اهمیت طبیعت در اسلام

هیچ مکتبی مانند اسلام به طبیعت و محیط زیست اهمیت نداده است، و در قرآن کریم، انسان ها به مطالعه طبیعت، توصیه شده‌اند.

اهمیت طبیعت در اسلامبه گزارش خبرنگار حوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ با نگاهی به آیات و روایات و سیره ی اهل بیت (ع) روشن می گردد که هیچ مکتبی مانند اسلام به طبیعت و محیط زیست اهمیت نداده است . از سوی دیگر ، قرآن کریم در بسیاری از آیات ، انسان ها را به مطالعه طبیعت و عناصر آن فراخوانده است.

در اهمیت درختکاری همین بس که پیامبر اسلام(ص) فرمود: «اگر عمر جهان پایان یابد و قیامت برسد و یکی از شما نهالی در دست داشته باشد، چنان که به قدر کاشتن آن فرصت باشد، باید فرصت را از دست ندهد و آن را بکارد». و در جایی دیگر نیز می‌فرماید: «هیچ کسی نیست که درختی بنشاند، مگر این که خداوند به اندازه میوه‌ای که آن درخت می‌دهد، برایش اجر بنویسد». و یا «هر که درختی بنشاند و در راه نگهداری و رسیدگی به آن صبر کند تا میوه دهد، در برابر هر میوه ای که از آن بخورند، یک صدقه نزد خدا برایش منظور می شود».

امام علی(ع) در این باره می‌فرماید: «پرهیز از قطع کردن درختان سرسبز، بر طول عمر انسان می‌افزاید».

امام باقر(ع) فرمود که پدرم می‌فرمود: «بهترینِ کارها کشاورزی است؛ آن را می کاری و نیکوکار و بدکار از آن می خورند. نیکوکار می خورد و برایت از خدا آمرزش می طلبد و بدکار می خورد و آنچه خورده، او را لعن و نفرین می کند و چرندگان و پرندگان نیز از آن، بهره مند می شوند».

امام صادق(ع) نیز می فرماید: «در میان کارها، هیچ کاری نزد خدا محبوب تر از کشاورزی نیست و خداوند، هیچ پیامبری را برنینگیخت، مگر آن که کشاورز یا چوپان بود، بجز ادریس که خیاط بود». و باز می فرماید: «درختان میوه را قطع نکنید که خداوند بر سر شما عذاب سختی فرو می ریزد».

پیامبر خدا(ص)، حتّی در زمان جنگ نیز از صدمه زدن به درختان منع و به سپاهیان خود سفارش می کرده‌اند: «درختان را آتش مزنید، آنها را با آب از میان نبرید و درختان میوه دار را قطع نکنید و مزرعه ها را نسوزانید».

امام علی(ع)  پیوند و پیوستگی انسان با طبیعت پیرامون را به زیبایی بیان می کند: «تقوا پیشه کنیددر حق بندگان و شهرها، که شما مسئول هستید؛ حتی از سرزمین ها و چهارپایان. انسان هرگز اجازه ندارد خود را رها و لجام گسیخته و آزاد در بهره برداری از طبیعت بداند و حق ندارد با آلوده کردن و ویران ساختن طبیعت، به آسایش برسد.»

نوروز///   اهمیت طبیعت در اسلام

 

از پیامبر اکرم(ص) روایت شده است که حضرت فرمود: «تحفظو من الارض فانها امکم» یعنی از زمین حفاظت کنند به درستی که آن مادر شماست. اسلام برای نظافت و بهداشت اهمیت فوق العاده ای قائل است و آن را از نشانه های ایمان می‌داند.

خداوند متعال می فرماید : «إِنَّا كُلَّ شَيْءٍ خَلَقْنَاهُ بِقَدَرٍ» یعنی ما هر چیز را به اندازه خلق کردیم. پس هر چیز مقدار و حدودی دارد و بایستی بطور صحیح و درست بهره برداری شود تا نابود و منهدم نگردد. چرا که این ثروتهای طبیعی فقط به یان نسل تعلق ندارد. بلکه این اندوخته ها به نسلهای بعد از ما نیز تعلق دارند.

نظر اسلام در مورد آباد کردن زمین و پایداری محیط زیست آمده است: «هُوَ أَنشَأَكُم مِّنَ الأَرْضِ وَاسْتَعْمَرَكُمْ» یعنی خداوند شما را در زمین خلق کرد و شما را به عمارت و آباد کردن زمین گماشت. در این رابطه پیامبر اکرم(ص) می‌فرماید: «ان قامت علی احدکم القیامه و فی یده فسیله فلیغرسها»، یعنی اگر قیامت برپا شود ودر دست نهالی باشد باید آن را بکارد.

نوروز///   اهمیت طبیعت در اسلام

همگان بر این امر واقفند که طبیعت نظمی خاص دارد که تنها از قدرت خداوندی برخواسته و از ذات او سرچشمه می‌گیرد «فتبارک الله احسن الخالقین» این نظم و این تنوع در جهان هستی نشانه‌ای برای مؤمنان از قدرت خالق آنهاست؛ لذا بر هر مؤمنی واجب است که در حفظ این نشانه‌های خداوندی کوشا باشد.

بنابراین محیط زیست سالم یکی از نعمات الهی و بخشی از نظام خلقت بوده که ریشه در جهان بینی توحیدی دارد؛ یعنی جهان و هر آنچه که در اوست، تصویری از قدرت خداوند واحد است به همین دلیل است که در اسلام هرگونه رفتاری که منجر به فساد در عرصه محیط زیست شود نهی شده است؛ چرا که خداوند بارها در قرآن کریم درباره ایجاد فساد در روی زمین هشدار داده است.

نوروز///   اهمیت طبیعت در اسلام

بی شک تمامی مسلمانان می‌دانند که زمین ارثیه‌ای است که از جانب خداوند به بندگان صالحش وعده داده شده؛ لذا این تکلیف بر آنان است که آن را پاک نگهداشته و در امانتی که بر عهده‌ آنان است خیانت نورزند.

خداوند همچنین انسان را به آبادکردن زمین سفارش می‌کند در آیه 61 سوره هود می فرماید: «یَا قَوْمِ اعْبُدُواْ اللّهَ مَا لَکُم مِّنْ إِلَهٍ غَیْرُهُ هُوَ أَنشَأَکُم مِّنَ الأَرْضِ وَاسْتَعْمَرَکُ؛ او خدایی‌ست که شما را از زمین بیافرید و عمران آبادانیش را به شما واگذاشت.»

در قرآن کریم، علاوه بر اینکه ۷۵۰ آیه به پدیده های طبیعی اشاره داشته، بیش از دَه درصد آیات این کتاب نیز به طبیعت اختصاص یافته است. به این صورت، قرآن از زوایای گوناگون به طبیعت نگریسته و به برخی از پدیده های طبیعی نیز سوگند یادکرده است. سوگند به انجیر و زیتون، سوگند به صبح، سوگند به سپیده دم، سوگند به ستارگان و... از جمله این سوگندهاست.

نکته مهمی که در قرآن در رابطه با طبیعت وجود دارد این است که خداوند پیوسته تاکید داشته بندگانش در طبیعت و چیزهایی که می بینند بیندیشند. بنابراین روزهای بهاری و علی الخصوص روز سیزدهم فروردین که روز طبیعت نام دارد، فرصت خوبی برای اندیشیدن درباره طبیعت و به طورکلی آفریده های خدا روی زمین است.

این همه نشان از اهمیت طبیعت و پاسداشت آن در قرآن است؛ حال که فرصتی فراهم شده تا در کنار خانواده و دوستان به دستورات خداوند در رابطه با گردش در زمین و تفکر در نظم خلقت عمل کنیم، باید به دیگر دستورات خالق او نیز در حفظ محیط زیست و عدم آلوده کردن منابع طبیعی توجه ویژه‌ای نشان داد.

 

 

انتهای پیام/

برچسب ها: قرآن ، محیط زیست
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
آخرین اخبار