نیرویی که خورشید با مهربانی به زمینی ها هدیه می‌دهد/چگونه از انرژی خورشیدی درآمدزایی کنیم؟

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز؛ امروزه استفاده از برق و الکتریسیته آنچنان با زندگی بشر و کار‌های روزمره اش گره خورده که در صورت نبود آن بسیاری از کار‌ها و فعالیت‌ها غیرممکن و فلج می‌شود.

اما محققان تلاش می‌کنند برای تولید برق از مواد برگشت پذیر به طبیعت استفاده کنند تا آسیب کمتری به محیط زیست وارد شود.

در حال حاضر عمده‌ترین چالش در کشور‌های دنیا مساله گرمایش زمین است که بخش عمده‌ای از این گرمایش مربوط به نیروگاه‌هایی است که برق تولید کرده و تجهیزاتی که سوخت‌های فسیلی مصرف می‌کنند.

یکی از روش‌هایی که می‌تواند کمک بزرگی در کاهش آلاینده‌ها بکند سیستم‌های فتوولتائیک (سلول‌های خورشیدی) هستند. انرژی خورشیدی از انرژی‌های پاکی است که برای داشتن محیط زیست پاک و بدون آلودگی از آن استفاده می‌شود.

این انرژی بدون هزینه است، و تقریبا نصف کره زمین را در هر لحظه می‌پوشاند و در صورت جمع آوری میزان انرژی تابیده به زمین حتی اندکی از آن، می‌توان برق کل کره زمین را تامین کرد. این انرژی بسیار باارزش، همیشگی است در حالی که انرژی‌های فسیلی این وضعیت را ندارند و در حال تمام شدن هستند.

استان فارس با داشتن تقریبا ۳۰۰ روز آفتابی از استان‌های مستعد برای بهره گیری از انرژی خورشیدی و تولید برق است.

پروفسور یعقوبی عضو فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز؛ در خصوص ساخت سلول‌های خورشیدی اظهار کرد: آنچه در دنیا به عنوان سلول‌های فتوولتائیک برای تولید برق ساخته می‌شود، یا پلی کریستال یا منو کریستال هستند (از سیلیسیوم)، که در حد ۹۰ درصد سیستم‌های فتوولتائیک در دنیا از سیلیسیوم ساخته می‌شود.

وی گفت: این نوع سلول‌ها در حدود ۳ تا ۴ میلیمتر ضخامت دارند و در ابعاد متنوع ساخته می‌شوند.

عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز با بیان اینکه یک نوع دیگر از سلول‌های فتوولتائیک، تین فیلم نام دارد، تصریح کرد: این نوع سلول ها، لایه نازک هستند و حدود کمتر از یک میلیمتر ضخامت دارند و مانند ورق کاغذ خیلی قابل انعطاف هستند.

یعقوبی اضافه کرد: در دنیا معمولا این نوع سلول‌ها روی نمای ساختمان ها، دستگاه‌ها و هواپیما‌های خورشیدی استفاده می‌شود.

استاد دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه شیراز درباره میزان برق تولیدی سلول‌های فتوولتائیک گفت: تولید برق این سلول‌ها بسته به مواد، نوع آن ها، و شرکت سازنده آن‌ها متفاوت است.

وی بیان کرد: بازده این سلول‌ها از ۵ درصد شروع می‌شود و تا ۲۵ درصد و مقداری هم بیشتر می‌رسد.

عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز افزود: به فرض اگر هزار وات انرژی خورشیدی به سطح پنل خورشیدی تابیده شود این پنل ۱۶۰ وات برق معادل ۱۶ درصد تولید می‌کند.

یعقوبی با بیان اینکه استفاده از سلول‌های فتوولتائیک کاربرد‌های متنوعی دارد و به روش‌های مختلفی می‌توان از آن‌ها برق تولید کرد، تصریح کرد: یکی از این راه‌ها وصل سلول‌های فتوولتائیک در بالای خانه‌ها است.

عضو فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران گفت: از این طریق هم می‌توان برق خانه را تولید و هم مازاد آن را به شبکه منتقل کرد.

وی اضافه کرد: افراد، با نصب سلول‌های فتوولتائیک علاوه بر تامین برق و کمک به خانه ها، از کمک‌های تعرفه‌ای دولت نیز بهره مند می‌شوند.

استاد دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه شیراز از دلایل روی آوردن مردم به نصب نیروگاه‌های خورشیدی سودی است که پس از ۴ سال بدست می‌آورند.

یعقوبی بیان کرد: همچنین کمک به کاهش آلاینده‌ها در محیط زیست و همکاری با دولت و کشور در این زمینه از دلایل دیگر نصب نیروگاه‌های خورشیدی است.

وی افزود: نصب سیستم‌های فتوولتائیک در مناطق دوردست که برق رسانی برای آن‌ها مشکل است به صرفه‌تر است.

عضو فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران ادامه داد: اکثر کشور‌های دنیا حتی کشور‌های نفت خیز همچون عربستان، کویت و عمان برنامه‌های دراز مدتی دارند که به تدریج از مصرف سوخت‌های فسیلی کم کرده و به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر بروند.

عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز اضافه کرد: سرمایه گذاری‌های هنگفتی حتی در کشور‌هایی که آفتاب خوب هم ندارند از جمله کشور‌های اروپایی مانند آلمان انجام شده که ظرفیت تولید برق شان را از انرژی‌های تجدیدپذیر بخصوص خورشید و باد به نحو قابل ملاحظه‌ای افزایش دهند به طوری که در چند سال آینده سهم ۲۰ یا ۳۰ درصد از کل برق مصرفی شان را از انرژی تجدیدپذیر تولید کنند.

یعقوبی تصریح کرد: مصرف سوخت‌های فسیلی، هم آلاینده تولید می‌کند، هم حیف و میل و از بین بردن سرمایه است و هم محیط را گرم می‌کند و بنابراین این موارد از جمله دلایل روی آوردن کشور‌ها به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر است.

وی با اشاره به عقب بودن ایران نسبت به سایر کشور‌ها در زمینه استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، افزود: اکنون کشور‌ها به سمتی می‌روند که ۱۰ تا ۳۰ درصد انرژی شان تجدیدپذیر است در حالی که اگر ما در پایان برنامه پنج ساله ششم به ۵ هزار مگاوات برسیم.

عضو فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد: استفاده از نیروگاه‌های خورشیدی در واحد‌های صنعتی، تجاری و حتی خانگی در جهت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر بخصوص خورشید و کاهش سوخت‌های فسیلی و در راستای سیاست‌های کلی در برنامه ششم است.

یعقوبی گفت: ارتباط با سایر کشور‌ها باید افزایش یابد تا آن‌ها تشویق شده و در این زمینه در کشور سرمایه گذاری کنند و ارتباط با جامعه بین الملل موجب بهبود این تکنولوژی و توسعه آن در کشور می‌شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز بیان کرد: تقریبا در هیچ جای دنیا بخصوص در کشور ما انرژی خورشیدی قابل رقابت با سوخت‌های فسیلی نیست و تا این تعادل برقرار نشود در کشور ما به صرفه نیست.

مزایای استفاده از نیروگاه خورشیدی 

گل نشان عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه شیراز نیز در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز؛ درباره مزایای استفاده از نیروگاه خورشیدی گفت: سوخت نیروگاه خورشیدی، انرژی خورشیدی است یک انرژی رایگان که هزینه‌ای برای آن پرداخت نمی‌شود در حالی که برای نیروگاه‌های فسیلی باید هزینه پرداخت شود.

وی ادامه داد: همچنین نیروگاه‌های فسیلی ایجاد آلودگی (هم آلودگی صوتی و هم آلودگی محیط زیست) می‌کنند که به تدریج بر روی زندگی بشر می‌تواند اثر سوء بگذارد در حالی که نیروگاه خورشیدی این مشکل را ندارد و موجب کاهش آلاینده‌های گرمایش زمین و محیط و همچنین موجب اشتغالزایی می‌شود به همین دلیل استفاده نیروگاه خورشیدی بهبود شرایط محیطی و استفاده از خورشید خواهد بود.

گل نشان افزود: عمر مفید نیروگاه‌های خورشیدی بسته به شرکت‌های سازنده و تکنولوژی آن ها است و در حال حاضر آنچه ساخته می‌شود طول عمر آن‌ها بین ۲۰ تا ۳۰ سال است.

وی اضافه کرد: با تکنولوژی موجود بعضی از قطعات قابل بازیافت و بخشی غیرقابل بازیافت است و قابل فروش هم نیست.

عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه شیراز درباره دریافت زمین برای اجرای طرح تصریح کرد: برای کسانی که قصد استفاده از نیروگاه خورشیدی و اجرای طرح را دارند در حال حاضر منابع ملی به آن‌ها کمک می‌کند، و زمین داده می‌شود منتها قوانین و مقررات آن مربوط به سازمان منابع طبیعی است.

وی با بیان اینکه ایران حدود ۳۰۰ روز آفتابی دارد و اکثر روز‌ها هوا صاف است، تصریح کرد: این ۳۰۰ روز آفتابی عمدتا از ۷ ساعت تا ۱۰ ساعت آن قابل استفاده است.

گل نشان اظهار کرد: مواقعی هم که هوا صاف نیست و ابری است این نیروگاه‌ها برق تولید می‌کنند، اما تولیدشان کمتر می‌شود.

افرادی که قصد سرمایه گذاری در انرژی خورشیدی دارند چه اقداماتی می توانند انجام دهند؟

عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه شیراز درخصوص درآمد حاصل از نیروگاه گفت: طی قرارداد میان فرد متقاضی نیروگاه خورشیدی و وزارت نیرو، هزینه‌ای معین می‌شود که در سال‌های اول نرخ بالاتر است و در سال‌های بعد نرخ به تدریج کاهش پیدا می‌کند و این قانونی است که وزارت نیرو گذاشته و به همین دلیل اگر کسی بخواهد وارد این سرمایه گذاری و این نوع تولید شود باید از چند و چون ماجرا آگاه شود و از دست اندرکاران وزارت نیرو در این زمینه اطلاعات کافی را بدست آورد.

 یعقوبی عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز اظهار کرد: سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره وری انرژی (ساتبا) یک وبگاه دارد و همه می‌توانند با مراجعه به این وبگاه از تعرفه‌ای که برای تولید برق و اتصال آن به شبکه است مطلع شوند و به سادگی با شرکت‌هایی که در این زمینه فعالیت می‌کنند سرمایه گذاری خود را بررسی کنند و متوجه شوند که بعد از چند سال برگشت سرمایه و بعد از آن سود دارند.

گل نشان عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه شیراز در خصوص میزان هزینه برای ساخت نیروگاه و بازگشت سرمایه تصریح کرد: این موضوع بسته به ظرفیت پنل، قیمت پنل، اینکه زمین از سوی سرمایه خریداری شده یا اجاره‌ای است، دارد.

وی افزود: معمولا اینگونه است که ۴ تا ۵ سال طول می‌کشد تا سرمایه اولیه بازگشت پیدا کند و چون نیروگاه‌ها بین ۱۵ تا ۲۵ سال می‌توانند عمر مفید داشته باشند از سال پنجم به بعد می‌توان روی سود حاصل از تولید الکتریسیته برنامه ریزی کرد.

گل نشان در خصوص انتخاب نوع تجهیزات، اضافه کرد: یک طراح با توجه به شرایط منطقه تجهیزاتی را انتخاب می‌کند که منطقی باشد.

عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه شیراز ادامه داد: استفاده از نیروگاه‌های خورشیدی، علاوه بر نیاز به زمین، به همکاری صنعت برق استان، تشویق‌هایی که آن استان برگزار می‌کند و شرایط آب و هوایی (متوسط تابش خورشید خوب، پایین بودن درجه حرارت متوسط، روز‌های آفتابی زیاد) بستگی دارد.

وی افزود: با توجه به ویژگی‌های مذکور، پنل‌های خورشیدی در شمال استان فارس نسبت به جنوب بازده بهتری دارند، اما به طور کلی استان فارس از نظر تابش نور خورشید شرایط خوبی دارد و همه جای آن مکان مناسبی برای نصب پنل است.

یعقوبی ادامه داد: سلول‌های خورشیدی که در ایران و از جمله در فارس تولید می‌شوند از نوع سیلیکان هستند و نوع استانداردی است که همه جای دنیا هم کاربرد دارد.

عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز تصریح کرد: هر پنل خورشیدی که حدود ۶۰ سانتیمتر در ۲۰ سانتیمتر است ۱۰۰ وات برق تولید می‌کند و به ظرفیت ساختمان که چقدر برق می‌خواهد، نیز بستگی دارد، مثلا یک خانه حیاط دار با ۲۵۰ متر زیربنا یک کیلو وات برق نیاز دارد.

گل نشان عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه شیراز بیان کرد: کل برق تولیدی جهان یک درصد آن انرژی خورشیدی است یعنی عمدتا چیزی حدود ۷۸ درصد تولید برق با نیروگاه‌های حرارتی صورت می‌گیرد و حدود ۲۲ درصد باقیمانده قسمت عمده‌ای از آن، چیزی حدود ۱۸ درصد با نیروگاه‌های برق آبی تولید می‌شود و مابقی آن از نیروگاه‌های دیگر تامین می‌شود.

۱۹۰ نیروگاه کوچک و بزرگ خورشیدی در استان فارس

حمیدرضا جلایر معاون بهره برداری و دیسپاچینگ شرکت توزیع نیروی برق استان فارس نیز درباره  تعداد مجوز‌های تاسیس نیروگاه‌های خورشیدی در استان، در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز؛ گفت: در فارس حدود ۱۹۰ نیروگاه کوچک و بزرگ خورشیدی به بهره برداری رسیده اند و توانی معادل هزار کیلو وات ساعت تولید می‌کنند که در حدود ۲۰ هزار کیلو وات قرارداد خرید تضمینی با سرمایه گذار‌های علاقمند به انرژی پاک مبادله شده است.

وی ادامه داد: همچنین حدود ۸۲ هزار کیلووات پروانه مربوطه صادر شده و حدود ۱۲۳ هزار کیلووات موافقت نامه صادر شده است که این موافقت نامه نخستین قدم همکاری بین سرمایه گذار مردمی و وزارت نیرو است.

معاون بهره برداری و دیسپاچینگ شرکت توزیع نیروی برق استان فارس تصریح کرد: از حدود ۱۹۰ نیروگاه که مورد بهره برداری قرارگرفته، هزار کیلو وات ساعت انرژی تحویل شبکه داده می‌شود که این میزان نیروگاه در سطح استان فارس واقع شده و از مزرعه‌های کوچک و بزرگی که وجود دارند و نیروگاه‌هایی که در بام منازل نصب شده، کالا و انرژی آن‌ها وارد شبکه می‌شود و صورتحساب و قبض دریافتی آن‌ها صادر می‌شود و وزارت نیرو به صورت ماهیانه هزینه‌های آن را پرداخت می‌کند.

حمید رضا جلایر با بیان اینکه اداره‌های برق در سراسر استان و مراکز شهرستان‌ها برای راه اندازی نیروگاه‌های خورشیدی پذیرای شهروندان هستند، افزود: علاقه مندان می‌توانند با حضور در اداره‌های برق راهنمایی‌های لازم را دریافت کنند و قرارداد و امکانات فنی را انجام دهند.

وی گفت: میزان برق استان فارس که از انرژی خورشیدی تامین می‌شود، ناچیز است و قابل ملاحظه نیست چرا که در آغاز راه هستیم.

معاون بهره برداری و دیسپاچینگ شرکت توزیع نیروی برق استان فارس در خصوص اینکه چند درصد مردم از انرژی خورشیدی استفاده می‌کنند، تصریح کرد: این میزان ناچیز و نامشخص است.

حمید رضا جلایر ادامه داد: برق تولید شده از انرژی خورشیدی به شبکه وصل می‌شود و میزان صادرات آن مشخص نیست.

اگر چه در آغاز راه هستیم، اما باید تلاش شود از نیروگاه‌های تجدید پذیر یا همان نیروگاه‌های پاک و سبز استفاده شود چرا که این نیروگاه‌ها علاوه بر اینکه دوستدار محیط زیست هستند و از آلوده شدن محیط زیست جلوگیری می‌کنند، به عنوان یک منبع درآمد محسوب می شوند.

دنیا اکنون به سمت یک دنیای سبز و پایدار می‌رود و اکثر کشور‌های دنیا حتی کشور‌های نفت خیز و کشور‌هایی که آفتاب خوب هم ندارند برنامه‌های دراز مدتی دارند و سرمایه گذاری‌های هنگفتی کرده اند و به تدریج از مصرف سوخت‌های فسیلی کم کرده و به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر می‌روند.

انتهای پیام/ن