جادوی آب و خاک، رنگ و آتش

به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از رشت؛ دور از همهمه و هیاهوی زندگی ماشینی، صدای قرت قرت چرخ سفال، کوره‌های داغ و آتشین، مشتی از خاک و رنگ و لعاب‌های دلنشین سفالگری، فضای دنجی را فراهم می‌کند و هیاهوی زندگی را به آرامش خیال می‌رساند.

نقش‌هایی از هزاره‌های پیش از میلاد

رضا علیزاده مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان گفت: ساختن ظروف سفال متعلق به زمانی است که انسان در دشت زندگی می‌کرد و روستای اولیه شکل گرفته، این ظروف معمولاً برای نگهداری مواد غذایی ساخته می‌شد.

واقع گرایی انسان اولیه در هنر از آغاز نقاشی‌های غار تا به تصویر کشیدن گیاهان، حیوانات و انسان، بر روی ظروف سفالی تا آغاز خط و کتابت یک پروسهٔ طولانی دارد.

روند تحول نقوش روی سفال که نهایتاً به اختراع خط اندیشه‌نگار می‌انجامد روندی چند هزار ساله‌است و قبل از هزاره پیش از میلاد سفال‌ها دست‌ساز بوده‌است و از اوایل هزارهٔ دوم قبل از میلاد نیز نقوش روی سفال‌ها علاوه بر این که مشاهدات را نشان می‌داد، با اشارات هم همراه بود.

سهم چرخ سفال گیلان در چرخ اقتصاد

رضا علیزاده مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان گفت: گیلان گوی سبقت را در تولید سفال سنتی از دیگر استان‌ها ربوده و در سکوی نخست سفال سنتی کشور قرار دارد و به لحاظ تولید سفال و سرامیک نیز در جایگاه پنجم کشور قرار دارد.

وی افزود: اشتغالزایی و افزایش درآمد، تامین بخشی از نیاز ظروف و دکوراسیون منزل، ارزآوری و رونق گردشگری از مهم‌ترین فوایدی است که سفالگری برای گیلان به ارمغان آورده است.

پیدایش سفال در گیلان از هزاره اول قبل از میلاد

مریم قاسمی کارشناس مسئول حمایت از تولید معاونت صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان با بیان اینکه قدمت سفال گیلان به هزاره اول قبل از میلاد بر می‌گردد گفت: سفال‌هایی که در کاوش‌های تپه‌های باستانی مارلیک رودبار و املش کشف شده، گواه این قدمت دیرینه است.

وی با بیان اینکه شهرستان‌های شفت، سیاهکل، املش، رشت، رودسر و لنگرود از مناطق عمده سفالگری در گیلان است گفت: این رشته از صنایع دستی ۵۵۰ نفر را در گیلان به طور مستقیم صاحب شغل کرده و برای ۷۰۰ نفر هم دربخش زنجیره تهیه مواد اولیه و فروش این محصولات، غیرمستقیم اشتغالزایی کرده است.

برند‌های صنایع دستی سنتی سفالی در گیلان

مریم قاسمی کارشناس مسئول حمایت از تولید معاونت صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان با اشاره به اینکه یک میلیون قطعه انواع سفال در کارگاه‌های کوچک و بزرگ سفالگری گیلان تولید می‌شود افزود: ظروف آشپزخانه، گلدان، گمج، تابه سفالی، نرخه، نمک یار، کوزه، تنور، خـُم، چراغ کوری، ماست گوله، آواژور، تابلو‌های سفالی و مجسمه‌های سفالی تاریخی شبیه سازی شده از انواع ظروف سفالی در گیلان است که در این بین گمج، نرخه و نمک یار از شهرت بیشتری برخوردار است و به عنوان سفال سنتی گیلان، نوعی برند صنایع دستی سنتی سفالی محسوب می‌شود.

صادرات سفال‌های گیلان به کشور‌های حاشیه خزر و خلیج فارس

رضا علیزاده مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان با بیان اینکه بیش از نیمی از تولیدات سفال گیلان در همین استان به فروش می‌رسد و بیشترین خریداران را گردشگران و مسافران تشکیل می‌دهند گفت: حدود ۴۰ درصد دیگر از سفال تولیدی گیلان به استان‌های دیگر و ۱۰ درصد باقیمانده هم در قالب صادرات به کشور‌های حاشیه خزر و خلیج فارس، اروپا و استرالیا صادر می‌شود و با این میزان صادرات، سالانه ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار دلار ارز عاید کشورمان می‌شود.

افزایش ۵ برابری تولیدات سفال در گیلان

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان از افزایش ۵ برابری تولیدات سفال در استان در ۳ سال اخیر خبر داد و گفت: تا ۳ سال پیش ۲۰۰ هزار قطعه سفال در گیلان تولید می‌شد این درحالی است که تولیدات سفال گیلان در حال حاضر به یک میلیون قطعه در سال رسیده است.

وی افزود: نمایش فرآیند تولید سفال و عرضه این محصولات درمناطق گردشگرپذیر استان و استفاده از ظروف سفالی از جمله گمج، پیاله ماست، لیوان، کاسه و بشقاب برای طبخ و سرو غذا در رستوران‌ها و اقامتگاه‌های بومگردی و گردشگری، باعث شده حضور گردشگران در این مناطق، در ۳ سال اخیر ۳ برابر افزایش یابد.

عوامل رونق تولید سفال

رضا علیزاده مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان افزایش تسهیلات مشاغل حوزه صنایع دستی، فراوانی خاک مرغوب سفالگری در برخی مناطق گیلان، ارائه آموزش‌های فراگیر مهارت و بازاریابی، کاربردی کردن و تنوع سفال، منحصر به فرد بودن شیوه‌های فرآوری و پخت، فراهم بودن زمینه‌های فروش و رونق بازار سفال گیلان و اقبال عمومی برای استفاده ازصنایع سفالی را از مهم‌ترین دلایل رونق سفال در گیلان اعلام کرد.

اعطای تسهیلات برای سرعت گرفتن چرخ‌های سفالگری در گیلان

سلمان شاه محمدی معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری گیلان گفت: برای سرعت گرفتن چرخ‌های سفالگری در گیلان، به متقاضیان راه اندازی کسب و کار صنایع دستی از جمله سفال با توجه به نوع و گستردگی طرح به طورمیانگین ۱۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان تسهیلات ارزان قیمت در قالب مشاغل خانگی، پشتیبان و طرح‌های اشتغالزایی روستایی پرداخت می‌شود.

وی: امسال حدود ۲۳ میلیارد تومان برای توسعه صنایع دستی روستایی و شهری گیلان اختصاص یافته که با توجه به تعداد متقاضیان ۳ میلیارد تومان آن برای سفالگران درنظر گرفته شده است.

چتر بیمه برای همه هنرمندان صنایع دستی

سلمان شاه محمدی معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری گیلان گفت: با بیان اینکه ۱۵۰ نفر از ۵۵۰ سفالگر گیلان زیر چتر بیمه صنایع دستی قرار گرفته اند گفت: براساس تفاهم نامه اخیر سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور و سازمان تامین اجتماعی، همه هنرمندان صنایع دستی از جمله سفالگران در روستاها، زیر پوشش بیمه روستایی در خواهند آمد.

وی با اشاره به اینکه با اجرای این طرح فقط ۸۰ سفالگر حوزه شهری گیلان باقی می‌ماند افزود: اخیرا با سازمان مرکزی برای بیمه کردن این ۸۰ نفر مکاتباتی انجام داده ایم و بنا داریم این هنرمندان را هم زیر پوشش بیمه در بیاوریم.

افزایش بازارچه‌های صنایع دستی در گیلان

معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری گیلان با بیان اینکه در حال حاضر ۹ بازارچه و ۴۰۰ فروشگاه صنایع دستی در مناطق مختلف استان دایر است گفت:با توجه به حجم تولیدات سفال گیلان و آمار بالای گردشگری، تعداد این بازارچه‌ها کم است که برای توسعه این مراکز فروش از امسال تسهیلاتی با سود ۶ درصد به سرمایه گذران پرداخت می‌شود که تا کنون مجوز ۲ بازارچه صادر و برای دریافت تسهیلات به بانک‌های عامل معرفی شده است.

اگرچه چرخ سفال گیلان در سال‌های اخیر بر دور رونق می‌چرخد و بازارش هم حسابی به راه و داغ است، اما باید همه با هم برای سرعت بخشیدن هرچه بیشتر چرخ صنعت، با خرید از کالا‌های ایرانی و همچنین حمایت از تولید کنندگان داخلی زمینه توسعه و پیشرفت کشور را بیش از پیش فراهم کنیم.

انتهای پیام/م.ع

آمیختن هنر با خاک برای تبدیل شدن گیلان به سرزمین سفال