نبض هنر کهن ایرانی سفالگری در روستای سلیم آباد تنکابن

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، نخستین چرخ سفالگری در ۳۵۰۰ سال قبل از میلاد اختراع شد، پس از اختراع چرخ سفالگری تحولی تازه در این هنر سنتی پدید آمد و تنوع ساخت ظروف سفالین بسیار گسترده شد تا جای که امروز در روستای ۴۰۰ خانواری سلیم آباد تنکابن هم خانواده‌ای زندگی می‌کنند که همگی سفالگرند و با نقش زدن به گل، رزق حلال به دست می‌آورند.

رونق چرخ‌های سفالگری هفت هزار ساله همچنان در روستای سلیم آباد تنکابن

سلیم‌آباد از روستا‌های بخش مرکزی تنکابن به شمار می‌رود که به دلیل جاذبه‌های طبیعی، فرهنگی و صنایع‌دستی به‌عنوان روستای هدف بومگردی نیز معرفی‌شده است، زیرا در بافت اصلی خود معماری سنتی‌اش را حفظ کرده و قرار گرفتن در دامنه کوه نیز به این روستا که می‌توان آن را دهکده سفالگری نیز نامید جلوه خاصی داده است.

هنر سفالگری در سلیم‌آباد و بین خانواده محبی قدمتی حدود یک قرن دارد و برای دیدن این هنر اصیل، کافی است چند کیلومتری از شهر تنکابن خارج می‌شویم.

این روستا سالیانه پذیرای حدود ۳۰۰ تن گردشگر خارجی و تعداد زیادی مسافران داخلی است.

خانواده محبی در دهکده سفال ایران

خانواده محبی از سال ۱۲۸۹ تاکنون به‌صورت آبا و اجدادی در این روستا به رشته سفالگری اشتغال دارند و گردشگران زیادی را به این روستا جذب کرده‌اند.

خانواده‌ای به نام محبی که فارق از هیاهوی زندگی شهری و شغل‌های امروزی، در کنج دیوار‌های سنتی در روستا، کارگاهی ساده راه اندازی کرده اند، کارگاهی کاه گلی که صدای نفس‌های ۷ هزار ساله سفال ایران از آن شنیده می‌شود.

حدود ۳۰ تن از اعضای خانواده محبی به این کار مشغول بوده و امرارمعاششان از این راه است.

آقای محبی یکی از کوزه گران حرفه‌ای در روستای سلیم آباد تنکابن در حین ساخت کوزه سفالی با دستان گلی و صورت چروکیده که در کارگاه سفالگری اش ۷۰ سالی می‌شود محاسنی سفید کرده است در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ،می‌گوید:، این هنر در این خانواده سه نسل ادامه دارد و هنر سفال را از اجدادش به ارث برده است و فصد دارد و آن را به فرزندانش بیاموزد.

یکی از فرزندان آقای محبی نیز از دستان و صورت جوانش مشخص است تازه در راه پدر گذاشته است در گفتگو با از علاقه اش به این میراث خانوادگی در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، می‌گوید: این هنر بومی و سنتی را از پدر بزرگ و پدرش یاد گرفته است و هر روز در سایت‌ها و کتاب‌های گوناگون به دنبال تولیدات نو با بازار پسندی بیشتر هستم.

خانم محبی و هنرمند سفال گری دیگری در روستای سلیم آباد و سفال‌های با نقش و نگار‌های به جامانده از هنر آبا و اجادی، او هم در کنج کارگاه کوچک و پرمهر و محبت خانوادگی شان در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، می‌گوید: روزانه در این کارگاه ۱۵۰ سازه سفالی شامل ظروف سفالی شامل کاسه، دیگ، گلدان و سفال‌های تزئینی ساخته و روانه بازار داخل و خارج استان می‌شود.

صادرات سفال از روستای سلیم آباد تنکابن

خانواده محبی سالانه ۴ هزار تا سفال به کشور‌های کویت، عراق، ژاپن و آلمان صادر می‌کنند.

خانواده ۳۰ نفره محبی با همت و اتحاد خود توانستند عنوان بزرگ‌ترین تولید کننده کلاهک بام‌های سفالی را دریافت کنند و با شرکت در نمایشگاه‌های ملی و بین المللی حائز رتبه‌های ارزنده‌ای شوند.

مهر اصالت یونسکو بر دستان هنرمندان سفالگر دهکده سفال ایران

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، خانم شعبانی کارشناس صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران گفت: این خانواده بزرگ‌ترین خمره جهان را در ارتفاع یک متر، قطر ۸۰ سانتیمتر و حجم ۴۰۰ لیتر، طی دو ماه بسازند و مهر اصالت یونسکو را از آن خود کنند.

وی با بیان اینکه این سازمان برای آشنایی هنرمندان صنایع دستی با استاندارد‌های مهر اصالت سالانه دوره‌های آموزشی برگذار و از آن‌ها حمایت می‌کند، افزود: هنرمندانی که موفق به دریافت مهر اصالت ملی یا بین المللی شدند، در صورت فعالیت مستمر و برخورداری از بازار فروش در اولویت پرداخت تسهیلات و شرکت در نمایشگاه‌های ملی و بین المللی قرار می‌گیرند.

رونق چرخ‌های سفالگری هفت هزار ساله این بار در یکی از روستا‌های جویبار

در حاشیه دریای مازندران اقوامی زندگی می‌کردند که به سفالگری مشغول بودند و اکنون هم محله‌ها و منطقه‌هایی وجود دارد که ریشه در کار سفالگری داشته‌اند و کلاگرمحله، کوزه گرمحله و کاسه گر محله از این مناطق هستند که کلا به معنای کوزه و کلاگر به معنای کوزه گر است.

در زمانی نه چندان دور کارگاه‌های تونلی با تعداد زیادی کوره از ابتدا تا انتهای کلاگرمحله جویبار محل کار استادان سفالگری مازندران همچون غلامعلی چینی‌ساز، عزیزالله فکوری، عظیم بخشی، یوسف طالبی و سبحان نجفی بود.

سفالینه‌های کلاگرمحله جویبار بازار‌های آن زمان را به تسخیر خود درآورده بودند و چهارشنبه بازار قائم‌شهر و پنجشبه بازار بهنمیر محل عرضه و فروش هنر دست این استادان بود.

کلاگر محله یا کوزه گر محله جویبار، مهد تولید سفال مازندران

هنر دستش پرآوازه و جهانی است تا جاییکه خود می‌گوید زن جهانگرد فرانسوی پرسان پرسان برای دیدن محل کار و هنر دستش به کارگاهش آمده است، اما آنچه در واقعیت محل کارش دیده می‌شود ذهن آدمی را به سوال می‌کشاند.

دیدن کارگاه بزرگ چندصدمتری با کوره‌های بزرگ آن چیزی بود که در ذهن متواتر می‌شود، ولی دیدن مکان محقر ۵۰ متری با چرخ سفالگری و یک کوره در گوشه حیات خانه‌ای در کلاگرمحله جویبار حکایتگر آخرین نفس‌های هنر سفالگری در شر جویبار و در مازندران است.

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران  جوان از ساری ، رمضانعلی چینی‌ساز سفالگری که پنج نسل از خاندانش و به مدت ۳۰ سال دراین حرفه مشغول به کار هستند را می‌توان آخرین بازمانده این هنر در جویبار و چه بسا در مازندران دانست.

وی در توضیح تاریخچه سفالگری مازندران می‌گوید: کلا به معنای کوزه است و در شهرستان‌های قائمشهر، بابل و جویبار محله «کلاگرمحله» وجود داشت که اهالی این مناطق سفال گران مطرحی بودند.

چینی ساز رونق بخشیدن دوباره این هنر را مستلزم یک عزم همگانی فرهنگی و هنری دانست و گفت: بنده به عنوان یک سفالگر تنها تولید کننده این آثار هستم و محرومیت هنر می‌بایست با تلاش مسئولان و دست اندرکاران رفع شود.

وی می‌گوید: مهر اصالت یونسکو برای دو ظرف سفالی لبنیات و گومبکا را دریافت کرده است.

چینی ساز می‌گوید: ورود سازمان‌های جهانی برای حفظ هنر‌های سنتی نشان گر ارزش و جایگاه این هنر‌ها است که باید درجامعه ماهم مورد توجه قرار گیرد.

تولید سالانه ۵ میلیون سازه سفالی در مازندران

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، خانم شعبانی کارشناس صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران گفت: از ۱۸ هزار هنرمند صنایع دستی مازندران ۲۵۰ نفر سفالگر هستند که سالانه ۵ میلیون سازه سفالی تولید و روانه بازار‌های داخلی می‌کنند.

وی افزود: سفالگری در شهرستان‌های قائمشهر، بابل و جویبار محله 'کلاگر محله' وجود داشت که اهالی این مناطق سفالگران مطرحی بودند.

قدره (کاسه آش)، گومبکا (ظرف مخصوص نگهداری نیشکر)، دوشون (ظرف مخصوص تولید کره)، گل لوه) ظرف مخصوص درست کردن ماست) و نمک شور (ظرف مخصوص نگهداری نمک) از جمله ظروف سفالی مازندران بودند که در آن زمان مشتریان خوبی هم داشت، ولی امروز وضعیت به گونه‌ای شده است که هنر دست رمضانعلی چینی ساز بازمانده سفالگری مازندران در منطقه کلاگرمحله جویبار در پس رنگ و لعاب‌های ظروف امروزی، رنگی ندارد و اینک وی به امید‌هایی در دل به حرفه خاندانش که پنج نسل در خانواده اش رواج دارد ادامه می‌دهد تا شاید سفالگری باز رونق بگیرد.

گزارشی از سکینه رستمی آله خیلی

انتهای پیام/ر