع کاتالوگ به همراه فرم های اطلاعات، مقررات و ثبت نام این نمایشگاه میان کلیه ناشران اتریشی، از آن‌ها برای شرکت در نمایشگاه بین‌المللی تهران دعوت شد. این امر باعث شد که «پاتریک زهرر»، رئیس نمایشگاه کتاب اتریش، اردیبهشت ماه امسال به تهران سفر کند و از این نمایشگاه دیدن نماید و بیان کند: در حال حاضر نمی‌توانیم با قطعیت بگوییم ولی ممکن است، ایران در سال 2019 اولین مهمان ویژه ما در نمایشگاه وین اتریش باشد. 

بازدید مقامات بلندپایه اتریش از غرفه ایران در این نمایشگاه

 سال گذشته، تنوع آثار ارائه شده در غرفه ملی ایران باعث شد رئیس جمهور پیشین اتریش بیشترین زمان بازدید را در میان دیگر غرفه ها، به غرفه کشورمان اختصاص دهد. هانس فیشر، رئیس جمهور پیشین که وی را وزیر امور خارجه اتریش نیز همراهی می‌کرد، در غرفه ایران حاضر و از نزدیک با فعالیت‌های فرهنگی ارائه شده توسط نمایندگان کشورمان آشنا شد. همچنین، شخصیت‌های مهمی همچون رئیس جمهور اتریش، وزیر آموزش و پرورش و زنان اتریش، رئیس نمایشگاه، اساتید شرق شناسی دانشگاه وین و دیگر مقامات از غرفه ایران بازدید کردند.

سال گذشته و در سومین روز برپایی این نمایشگاه، کریستین کِرن، صدر اعظم اتریش به عنوان عالی‌ترین مقام سیاسی این کشور برای بازدید از برخی غرفه‌ها به نمایشگاه کتاب وین آمد و همزمان با مراسم روز ایران از غرفه کشورمان بازدید کرد. عبادالله مولایی سفیر کشورمان از وی استقبال و دقایقی با وی در خصوص غرفه ایران گفتگو و سپس دیوان نفیس حافظ و دایرةالمعارف ایران به زبان آلمانی را به رسم یادبود به وی اهدا کرد.

صنعت نشر اتریش؛ فرصتی جدید برای فعالان فرهنگی

افشین شحنه تبار مدیر انتشارات شمع و مه، درباره فرصتی که بازار اتریش برای ناشران ایرانی فراهم می‌سازد، گفت: بازار نشر در کشوری تحت سایه آلمان ولی با نویسندگانی مستقل و مردمی کتاب دوست و با تاریخی باشکوه و تشنه ادبیات، می‌تواند بازاری جذاب برای ناشران ایران باشد. این بازار که ورود به آن نسبت به آلمان راحت‌تر است، به دلیل بودنِ اقوام مهاجر چه از خاورمیانه و یا اروپای شرقی نرمشی در جذب هر نوع سبک را داراست. دلیل حضور انتشارات شمع و مه آشنایی نزدیک با ناشران و همینطور عقد قرارداد همکاری مشترک بین انتشارات «شمع و مه» و «یون برونن» (ناشری که حدود 20 سال پیش کتاب خمره هوشنگ مرادی کرمانی را به زبان آلمانی به چاپ رساند) بوده است.

مدیر انتشارات شمع و مه، درباره حضور ایران برای چهارمین بار در این نمایشگاه گفت: حضور ایران در سال 2016 در این نمایشگاه کاملا متفاوت و مثبت بود. حضور ناشران، غرفه‌های متنوع و ترکیب فضای هنری و ادبی در کنار هم و همینطور برنامه‌هایی در قالب یک جشن به مناسبت روز ایران، با حضور سفیر محترم ایران در وین و مدیران ارشد سیاسی فرهنگی اتریش در نمایشگاهی که در سکوت به کار خود ادامه می‌دهد، جذاب بود و توانست سرها را به طرف خود برگرداند. قصد من تعریف و ستایش نیست، بلکه تلاش برای حضوری موفق در دوره‌های آتی است. موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران با تجربه‌هایی که از حضور موفق در مسکو، فرانکفورت و پاریس کسب کرده، سعی در اجرای همین سبک با مشارکت بخش خصوصی در وین داشته است که البته حضور رایزن فرهنگیِ با تجربه در امر کتاب، آقای دکتر وصفی و حمایت سفیر محترم نیز تاثیرگذار بود.

افشین شحنه تبار در پایان گفت: به نظر زمان آن رسیده که ناشران ایرانی در چنین نمایشگاه‌‎هایی جدی‌تر حضور داشته باشند و بدانند دستیابی به بازار آن‌ها دور از دسترس نیست و شرایط، آن‌ها را هم مجبور به همکاری‌های کنسرسیومی کرده است. در این شرایط می‌توان با یک همکاری معقول، فضایی برای مشارکت با ناشران خارجی فراهم کرد که برای هر دو طرف سود آور باشد.

در پایان لازم به ذکر است که جمهوری اسلامی ایران در هفدهمین دوره این نمایشگاه، برای بار پنجم و با 500 جلد کتاب، شرکت خواهد کرد. این نمایشگاه از هفدهم تا بیست‌و‌یکم آبان ماه برگزار خواهد شد. دیدار و مذاکره با نمایندگان دانشگاه و مراکز علمی وین، معرفی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، دیدار با رئیس نمایشگاه کتاب وین، مذاکره با رئیس اتحادیه ناشران اتریش و رونمایی از کتاب «چهلم» مجموعه عکس‌های پیاده‌روی اربعین، از جمله برنامه‌های حضور ایران در این دوره از نمایشگاه است.

 

انتهای پیام/