پروتئین چیست؟

به گزارش سرويس علمي،‌ پزشكي باشگاه خبرنگاران؛ پروتئین از واژه‌ای یونانی گرفته شده و به معنای نخست است. علت این نام‌گذاری آن است که پروتئین را نخستین و مهم‌ترین بخش یک موجود زنده تشخیص داده‌اند.

یاخته‌ها انواع گوناگون دارند، و هر نوعی پروتئین ویژه خود را دارد.
پروتئین‌ها از ترکیبات موادی به‌نام آمینو ـ اسیدها پدید آمده‌اند. بیش از 21 نوع آمینو ـ اسید وجود دارد. در همه آمینو ـ اسیدها ماده شیمیایی «نیتروژن» به اضافه «کربن»، «ئیدروژن» و «اکسیژن» یافت می‌شود.
 
آمینو ـ اسیدهای مختلف از راه‌های گوناگونی با هم ترکیب می‌شوند، و در نتیجه انواع مختلف پروتئین‌ها را پدید می‌آوردند. مثلا ما می‌دانیم که گوشت، پروتئین دارد؛ ولی آیا می‌دانید که دست‌کم 12 تا 15 نوع مختلف پروتئین در همین گوشت نهفته است؟
بسیاری از خوراکی‌ها به خاطر پروتئین‌هایشان است که ارزش مهم غذایی برای بشر یافته‌اند؛مانند:شیر،تخم‌مرغ،گوشت بی‌چربی،ماهی، نخود،لوبیا، بادام‌زمینی و برخی حبوبات. این‌ها برای انسان اهمیت دارند؛چرا که فراهم آورنده آمینو ـ اسیدها هستند؛ و گرنه بدن به خودی خود قادر نیست که آمینو ـ اسید تولید کند. به این آمینو ـ اسیدها، آمینو اسیدهای ضروری می‌گویند.
بدون آمینو ـ اسیدهای ضروری،بدن نمی‌تواند بر سر پا بماند.
برخی از انواع آمینو ـ اسیدها فقط به مقدار معینی برای بافت‌های بدن لازم هستند؛ از این‌رو بدن به همان مقدار که نیاز دارد،آن‌ها را جذب می‌کند.
 
پروتئین‌های گیاهی، مانند آنچه که در لوبیا، نخود و حبوبات هستند، همه آمینو ـ اسیدهای ضروری را دارا نیستند؛ بنابراین هنگامی برای ما ارزش خواهند داشت که با پروتئین‌های حیوانی ترکیب شوند.

بشر نمی‌تواند در بدن خود آمینو ـ اسیدها را ذخیره کند تا روزی در آینده به مصرف برساند. به همین دلیل است که به ما توصیه می‌کنند، انواع مختلف مورد نیاز خود را یک‌جا و با هم به بدن برسانیم؛ مثلا نان و شیر را در یک وعده غذا بخوریم تا آمینو ـ اسیدهایی که از آن‌ها به‌دست می‌آیند،با هم مصرف شوند و بافت تازه‌ای در بدن ما پدید آورند.پس باید با هر وعده غذایی خود انواع گوناگون پروتئین‌ها را، هر یک به اندازه کافی،طوری انتخاب کرد که مطمئن شد آمینو ـ اسیدهای ضروری ـ چنان‌که مورد نیاز است ـ به بدن رسیده است./ح