امروز در تاریخ؛
از پایان بحران موشکی امریکا با شوروی تا وفات سعدی شیرازی
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 11 آبان 1392 خورشیدی برابر با 27 ذی الحجه 1434 هجری و 2 نوامبر 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:

انتشار اعلامیه رضا خان در آغاز سلطنت و اعلام مبانی کار خود (1304 ش)
رضاخان پهلوی پس از مدت‌ها تلاش در راه کسب قدرت بیشتر و موفقیت در خلع قاجار، دو روز پس از رای مجلس شورای ملی در اعلام انقراض قاجار و آغاز ریاست وی، برای تثبیت موقعیت سیاسی و سلطنت دائمی خود، با انتشار اعلامیه‌ای، ضمن بر شمردن خدمات به اصطلاح بزرگ و درخشان خویش، اهداف آینده‌اش را اجرای عملی احکام شرع مبین اسلام وتامین رفاه عموم اعلام کرد.

علاوه بر آن دستور داد تا قیمت نان کاهش یافته، مشروب فروشی‌ها تعطیل شوند. تاکید سردار سپه بر اجرای احکام اسلام و تعطیل شدن مشروب فروشی‌ها، صرفاً نوعی تظاهر برای مردم فریبی بود. چرا که او در سال‌های بعد، پرچمدار اسلام زدایی و نابودی مظاهر دین در کشور شد و خدمات زیادی به غربیان نمود.

آغاز پاکسازی آلودگی های جنگی خلیج فارس با همکاری کشورهای منطقه (1367 ش)
با پایان جنگ، اجلاس فوق العاده شورای وزیران منطقه خلیج فارس با حضور ایران، عربستان سعودی، امارات عربی متحده، عراق و بحرین در روزهای نهم تا یازدهم آبان 1367 در کویت برگزار شد. در این اجلاس، به بررسی مسائل آلودگی آب‌های خلیج فارس و علل این آلودگی در زمان جنگ پرداخته شد. در ابتدا قرار بر این گردید تا به کمک کارشناسان خارجی، خلیج فارس از این آلودگی‌ها پاک شود. اما به پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران و با توجه به توان کارشناسی و عملیات اعضا برای پاکسازی منطقه دریایی خلیج فارس با همکاری کشورهای منطقه بدون کمک کشورهای خارجی، توافق شد که این امر با همکاری چهار کشور ایران، کویت،بحرین و عراق صورت پذیرفت.

تیرباران "طیب حاج رضایی" و برادرش "اسماعیل رضایی" به جرم دفاع از امام خمینی (ره) (1342 ش)
شهید حاج اسماعیل رضایی و شهید طیب حاج رضایی، از بارفروشان میدان بار تهران بودند که در برپایی قیام 15 خرداد 1342 نقش مؤثری داشتند. پس از واقعه 15 خرداد، طیب حاج رضایی به عنوان یکی از محرکین اصلی تحت تعقیب قرار گرفت به طوری که فرمانداری نظامی تهران طی گزارشی ویژه، به شاه اعلام کرد شخص طیب حاج رضایی مسئوول اصلی این اقدامات است. از آن پس، طیب حاج رضایی و اسماعیل رضایی دستگیر شدند و به مدت 5 ماه در زندان رژیم منفور پهلوی زیر شکنجه‌ها مقاومت کردند. پایمردی آنان به حدی بود که شهادت را بر عفو شاه خائن ترجیح دادند. شهید طیب که از کوثر وجود خمینی بت شکن سیراب شده و زنده دست روح خدا بود، دربرابر همه شکنجه‌ها و سختی‌های زندان مقاومت کرد و مردانه ایستاد. او حاضر نشد از راه جدیدی که انتخاب کرده بود جدا شود و علیه نهضت اسلامی موضعی بگیرد. به همین دلیل نیز وی به همراه اسماعیل رضایی، در دادگاه نظامی به اعدام محکوم و در یازدهم آبان 1342 تیرباران شدند. شهید حاج اسماعیل رضایی در ذیل ورقه دادگاه چنین نوشت: اگر صد سال زندگی کنم، مرگ به این سعادتمندی نخواهم داشت چرا تقاضای عفو کنم و از این سعادت درگذرم؟" رژیم با معرفی، محاکمه و اعدام طیب حاج رضایی و برادرش اسماعیل رضایی که در بین مردم دارای نفوذ و محبوبیت بودند، قصد داشت تا قیام بزرگ مردمی و برخاسته از اعتقادات مذهبی مردم در 15 خرداد 42 را که در راه دفاع و حمایت از یک مرجع دینی ابراز شده بود، یک جنجال وابسته به بیگانه و ایادی وابسته آنان در داخل تلقی کرده و عاملان آن را مشتی فرصت‌طلب و قلدر معرفی نماید.

رحلت آیت اللَّه "سیدرضا صدر" فقیه و استاد برجسته حوزه علمیه قم (1373 ش)
آیت‌اللَّه سیدرضا صدر در سال 1299 ش (1339 ق) در مشهد مقدس به دنیا آمد. ایشان همچنین برادر بزرگ امام موسی صدر، مرجع و رهبر بزرگ لبنان است. سیدرضا مقدمات و سطح را در مشهد فرا گرفت و در 25 سالگی به همراه پدر بزرگوارش به حوزه قم عزیمت کرد. ایشان در قم از محضر آیات عظام سیدشهاب‌الدین مرعشی‌نجفی، سیدمحمد محقق داماد، سیدحسن صدر، سیدمحمد حجت کوه‌کمره‌ای، سیدحسین بروجردی و حضرت امام خمینی (ره) استفاده برد و از چهل سالگی به تدریس دروس خارج پرداخت. این عالم بزرگوار بر علوم معقول و منقول مانند تفسیر، حدیث، فقه، اصول، کلام، تاریخ، ادبیات عرب و عجم، حکمت و فلسفه و اخلاق و عرفان مسلط بود و با زبان‌های فرانسه و انگلیسی نیز آشنایی داشت. قدرت ضبط و حافظه‌اش شگرف و از ویژگی‌هایش، زهد، تعبّد، تهجُّد، تواضع، صراحت لهجه، قلم زیبا و جذاب بود. همچنین اجتهاد و تقلید، تفسیر سوره حجرات، قرآن‌شناسی، بانوی کربلا و ده‌ها کتاب دیگر از آثار ارزشمند آن عالم ربانی می‌باشند. آیت‌اللَّه سیدرضا صدر سرانجام در یازدهم آبان سال 1373 ش برابر با 26 جمادی الاول 1415 ق در هفتاد و سه سالگی در تهران بدرود حیات گفت و پس از تشییعی با شکوه، در صحن مطهر حرم حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد.

کی سینجر وزیر امور خارجه آمریکا و همسرش وارد تهران شدند (1353 ش)

هلموت اشمیت صدر اعظم آلمان برای پاره ای مذاکرات وارد ایران شد (1354 ش)

انقراض دولت بنی امیه پس از قتل "مروان حِمار" آخرین خلیفهٔ اُموی (132 ق)
دعوت عباسیان به قیام علیه امویان در ابتدا سری بود و آنان مردم را به این نوید می‌دادند که پس از پیروزی، یکی از اولاد پیامبر (ص) را به خلافت برمی‌گزینند. مردم نیز از روی علاقه به اهل بیت، با آنان همکاری کرده و به کمک ابومسلم خراسانی،قیام بر ضد امویان شکلی جدی و فراگیر گرفت. سرانجام جنگی بین عبداللَّه بن علی، عموی سفاح و مروان حمار، آخرین خلیفهٔ بنی امیه روی داد که با قتل مروان، حکومت غاصب هزار ماههٔ امویان سرنگون گردید. از آن پس خاندان ظالمی دیگر بر مسلمانان حاکم شد که حکومت آنان بیش از پنج قرن به طول انجامید.

تصرف گرگان و مازندران توسط "طغرل سلجوقی"(432 ق)
طغرل که فرماندهٔ ده هزار تن از جنگاوران سلجوقی بود از ماوراءالنهر به خراسان آمد و از سلطان مسعود غزنوی خواست که به داخل ایران مهاجرت نماید. سلطان مسعود مانع این کار شد ودر اثر جنگی که بین آن‌ها روی داد، سلطان غزنوی شکست خورد و طغرل در 429 ق وارد نیشابور گردید. طغرل که مؤسس سلسلهٔ سلجوقی به شمار می‌رود، پس از استقرار سلطنت خود به گرگان و طبرستان یورش برد و آن ولایات را از آخرین پادشاه آل زیار گرفت و به مُلکِ خویش افزود.

وفات "شیخ مصلح الدین سعدی شیرازی" شاعر و استاد بزرگ ادب فارسی (691 ق)
شیخ مصلح الدین سعدی شیرازی، شاعر و استاد بزرگ شعر ونثر فارسی، پس از گذراندن مقدماتِ علوم ادبی و دینی در زادگاهش، شیراز، در جوانی به بغداد رفت و در مدرسهٔ نظامیهٔ آن به آموختن علوم متداول آن دوران پرداخت. پس از تحصیل به سرزمینهای شام، فلسطین، حجاز و روم و کشورهای دیگر مسافرت کرد و با جوامع مختلف آشنا گردید. سعدی در طی این سفرها، باکمک دیده‌ها و شنیده‌هایش به همراه قریحهٔ شاعری، به سرودن اشعاری زیبا و ماندنی پرداخت. وی سپس به شیراز بازگشت و به تألیف و تصنیف منظومه‌های پندآموز که نتیجهٔ سی سال تجربه، جهانگردی و مردم‌شناسی بود، دست زد.

سعدی در سال 655 ق اثر بزرگ اخلاقی و تربیتی خود به نام بوستان را سرود و در 656 ق گلستان، یکی از شیواترین کتاب‌های نثر فارسی را تدوین کرد که در ضمن آن، از اشعار فارسی و عربی نیز استفاده شده است. همچنین دیوان سعدی و مجالس پنج گانه نیز از اوست. مدفن سعدی در شیراز، میزبان خیل علاقه‌مندان زبان وادب فارسی از سراسر دنیاست. سعدی به همراه فردوسی و حافظ، یکی از سه شاعر بسیار بزرگ و بلامنازع زبان و ادب فارسی است. در سخنِ او، غزل عاشقانه، آخرین حَدِّ لطافت و زیبایی را درک کرده و لطیف‌ترین معانی در ساده‌ترین و فصیح‌ترین و کامل‌ترین الفاظ آمده است.

تولد "نیکُلای لوباچوفْسْکی" ریاضی‌دان معروف روسی (1793 م)
نیکلای ایووانوویچ لوباچوفْسْکی ریاضی‌دان برجسته روسی در دوم نوامبر 1793 م در نزدیکی شهر گورکی روسیه در خانواده‌ای فقیر به دنیا آمد. شهرت عمده‌اش، به دلیل بدعت و نوآوری عظیم و موفقیت‌آمیزی است که در هندسه از خود بر جای گذاشته است. در آن زمان، هندسه اقلیدس، مهم‌ترین و تنها منبع موثق و قابل استفاده ریاضی دانان بود و تنها یکی از اصول آن با نام اصل پنجم اُقلیدُس، مورد اختلاف اساتید ریاضی قرار داشت. در این زمان و در حالی که طی مدت بیست قرن گذشته، اقلیدس ریاضی دان شهیر یونانی، خالق و قهرمان مطلق هندسه به شمار می‌رفت و هیچ گاه این فکر به ذهن کسی خطور نمی‌کرد که کسی به آن خللی وارد آوَرَد، لوباچوفسکی، بدون توجه به آن، در زمینه بسط و گسترش هندسه از هیچ تلاشی فروگذار نکرد. او پس از تحقیق و تلاش فراوان، گام‌های موثری در انتشار هندسه برداشت و ثابت کرد که اصل پنجم اقلیدس قابل اثبات نمی‌باشد. هندسه لوباچوفسکی را می‌توان هندسه‌ای دانست که از خواص سطحی کروی بحث می‌کند، حال آن‌که در هندسه اقلیدس، همواره، سخن از سطوح مسطح بوده است. به عبارتی دیگر، لوباچوفسکی هم در سرنگون کردن کاخ رفیع هندسه اقلیدسی که دو هزار سال برافراشته بود، تاثیر مهمی داشت و هم در پیدایش انقلاب علمی جهان نقش مهمی ایفا کرد. نیکلای لوباچوفسکی سرانجام در 24 فوریه 1856 م در 63 سالگی درگذشت.

آغاز به کار اولین فرستنده تلویزیونی در لندن (1936 م)
در سال 1920 م نخستین فرستنده رادیویی جهان در لندن به کار افتاد. سال 1940 م (4 اردیبهشت 1319) اولین فرستند رادیویی ایران به کار افتاد. یعنی فقط 20 سال پس از افتتاح نخستین فرستنده رادیویی جهان. همچنین اولین فرستنده تلویزیون در جهان در سال 1936 م در انگلستان به کار افتاد و اولین فرستنده تلویزیونی ما در سال 1958 م تاسیس شد.

پایان بحران موشکی امریکا و شوروی بر سر کوبا (1962 م)
مهم‌ترین و خطرناک‌ترین بحران در روابط امریکا و شوروی، که جهان را در لبه پرتگاه جنگی ویرانگر قرار داد، بر سر استقرار پایگاه‌های موشکی شوروی در کوبا رخ داد. امریکایی‌ها نخستین بار در سپتامبر 1962 م از ساختمان سکوهای پرتاب موشک در کوبا اطلاع یافتند. عکس‌هایی که طی نیمه اول ماه اکتبرِ آن سال به وسیله هواپیماهای جاسوسی امریکا از کوبا برداشته شد، استقرار موشک‌های بُرد متوسط و قاره‌پیمای روسی را در کوبا تایید کرد. جان کِنِدی، رئیس جمهور وقت امریکا نیز برای مقابله با خطری که امنیت امریکا را تهدید می‌کرد یک شورای جنگی تشکیل داد. در این شورا پیشنهادات مختلفی از جمله تهاجم نظامیِ همه جانبه به کوبا و اشغال نظامی این کشور یا بمباران سکوهای پرتاب موشک در کوبا اعلام شد. در ادامه، جان کِنِدی، در 22 اکتبر 1962 م به مردم امریکا اعلام خطر کرد که دولت شوروی دست به احداث پایگاه‌های موشکی در کوبا زده و استقرار این موشک‌ها در فاصله یک‌صد مایلی سواحل امریکا، امنیت این کشور را به خطر می‌اندازد. کندی هم‌زمان با این اخطارْ، اعلام کرد که دولت شوروی باید پایگاه‌های موشکی خود را از کوبا برچیند. وی به دنبال آن، فرمان محاصره دریایی کوبا را برای جلوگیری از ارسال تجهیزات جدید موشکی شوروی به کوبا صادر کرد.

 هم‌زمان با آغاز محاصره دریایی کوبا، چندین کشتی حامل موشک‌های روسی عازم این کشور بودند و نیکیتا خروشچُف، رهبر شوروی، بی‌اعتنا به محاصره دریایی کوبا از طرف ناوگان جنگی امریکا، به کشتی‌های روسی فرمان داد به راه خود ادامه دهند. در روز 26 اکتبر، خروشچف اعلام کرد که موشک‌های روسی در صورتی از کوبا برچیده خواهند شد که امریکا هم پایگاه‌های موشکی خود را در نزدیکی مرز شوروی در ترکیه جمع آوری کند. امریکا این پیشنهاد را رد کرد و در روزهای آخر اکتبر 1962 م، هر لحظه احتمال برخوردی بین کشتی‌های امریکا و شوروی در خط محاصره دریایی کوبا وجود داشت که خروشچف در آخرین لحظه، تن به مصالحه داد و جهان از خطر یک جنگ وحشتناک هسته‌ای و به تعبیری جنگ جهانی سوم رهایی یافت. مصالحه امریکا و شوروی مبتنی بر این توافق بود که شوروی، پایگاه‌های موشکی خود را از کوبا برچید و دولت امریکا هم متقابلاً اطمینان دهد که کوبا را به طور مستقیم یا غیر مستقیم، مورد حمله قرار نخواهد داد.

برخی دیگر از رخدادهای امروز
1570: یک سونامی در دریای شمال امواجی به ارتفاع 30 متر به وجود آورد و این امواج مناطق ساحلی هلند را ویران و هزار تا 1400 تن را در این منطقه کشتند و از آن پس کار دیوارکشی ساحلی این مناطق آغاز شد.
1783: پایان انقلاب استقلال آمریکا اعلام شد و ارتش انقلاب و سازمانهای مربوط منحل شدند و قوه مقننه امریکا نظر به ایجاد یک ارتش با استخدام افراد داوطلب و نیز تاسیس دادگاههای عادی داد.
1914: روسیه به عثمانی اعلان جنگ داد. قسمتی از میدان جنگ دو کشور، ایران بود که قبلا هم اعلام بیطرفی کرده بود. عثمانی در جریان جنگ جهانی اول متحد آلمان بود که شکست خورد و از میان رفت و جمهوری ترکیه در اناتولی و گوشه ای از اروپا (منطقه استانبول) برجایش نشست.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید