نفرینی به نام منابع نفتی دامن اقتصاد را گرفته است

به گزارش خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، کشورمان به عنوان یکی از کشور های نفت خیز حوزه خلیج فارس، اقتصادی تقریبا وابسته به نفت دارد؛ اما این وابستگی مختص ایران نیست و اصولا کشورهای در حال توسعه که از منابع انرژی برخوردارند برای تامین هزینه ها به ناچارا دچار این وابستگی می شوند.

براساس این گزارش اقتصاددانان معتقدند كشورهاى در حال توسعه كه از منابع طبيعى با ارزش برخوردار و يا منابع نفتى داشته اند و  دچار بحران هاى اقتصادى و اجتماعى طولانى مدت و ريشه دار بوده اند؛ این بحران ها مانع رشد و توسعه آن ها شده است.

اما در کشور ما پول نفت زمانی تبدیل به یک آفت شد که در سال 1353 درآمد های نفتی افزایش یافت که موجب شد تا عادت های اقتصادی کشور دچار تغییر شود؛البته بعد از انقلاب اسلامی علی رغم تلاش های اقتصادی، مسایلی نظیردفاع مقدس، تحریم های سیاسی و اقتصادی و سایر چالش ها مانع رفع درست وابستگی به نفت شد.

از سوی دیگر اعمال برخی سیاست های اقتصادی ناصحیح در بازه های زمانی مختلف خود عامل دیگری برای دامن زدن بر این درد شد؛ مثلا در دولت های نهم و دهم با وجود آنکه درآمد‌های نفتی به نحو معناداری افزایش یافته بود، تزریق این در‌آمد‌های نفتی در قالب بودجه در نهایت به بروز بیماری هلندی در اقتصاد ایران منجر شد و نتیجه این بیماری مهلک واردات بی‌رویه کالاهای مصرفی با اتکا به دلارهای نفتی و خالی کردن صندوق ذخیره ارزی شد که البته این امر در کشورمان سابقه طولانی دارد.

نباید فراموش کنیم که افزایش درآمدهای نفتی فقیرتر شدن اقتصاد را به دنبال داشت موضوعی که در ادبیات اقتصادی تحت عنوان "نکبت منابع" یاد می‌شود.

لازم به ذکر است آنچه که گفته شد و بسیاری از عوامل دیگر سبب شد تا اقتصاد ایران، اقتصادی وابسته به نفت داشته باشد البته این موضوع با کاهش قیمت نفت در سالهای اخیر بیش از پیش خودنمایی کرد چنانکه سورنا ستاری ، معاون رئیس جمهور چندی پیش اذعان کرد: باید به این نکته برسیم که با پول نفت نمی توان کشور را اداره کرد حتی اگر قیمت نفت به 200 دلار برسد!

** پول نفت کجا باید خرج شود؟

علی طیب‌نیا، وزیر اقتصاد نیز گفته بود که در شرایط اصولی حرکت باید به سمتی باشد که دولت بتواند هزینه‌های جاری خود را از محل درآمد‌هایی مالیاتی تامین کند و پول نفت برای ایجاد زیرساخت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری مورد استفاده قرار گیرد.

آنچه واضح است نیاز مبرم کشور به کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی است و بخش قابل توجهی از چالش های فعلی اقتصاد کشور ناشی از همین وابستگی است که البته این کاهش وابستگی از اهداف سیاست اقتصاد مقاومتی نیز هست.

با این حال وضعیت موجود با وضع مطلوب فاصله زیادی دارد و تا زمانی که پول نفت بعنوان یک درآمد جاری استفاده شود عملا این وابستگی پا برجاست!

انتهای پیام/