ماجرای پشت پرده گنبد کبود مراغه/ بنای تاریخی مراغه قربانی مسئولان شد

محمد مشتری دبیر انجمن تاریخ پژوهان مراغه درباره وضعیت فعلی گنبد کبود مراغه به خبرنگار حوزه میراث و گردشگری گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ گفت: ما پنج دستور ابتدایی درباره مرمت این گنبد از پنج معاونت سازمان میراث فرهنگی داشتیم که در زمان زهرا احمدی‌پور رئیس سابق سازمان میراث فرهنگی صادر شدند. در آن زمان آقای فرهاد نظری دستور دادند که باید عملیات تا زمان اصلاح پروسه و تعیین حریم متوقف شود و به همین منظور کارشناسانی اعزام کردند که متأسفانه تا به امروز جواب آشکاری درباره علت توقف تعیین حریم ندادند. تا زمانی که محمد بهشتی، معاون پژوهشگاه میراث فرهنگی وارد ماجرا شد و دستور داد به دلیل مخدوش شدن لایه ها هرچه سریع‌تر کاوش آغاز شود. البته به این دستور هم ترتیب اثر داده نشد تا تقریبا دو ماه پیش با ورود دادستان مراغه به این ماجرا، اعلام کردند که آنجا به صورت مخروبه‌ای باقی مانده است و شما هیچ اقدام کارشناسی نکردید.

وی افزود: سازمان میراث فرهنگی از تاریخ دوم تا دوازدهم شهریور ماه جلساتی برگزار کرد و در این جلسات تصمیم گرفته شد که مصرانه روی دستور بهشتی تأکید کنند و معاونت‌های دیگر سازمان مثل میثاقیان و طالبیان تایید کردند که شرکت متخلف، باید جبران هزینه این اتفاق‌ها را انجام دهد. یعنی هزینه کاوش را پرداخت بکند و محوطه برج کبود در حداقل زمان تخلیه باستان شناسی شود. بعد‌ها این ماجرا مسکوت ماند و حالا شرکت متخلف به صورت مشروط اعلام آمادگی کرده که هزینه را پرداخت کند؛ زیرا فشار عامه و فشار مردمی سازمان‌های مردم‌نهاد اوج گرفته است. از همین حالا مشخص شد، دو پی مدفون داریم و این پی‌های مدفون به صورت خودکار ۲۵ متر دیگر حریم را افزایش می‌دهند. ما مجبور شدیم دوباره این اتفاقات را به شورای شهر مراغه گزارش بدهیم و سعی کردیم که موضوع را به صورت منطقه‌ای هم مطرح کنیم و بگوییم حالا بهترین زمان قبول تقصیر‌های سازمان میراث فرهنگی، شورای شهر مراغه و شرکت متخلف است یعنی هر کدام از این سه ضلع باید تقصیر خود را بپذیرند و آن را جبران کنند.

دبیر انجمن تاریخ‌پژوهان مراغه اظهار کرد: بعد‌ها چند راهکار دادیم و آخرین راهکارمان این بود. با توجه به اینکه یکی از اعضای شورای شهر مراغه گفت، وقتی پروژه را تحویل شرکت متخلف می‌دادیم در فشار مالی مدیریت شهری بودیم و مجبور بودیم تن به این کار بدهیم. ما هم به شوخی گفتیم اگر شما می‌گویید که شهر را با تخلف و اشتباه نجات دادید، این بار هم بیایید گنبد کبود را بفروشیم و یک مزایده جهانی برگزار کنیم تا شما بتوانید شهر را با پول این مزایده بسازید. بعد از آن سه روش پیشنهاد دادیم که تخلف‌های انجام شده مخصوصا پیشروی ۴ متری و ضربه به حریم را جبران کنند.

مشتری ادامه داد: اعضای شورای شهر مراغه هم چهار مورد را بیان کردند. یکی اینکه گفتند جلوی درخواست پروانه شرکت متخلف را تا زمانی که تخلف‌ها را رفع و جبران کند، می‌گیریم. آن‌ها گفتند دغدغه مردم، دغدغه ما است و ما به دنبال احیای شهر هفت گنبدان نظامی هستیم که دوباره گنبد‌های این شهر مانند داستان هفت پیکر نظامی احیا شوند. سومین موضوعی که شورای شهر مراغه بیان کرد این بود که گفتند علاوه بر اینکه این‌ها تخلف کرده‌اند ما باید اصلاح رویه کنیم و دوباره گفتند روش بدهید. ما هم همان جا روش‌ها را پیشنهاد کردیم. قرار شد در مرحله نخست، تخلف‌ها برطرف و راه‌های ورودی و خروجی پاساژ از محوطه برج کبود مراغه جمع شود. بعد از آن با اتمام پیوست‌های فرهنگی فاز دیگر آغاز و نظریه پروژه باستان‌شناسی به صورت علمی اعلام و گزارش کاوش‌ها منتشر شد.

ارائه پیشنهاد تبدیل محوطه گنبد کبود مراغه به سایت‌ موزه

وی تصریح کرد: اصلاح جریان سوء رفتار در موضوع گنبد کبود مراغه پیشنهاد دیگر ما بود و بهترین اصلاح این است که محوطه گنبد کبود مراغه به یک سایت‌ موزه تبدیل شود تا هم شهر سود ببرد، هم تاریخ غیرعلمی دوره سلجوقی دوباره اصلاح شود. البته این مصوبه دولت بوده، اما معطل شده است. در اصل محوطه برج کبود جزو معدود محوطه‌های ما است که می‌توان بعد از تبدیلش به سایت‌ موزه بلیت فروخت. متخلفان به صورت مکرر می‌گویند ما محوطه را تحویل دادیم. در صورتی که هم اکنون محصور آموزشی ما تبدیل به حصار تجاری شده؛ یعنی به جای مدارس، پاساژ ساخته شده و محوطه به سازمان میراث فرهنگی تحویل داده نشده است. جالب است که ما به عنوان افرادی که خارج از سازمان میراث فرهنگی هستیم این مطالبات را داریم، اما خود سازمان میراث این مطالبه را انجام نمی‌دهد تا محوطه‌اش را تحویل بگیرد.

خاطرنشان می‌شود خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان در خصوص وضعیت فعلی برج کبود مراغه با اعضای شورای شهر مراغه تماس گرفت، اما پاسخگو نبودند و همچنان منتظر پاسخ اعضای شورای شهر آن هستیم.

یادآور می‌شود؛ هفت گنبد یکی از «پنج گنج» نظامی است که به «علاءالدین» حاکم وقت مراغه در عصر سلجوقی هدیه داده شده است، بنابراین شاید عنوان اثر «نظامی» به دلیل تعدد گنبد‌های مراغه بوده است. در حال حاضر نیز به دلیل وجود گنبد‌های تاریخی که با هر یک از آن‌ها فصل جدیدی از خلاقیت‌ها و نوآوری‌های معماری ایرانی اسلامی آغاز یا جلوه‌گری کرده است، به شهر برج مقبره‌ها معروف است.

انتهای پیام/