26دی ماه سالگرد فرار شاه مخلوع از ایران

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از یزد؛ هرچند این نخستین باری نبود که پهلوی دوم فرار را بر قرار ترجیح می داد اما این بار برگشتی در کار نبود اگرچه شاه در سال 1332 با کمک آمریکائی ها و به وسیله کودتای سیاه، به کرسی حکومت بازگشت اما این بار نه محمدرضا پهلوی و حامیانش توان مقابله با مردم را داشتند و نه مردم پذیرای سلطنت بودند.

فرار شاه آغاز فصلی جدید در حیات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه ایران بود.

به همین مناسبت به سراغ کارشناسان سیاسی و تاریخ انقلاب رفتیم تا درباره علل فرار شاه و شرایط حاکم بر جامعه آن زمان بیشتر بدانیم.

نظام شاهنشاهی یک نظام بی ریشه 

غلامحسین دشتی کارشناس و تحلیلگر مسائل سیاسی در استان یزد با بیان این مطلب که نظام شاهنشاهی یک نظام بی ریشه بود که به دلیل وابستگی به قدرت های جهانی امتیازات فرهنگی،سیاسی و اقتصادی فراوانی به آنان داده بود.

دشتی ادامه داد:نظام شاهنشاهی یک نظام دیکتاتوری و سلطنتی بود که قدرت خود را به صورت موروثی و با حمایت قدرت های جهانی به دست آورده بود اظهار داشت: رژیم پهلوی از یکسو به شدت به دول غربی وابستگی داشت و ازدیگر سو، نظام شاهنشاهی از نظر محتوا هیچ سنخیتی با فرهنگ ایرانی و اسلامی مردم ایران نداشته و مبتنی بر ارزش های آنان نبود.

کارشناس مسائل سیاسی در استان اضافه کرد: درماجرای کودتای سال 1332 سه جریان لیبرالیسم، وابسته به غرب، مارکسیسم ،وابسته به شرق ،و ملی گرایی،تحت حمایت آمریکا، به عنوان جنبش مخالف نظام دیکتاتوری وجود داشت که حرکت هایی نیز از سوی این جریانات بر ضد نظام دربعد مسائل داخلی وضد استعمار دربعد مسائل خارجی صورت می گرفت اما چون این جریانات از پایگاه اجتماعی در بین مردم برخوردار نبودند با شکست روبرو شدند.

دشتی درادامه به تشریح دلائل شکست این جنبش ها پرداخت و ابراز کرد: در ذات این جریانات اشکالاتی اساسی وجود داشت اول اینکه تمامی این جریانات پایبندی به مبانی دینی نداشتند و دوم اینکه برای استقلال کشور ارزشی قائل نبودند.

وی با اشاره به این مطلب که برای مردم ایران درطول تاریخ دو مسئله دین و استقلال بسیار حائز اهمیت بوده است اظهار داشت:مهمترین علت موفقیت کودتای 28 مرداد سال 1332 عدم وجود یک جریان مبارزاتی مبتنی بر دین و حفظ استقلال کشور بود.

تحلیلگر مسائل سیاسی استان خاطر نشان کرد: سرانجام در 28 مرداد جریان ملی گرایی توانست با حمایت آمریکائی ها وازسوی ارتشبد زاهدی دست به کودتا بزند و شاه را دو مرتبه بر مسند قدرت بنشاند.

دشتی ادامه داد: اما در سال 1357 شرایط متفاوتی با سال 1332 وجود داشت و آن ظهور یک جریان مخالف دیکتاتوری مبتنی بر هویت دینی و اصل استقلال طلبی بود بنابراین انقلاب اسلامی که هم هویت دینی را به رسمیت شناخته بود و هم به استقلال کشور ازتحت سلطه بیگانگان معتقد بود توانست توده مردم را با خود همراه سازد و به همین دلیل شاه نتوانست بازگردد.

وی خاطر نشان کرد: این دو اصل به اندازه ای اهمیت دارند که امروز با گذشت 39 سال از عمر با برکت انقلاب و علی رغم انواع توطئه ها و ترفندها، استکبار جهانی نتوانسته در انقلاب نفوذ کند و به همین جهت راه سومی را تحت عنوان تهاجم فرهنگی در دستور کار خود قرار داده و می داند تنها راه نفوذ در انقلاب تغییر فرهنگ مردم است.

وی حراست، حفاظت از دواصل هویت دینی و استقلال طلبی و همچنین انتقال آن به نسل جدید را وظیفه کنونی جامعه دانست و اظهار داشت: امروز دلیل خشم استکبارجهانی نسبت به ملت ایران الهام بخشی جوامع اسلامی از این دو اصل مهم است چرا که این دو اصل در هر جامعه ای نهادینه شود راه های نفوذ استعمار به آن جامعه بسته می شود.

جواد بهبود زاده محقق تاریخ انقلاب اسلامی نیز فرار شاه در 26 دی ماه1357 را حادثه ای مهم و یکی از عوامل تشدید روند انقلاب برشمرد و گفت: شاه زمانی که با هلی کوپتر از راهپیمایی عظیم مردم در تاسوعا و عاشورای حسینی درمحرم سال 1356 بازدید می کند مطمئن می شود که دیگر در میان مردم جایگاهی ندارد و به همین جهت مقدمات فرار خود را فراهم می کند.

بهبودزاده افزود: با انتشار خبر فرار شاه مردم به خیابان ها ریختند و با پخش شیرینی و شربت این واقعه مهم را جشن گرفتند اما امام راحل طی پیامی به مردم توصیه کردند تا هوشیاری خود را در برابر ضربات رژیم حفظ کنند.

وی در خصوص حال و هوای یزد در آن روزها هم گفت: شرایط انقلاب پس از فرار شاه به سمتی رفت که امور شهر یزد به عنوان سومین شهری که پس از تظاهرات عظیم مردم قم و تبریز دست به تظاهرات زده بود به دست مردم افتاده بود و مردم در پایگاه انقلاب مسجد روضه محمدیه آزادانه آموزش سلاح می دیدند و عملا شهر از دست عوامل انتظامی رژیم شاه خارج شده بود.

انتهای پیام/ ی