توسعه‌ی پیام‌رسان برای سرویس‌دهی به ۴۰ میلیون کاربر، زیرساخت گسترده‌ای می‌طلبد‌/ نقش وزارت ارتباطات در تأمین زیرساخت پررنگ است/ خودمان در کشور برای تلگرام انحصار ایجاد کرده‌ایم

مرتضی رحیمی اظهار داشت با توجه به مقیاس بزرگ پیام‌رسانی کشور و زیرساخت مورد نیاز آن، وزارت ارتباطات باید در زمینه ایجاد زیرساخت نقش خود را ایفا کند.

به گزارش خبرنگار حوزه دنیای ارتباطات گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان، سال گذشته سندی با عنوان "سیاست‌ها و اقدامات ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی" برای حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی در شورای عالی فضای مجازی به تصویب رسید. از زمستان پارسال و با داغ‌تر شدن بحث فیلترینگ شبکه‌ی پیام‌رسان خارجی تلگرام، موضوع تقویت ابزارهای داخلی اهمیت بیشتری پیدا کرد و با اجرای قانون مسدودسازی تلگرام، هفت پیام‌رسان داخلی (سروش، گپ، آی‌گپ، بله، ایتا، بیسفون پلاس و ویسپی) توسط مرکز ملی فضای مجازی انتخاب شدند تا مورد حمایت دستگاه‌های مسئول قرار گیرند.

مرکز ملی فضای مجازی به تازگی اعلام کرد پنج پیام‌رسان داخلی از گردونه حمایت حذف می‌شوند و از این پس و در دور جدید حمایت‌ها، دو پیام‌رسان گپ و سروش به عنوان ابزارهای برتر انتخاب شدند و مورد حمایت قرار می‌گیرند. در همین راستا با مرتضی رحیمی مدیرعامل شرکت توسعه فناوری رسانه سروش و مدیر محصول پیام‌رسان منتخب سروش گفتگویی داشتیم تا نظر وی را در این خصوص بدانیم.

بیشتر بخوانید:

غیر از سروش و گپ سایر پیام‌رسان‌ها از گردونه حمایت حذف می‌شوند/ به ابعاد غیرفنی حمایت از پیام‌رسان‌ها توجه نشده است/ شُل شدن فیلترینگ تکذیب می‌شود

جایگزینی گپ و سروش با یک پیام‌رسان دیگر در صورت عملکرد نامناسب‌/ مهاجرت حجیم‌تر کاربران به پیام‌رسان‌های داخلی پس از استقلال هاتگرام و تلگرام طلایی

رحیمی با غرور از تیم فنی سروش یاد می‌کند و معتقد است تلاش و تمرکز تیم روی ابعاد گسترده فنی محصول بوده‌ که موجب انتخاب سروش توسط مرکز ملی فضای مجازی شده‌ است. او امیدوار است با رویکرد جدید سرمایه‌گذاران و واگذاری توسعه‌ی بخش‌های غیرفنی به بخش خصوصی (علاوه بر بخش‌های فنی)، اتفاقات خوبی در توسعه‌ی پیام‌رسان سروش بیفتد.

در ادامه می‌توانید گفتگوی تفصیلی باشگاه خبرنگاران جوان با مرتضی رحیمی را بخوانید.

پشتیبانی بیش از ده میلیون کاربر با سخت‌افزار محدود نشان‌دهنده بهینه بودن سروش است

علت اینکه پیام‌رسان سروش در بررسی مرکز ملی فضای مجازی به عنوان یکی از دو پیام‌رسان برتر انتخاب شد چه بود؟

ارزیابی مرکز ملی فضای مجازی بر اساس پارامترهای مختلفی مانند تسلط و تخصص تیم در توسعه نرم‌افزار پیام‌رسان و تکنولوژی‌های مرتبط با آن، ساختار تیم و کیفیت روال‌های مهندسی نرم‌افزار و همچنین توان پشتیبانی بیش از ده میلیون کاربر با سخت‌افزار محدود انجام شد که نشان‌دهنده بهینه بودن نرم‌افزار در استفاده از منابع سخت‌افزاری است.

دور قبلی ارزیابی مرکز ملی فضای مجازی ضعیف‌تر بود/ سایر پیام‌رسان‌ها همچنان به دنبالا ارتقای خود هستند

نظر شما درباره این تصمیم مرکز ملی فضای مجازی (انتخاب دو تا از هفت پیام‌رسان و حذف بقیه) چیست؟

حذف نشدند، من خیلی با این ادبیات موافق نیستم. در حال حاضر در ایران بیش از 25 شرکت وجود دارند که به عنوان پیام‌رسان‌ فعالیت می‌کنند. ممکن است با استفاده از تکنولوژی‌های موجود در بازار، یک شرکت کوچک هم مثلاً امکان چت میان دو کاربر در یک بازی را برقرار کند. اتفاقاً در دور قبلی که این هفت محصول مورد حمایت قرار گرفتند، ارزیابی فنی ضعیف‌تری اتفاق افتاد و حداقل در این دور، معیارهای بیشتری مورد بررسی قرار گرفته است. این مسیر یک‌طرفه نیست و همان‌طور که مرکز ملی فضای مجازی هم اعلام کرده، این ارزیابی شش ماه یک بار یا سالیانه قرار است انجام شود و شرکت‌های مطرح، مجدداً می‌توانند خودشان را در میدان رقابت ببینند. گرچه فارغ از مصاحبه‌هایی که اتفاق می‌افتد، من معتقد هستم نشانه‌های فعالیت جدی دوستان زیاد است. به روزسانی‌هایی که انجام می‌دهند و سرمایه‌هایی که جذب می‌کنند، مهمترین این نشانه‌ها به لحاظ فنی و مالی است.

ما به شدت از رقابت با رقبای داخلی و خارجی استقبال میکنیم؛ یکی استراتژی ورود به بازارش درست است و یکی به لحاظ فنی توانایی دارد. این رقابت باعث می‌شود ما هم به لحاظ بازاری و هم به لحاظ فنی احساس خطر کنیم و تلاش خود را برای باقی ماندن در صدر پیامرسان‌های ایرانی بیشتر کنیم. این را هم بگویم که مرکز ملی فضای مجازی برای انتخاب دو پیامرسان این بار نسبت به دور قبل واقعاً وقت گذاشت و ارزیابی فنی انجام داد. به عقیده من دفعه قبل اگر اعتراضی صورت می‌گرفت، معنادارتر و موجه‌تر بود اما این بار که ارزیابی فنی انجام گرفته، من به شخصه به این ارزیابی احترام می‌گذارم و معتقدم اگر این ارزیابی طبق گفته برخی از عزیزان، دقیق‌تر و مفصل‌تر انجام می‌شد، فاصله تیم سروش به لحاظ فنی خیلی بیشتر از نتایج فعلی بود. مثلاً ما چون تیم اولی بودیم که ارزیابی شدیم، گفتند اصلاً در این مرحله نمی‌خواهیم ارزیابی امنیتی انجام دهیم و ما تیم امنیتمان را از جلسه خارج کردیم. بعداً در اعلام نتایج گفتند یکی از پارامترها، میزان امنیت بوده است. البته ما هم این درخواست را داریم که شفافیت بیشتری در ارزیابی‌ها و حتی وضعیت فعالیت کاربران کنونی پیامرسان‌ها وجود داشته باشد. این شفافیت قطعاً به نفع کسانی است که می‌خواهند در این بازار کار کنند و در رابطه با چنین موضوعی (پیامرسان‌ها را عرض می‌کنم) که جنبه‌های مختلف اجتماعی– سیاسی گرفته است و مهمترین عاملی که به بهبود فضای کسب‌وکار کمک می‌کند، شفافیت است.

دلیل این اختلاف فنی سروش هم این است که ما توانستیم شبکه‌ای از متخصصان تشکیل دهیم. با وجود همه سختی‌ها، محل شرکت را در نزدیکی دانشگاه صنعتی شریف گرفتیم تا از نیروهای خوب آنجا و شبکه این دوستان در سایر دانشگاه‌های کشور استفاده کنیم. در حال حاضر ما همکاران بسیار خوبی از فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های دیگر مانند تهران، خواجه نصیر و علم‌وصنعت و دانشگاه اصفهان و سایر دانشگاه‌های خوب کشو داریم. افرادی که در سروش مشغول به کار هستند، غیر از ماندن در ایران و جواب رد دادن به پذیرش‌های جذابی که از دانشگاه‌های خارج از کشور داشتند، به راحتی می‌توانم بگویم که همین الآن هم می‌توانند درآمدهای خیلی بیشتری در سایر شرکت‌های ایرانی داشته باشند. اما به دلیل جنس کار و جدید بودن تکنولوژی‌هایی که در این پروژه استفاده می‌شود و اهمیت انجام این پروژه، درگیر کار شده‌اند و زمانی که 50 نیروی ویژه در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند، باید روال‌های توسعه نرم‌افزار پیشرفته‌ای داشته باشیم و از تکنولوژی‌های خاصی استفاده کنیم تا این افراد بتوانند این مسیر توسعه را ادامه دهند. همین امر سبب تفاوتی شد که در سروش ایجاد شده است.

فکر می‌کنید در دور بعد ارزیابی هم سروش انتخاب شود؟

ما تلاشمان را می‌کنیم که حتما انتخاب شویم، این اولین ارزیابی ما نبود. برای مجوز دانش بنیان شدن شرکت نیز از این جنس ارزیابی‌ها داشته‌ایم. بر روی تیم ما ارزیابی‌های مختلفی صورت گرفته است، چرا که سروش زودتر از سایر پیام‌رسان‌ها به میدان رقابت پیام‌رسان‌ها ورود کرده بود. ما از ادامه ارزیابی‌ها به شرط اعلام شفاف نتایج استقبال می‌کنیم. دلیل این موضوع هم این است که چون ما مسیر توسعه را پیش می‌بریم، توانسته‌ایم مشکلاتی که در ارزیابی‌های گذشته داشته‌ایم را نیز پوشش دهیم. مستقل از این ارزیابی‌ها، ما با شرکت‌های مشاوره در زمینه ساختار سازمانی و روال‌های توسعه نرم‌افزار ارتباط مداوم داریم و آموزش‌های مختلفی در این زمینه برای همکاران و مدیران برگزار می‌کنیم.

در تلاش برای اتصال به شبکه تلفن همراه و ثابت هستیم/ تلگرام  یک روز کامل قطع بود اما سروش تقریباً سه روز فقط بخشی از وب سرویس‌ها و سرویس‌‍‌ آفلاینش دچار اختلال شد

مرکز ملی فضای مجازی اعلام کرده که در دور دوم فیلترینگ (قطع اتصال هاتگرام و تلگرام طلایی از تلگرام اصلی) مهاجرت مردم به پیامرسان‌های داخلی بسیار گسترده‌تر است؛ آیا خود را آماده کرده‌اید که دیگر شاهد مشکلات فنی دور قبل نباشیم؟

ما یک کسب‌وکار مستقل هستیم و قول خاصی برای فیلترینگ به کسی نداده‌ایم. تصمیم این فیلترینگ‌ها در جلساتی بدون حضور ما و بر اساس عوامل سیاسی– اجتماعی گرفته می‌شود و تنها اتفاقی که برای ما می‌افتد، رشد آنی و خروج بسیاری از کاربرانی است که هزینه بازگرداندن آنها بسیار بیشتر از جذب اولیه است. با این حال ما مسیر رشد محصول خود را ادامه داده‌ایم و همچنان به توسعه تکنولوزی پیچیده و جذابی که پیش رو داریم، ادامه می‌دهیم.

شاید مهمترین مسئله‌ای که یک پیامرسان با آن مواجه است، ارائه خدمات خود در مقیاس بسیار بزرگ است. سرویس‌هایی متعددی در پیامرسان ارائه می‌شود؛ سرویس‌هایی از قبیل پیام‌رسانی آنلاین و آفلاین (پشتیبانی از حدود ده نوع پیام)، فضاهایی مانند بازار استیکر، کانال‌های تعاملی، تماس صوتی، نمایش انواع عکس و ویدئو، عملیاتهای مختلفی روی پیام‌ها مثل پاسخ، ویرایش و حذف، فوروارد و ... ، ارائه فضای ابری اختصاصی به همه کاربران که همه این‌ خدمات باید در مقیاس بزرگ ارائه شود. پس یکی از مسائلی که باید به طور جدی در تیم ما به آن توجه می‌شد، بازطراحی و توسعه خدمات برای مقیاس بزرگتری از کاربران بود.

از طرف دیگر مسائل غیرکارکردی (non-functional) مثل سرعت، پایداری و یا حتی مصرف باتری و اینترنت اپلیکیشن(نسخه‌های اندروید و iOS) موضوعاتی بود که روی آن‌ها کار کردیم. مواردی را هم که در چند ماه اخیر برروی آن متمرکز شدهایم و بهبودهای قابل ملاحظه‌ای داشته‌ایم، بهبود کیفیت تماس صوتی جزو مواردی است که کاربران به راحتی می‌توانند از آن استفاده کنند. در این مسیر، توسعه‌هایی پیش رو خواهیم داشت که اتصال به شبکه تلفن همراه و ثابت را فراهم کنیم. همچنین در ماه پیش، امکان توسعه بات توسط عموم کاربران در پیام‌رسان سروش عرضه شد. همانطور که می‌دانید، این زیرساخت برای ارتباط کاربر به کاربر استفاده می‌شود و کاربران قادر خواهند بود علاوه بر ایجاد کانال، هرگونه سرویسی را طراحی و از طریق سروش به سایر کاربران عرضه کنند. همچنین تغییرات دیگری در سروش اتفاق افتاده که مسلماً جذابیت زیادی برای کاربرانی که مدتی است به ما سر نزده‌اند، خواهد داشت؛ به خصوص تغییر ظاهر اپلیکیشن و اضافه شدن صفحه جدید فروشگاه جزو آن موارد است. ما صفحات متنوعی برای جام جهانی یا ماه محرم داشتیم که از همین زیرساخت صفحه فروشگاه استفاده میکند.

من لازم می‌دانم به مرحله‌ای از روند کار سروش که به 6 ماهه ابتدایی امسال مربوط می‌شود، اشاره کنم. 29 فروردین امسال، تلگرام به مدت یک روز کامل به دلیل مسائل فنی خود قطع بود که در این روز ما حدود یک میلیون جذب کاربر داشتیم. این معنای دقیق رقابت است که هیچ یک از سرویس‌های بزرگ ایرانی چنین رقابتی را با محصول خارجی ندارند. بحثی که می‌خواستم عنوان کنم این بود که حتی اپلیکیشنی مانند تلگرام با این حجم از سرمایه‌گذاری، کاملاً به دلیل مسائل فنی، یک روز کامل قطع بود. اما تنها اتفاق مهمی که در دو سه هفته فیلترینگ تلگرام در اردیبهشت ماه برای پیام‌رسان سروش با هجوم کاربران افتاد، این بود که تقریباً سه روز بخشی از وب سرویس‌ها وسرویس‌‍‌ آفلاین سروش دچار اختلال شده بود. در حالی که در همان زمان هم چت آنلاین چه به صورت گروهی و چه شخصی برقرار بود و دانلود فایل هم انجام می‌شد. اما به دلیل ضعف رسانه‌ای که ما در ارتباط با کاربران داشتیم و عدم پوشش مناسب این اتفاق، سبب شد تا کاربران نسبت به خدمات پیام‌رسان سروش نارضایتی داشته باشند که ما در این دور جدید، هم زیرساخت فنی را فراهم کردیم و هم ارتباط با کاربران را بهبود دادیم و غیر از این مسائل بخش سخت‌افزار و زیرساخت را تقویت کردیم که امیدواریم در مهاجرت جدید کاربران بتوانیم سرویس بهتری را به کاربران ارائه دهیم.

یکی از مهم‌ترین بخش‌هایی که ما ارتقا دادیم افزایش ظرفیت برای ارائه خدمات است. تمرکز شرکت توسعه فناوری رسانه سروش در این دو سال، بر روی توسعه و نگهداری فنی پیامرسان سروش بود که بر اساس بازخورد کاربران و هچنین ارزیابی مرکز ملی فضای مجازی، توانمندی این شرکت در این حوزه مشخص شد. بر این اساس سازمان صداوسیما هم قانع شد که سایر کارهای این مسیر مانند طراحی سرویس، روابط عمومی و ارتباط با رسانه، کمپین‌های ترویج و جذب، و همچنین پشتیبانی از کاربران را نیز به این شرکت واگذار کند. بر همین اساس واگذاری مالکیت پیام‌رسان هم به بخش خصوصی شروع شده است. این اتفاقات نویدبخش رویکرد جدیدی در عملکرد کلی پیامرسان سروش خواهد داشت که در آینده کوتاه اثرات آن را خواهیم دید.

ایرادات تلگرام در روزهای اولیه فعالیتش خیلی بیشتر از سروش بود

اما سروش در چند هفته ابتدایی فیلترینگ تلگرام، با اختلالات خیلی جدی مواجه بود؛ حتی خود ما امکان ارسال خبر در کانال باشگاه خبرنگاران جوان را نداشتم.

مهاجرت چند میلیونی کاربران به سامانه‌ای که فاصله زیرساختی بسیار زیادی با شرایط نرمال خود دارد، طبیعتاً اختلال‌هایی را ایجاد می‌کند. همان طور که گفتم چند پارامتر در سنجش عملکرد پیام‌رسان‌ها مطرح است، برخی از پیام‌رسان‌ها بودند که تنها یک میلیون کاربر در آن ثبت‌نام کردند و دیگر اجازه ثبت نام را نمی‌داد. بله؛ این هم یک پارامتر مهم است اما مشخصات متعددی برای شناسایی ظرفیت یک پیامرسان وجود دارد که عرض کردم. من معتقدم وقتی یک محصول تکنولوژیک با چنین مهاجرتی مواجه می‌شود، باید عملکرد این محصول، بر اساس روند بهبود و پایداری خدمات آن طی زمان بررسی شود. مثلاً شما اگر در اولین روزهای مهاجرت از وایبر به تلگرام را به خاطر بیاورید یا به نظرات کاربران در رابطه با کیفیت آن روزهای تلگرام در بازارهای ارائه اپلیکیشن مراجعه کنید، متوجه می‌شوید که چقدر کاربران در ماه‌های اول از این نرم‌افزار گلایه داشتند اما به دلایل مختلف اجتماعی– سیاسی، نرم‌افزارهای دیگر اجازه عرضه پیدا نکردند و فرصتی که ایران برای جذب کاربر میلیونی تلگرام فراهم کرد، بسیار عجیب بود. به هر حال این کسب‌وکار 1000 میلیاردی صاحبانی دارد که به همین سادگی آن را به شرکت‌های داخلی واگذار نمی‌کنند. این رفتار را در اتفاقات همین روزها هم می‌بینیم.

سروش 13 میلیون کاربر و 20 میلیون ظرفیت دارد

پیامرسان سروش در حال حاضر چه تعداد کاربر دارد؟

ما دو هفته است که از مرز تعداد 13 میلیون کاربر ثبت‌نام شده، گذشتیم و در کانال رسمی ما این تعداد مشخص است؛ این عدد مربوط به کاربرانی است که ثبت‌نام می‌کنند و غیرفعال نمی‌کنند.

سروش در حال حاضر چقدر ظرفیت دارد؟

پارامترهای مختلفی در پیام‌رسان وجود دارد و ظرفیت ثبت نام کاربران، یکی از آن اعداد است. پارامترهای دیگری مانند ظرفیت تعداد کاربر آنلاین، ظرفیت ارسال پیام در گروه، کانال و گفتگوی شخصی، ظرفیت همزمانی و حجم ارسال و دریافت فیلم و عکس، و ...، مواردی هستند که برای شناسایی ظرفیت یک پیامرسان باید بررسی شوند. با این حال عدد رسمی که ما ابتدای امسال اعلام کردیم در رابطه با ظرفیت جذب کاربر عدد 20 میلیون بود که از آن زمان ما ارتقای زیادی به لحاظ معماری و تغییر بسته‌های نرم ‌افزاری داشتیم و از این طریق نرم‌افزار را به گونه‌ای آماده کردیم تا با افزایش سخت‌افزار بتوانیم پذیرای کاربران بیشتری باشیم.

برای اتصال بین پیام‌رسان‌ها باید یک سوئیچ مرکزی ایجاد شود/ در حال تعریف خدمات مشترکی با پیامرسان گپ هستیم

مسئولان مرکز ملی گله داشتند که با وجود تأکیدشان در یک سال گذشته، پیامرسان‌های داخلی تا الآن به هم متصل نشده‌اند و به همین دلیل چنین تصمیمی گرفته شد؛ علت مقاومت پیامرسان‌های داخلی چه بود؟

پیش از مطرح شدن این موضوع توسط سازمان‌های بالاسری مانند مرکز ملی فضای مجازی، ما خودمان ارتباط با یکی از تیم‌ها را آغاز کردیم و جلسات متعدد فنی در لایه معماری گذاشتیم. پروتکل‌ها ردوبدل شد تا بتوانیم بین این دو پیامرسان، مسیری را برقرار کنیم. جزئیات کار آنقدر زیاد است که برای انجام این کار حجم کار فنی بالایی لازم است؛ علیرغم این توضیح، چند موضوع دیگر هم مطرح است. اولاً در دنیا چنین چیزی انجام نشده است، حداقل در بررسی‌های ما مشاهده نشده و اتفاقاً تجربه‌های ناموفق این‌چنینی در کشور خودمان وجود داشته است. زمانی بود که در شبکه بانکداری ابتدا بانکها تلاش کردند مستقیماً و دو به دو به یکدیگر متصل شوند، این شبکه در هم تنیده برقرار شد و خدمات مالی بین دو بانک برقرار شد اما اشکلاتی را به وجود آورد که باعث شد سازمانی مثل بانک مرکزی شبکه شتاب و شاپرک را راه‌اندازی کند تا بتواند بین این‌ها فضایی استاندارد برقرار کند و سرویس‌های مالی را به صورت عمومی ارائه دهد. مثلاً معنایی ندارد که سرویس کارت به کارت، فقط برای برخی کارت‌های مبدأ و مقصد یا مثلاً در شبکه تلفن همراه برقرار باشد. نمی‌توان گفت فقط کاربران یک اپراتور می‌توانند به یک اپراتور دیگر تماس برقرار کنند. گرچه باز ما در زمینه پیامرسان‌ها در سطح جهان، چنین سوئیچ مرکزی را ندیدیم اما اگر الزامی باشد، باید سوئیچ مرکزی با استاندارد مشخصی وجود داشته باشد و همه بازیگران این عرصه، ملزم به اتصال به آن شوند.

ما استقبال می‌کنیم که پروژه دیگری با تیم جداگانه‌ای تشکیل شود و این به عنوان سوئیچ پیام‌رسانی مطرح گردد و استانداردی تعریف شود که پیام‌رسان‌های مختلف بتوانند از آن طریق با هم صحبت کنند. از آنجایی که هر پیام‌رسان برای خودش پروتکل و روال خاصی دارد، اگر بخواهند مستقلاً به یکدیگر وصل شوند، بار جدیدی بر دوش پیام‌رسان‌ها ایجاد می‌شود که وظیفه اصلی‌شان نیست. وظیفه اصلی ما ارائه خدمت پیامرسانی است و باید روی آن متمرکز شویم؛ باز هم تاکید می‌کنم این سرویس را در بین هیچ کدام از پیام‌رسان‌های مطرح دنیا نمی‌بینید که مثلاّ از واتس‌آپ به تلگرام پیام ارسال کنند. با این حال، ما در حال تعریف خدمات مشترکی با پیامرسان گپ هستیم که خبرهای آن را ان‌شااللّه در ماه‌های آینده به گوش کاربران می‌رسانیم.

مرکز ملی فضای مجازی گفته است که باید به گپ متصل بشوید، چه برنامه‌ای برای این موضوع دارید؟

همانطور که گفتم ما مذاکرات را شروع کردهایم اما به لحاظ حقوقی چیزی به ما ابلاغ نشده که موظفیم به گپ متصل شویم ولی ما خودمان استقبال می‌کنیم که سرویس مشترک با گپ ارائه دهیم. با این حال اما اختلاف سرویس‌ها و فعالیت کاربران در پیام‌رسان‌های مختلف وجود دارد. وظیفه اول ما این است که سرویس مناسبی به 13 میلیون کاربری که سروش را نصب کردهاند، ارائه دهیم و آنها راضی باشند.

برای پیام‌رسان در مقیاس ملی به سرمایه‌گذاری خیلی بیشتری نیاز است/ وزارت ارتباطات در زمینه ایجاد زیرساخت باید نقش خود را ایفا کند

با وجود همه پیشرفت‌هایی که درباره آنها توضیح دادید، همچنان پیام‌رسان‌های داخلی نسبت به تلگرام مردم را راضی نکرده‌اند. چه حمایت‌هایی می‌تواند در برطرف شدن این نقائص کمک کند؟

سروش یک پروژه ملی است و ما دغدغه شرکتی نداریم که نیاز به حمایت داشته باشیم. وقتی مسئله بزرگی تعریف می‌شود، همه بازیگران باید نقش خود را به خوبی انجام دهند و دنبال بهانه‌جویی و عیب گرفتن از کار دیگران نباشند. ما هم دنبال همین تعامل هستیم و کار خودمان را انجام می‌دهیم و امیدواریم با رفتار مناسب دیگران، به نتیجه هم برسیم. ما شبانه‌روز در تلاش هستیم و مسیرمان را پیش می‌بریم اما به هرحال می‎‌توان ملاحظه کرد که در دنیا، چنین مقیاسی از ارائه خدمات به چه حجم عظیمی از سرمایه‌گذاری در حوزه زیرساخت نیاز دارد که از توان ما خارج است. بنابراین یکی از بازیگران اصلی در حل این مسئله ملی، وزارت ارتباطات است که در زمینه ایجاد زیرساخت باید نقش خود را ایفا کند. بخش دیگر درخواست‌های ما در زمینه تصویب قوانین و مقررات اطمینان‌بخش برای کاربران و کسب‌وکارها در فضای مجازی است که پیرو مصوبه شورای عالی فضای مجازی، برای محصولات داخلی مزیت رقابتی ایجاد کند و نه این پیش‌نویس‌های قانونی که به نام حمایت از پیامرسان‌ها تهیه می‌شود و تنها کارکردش تخریب تلاش محصولات داخلی است. مزیت رقابتی معنای مشخصی دارد، یعنی شما باید ضوابطی را مشخص کنید که اولاً بتوانید بر محصولات خارجی هم اعمال کنید و ثانیاً گستره اختیارات بیشتری برای پیامرسان‌های داخلی ایجاد کنید تا نسبت به خارجی مزیت داشته باشند.

البته همانطور که عرض کردم ما در زمینه زیرساخت هم به انتظار بازیگران دیگر ننشسته‌ایم و با توافقاتی که با سازمان صداوسیما داشته‌ایم، فرآیند جذب سرمایه‌گذار بخش خصوصی در پروژه شروع شده و امیدواریم اتفاقات خوبی را در آینده شاهد باشیم. چون ابعاد پیچیده کار شاید برای ما بیش از همه مشخص باشد، نکته جالبی که در رابطه با توسعه فنی کار می‌توانم اضافه کنم این است که بعضی از بخش‌های پروژه را به تیم‌های 10-12 نفرهای شکستیم که در کشور فعالیت می‌کنند و هر کدام بر روی موضوعی خاص متمرکز هستند و در آن زمینه مشخص می‌توانند خدمات خوب و تخصصی به سروش ارائه کنند. تفاهم‌نامه‌هایی با هر یک امضا کرده‌ایم و برخی از آن‌ها بیش از یک سال است که مشغول به همکاری هستند و کمک می‌کنند. ما این موضوع که چند تیم ایرانی به یکدیگر متصل شوند و بتوانند مسئله بزرگی را با هم به نتیجه برسانند را افتخاری در حوزه فناوری اطلاعات کشور می‌دانیم. اصلاً نگاه ما این نیست که دیگر بازیگران در قوای سه‌گانه کشور، چه اقدامی می‌خواهند انجام دهند؛ حرف ما این است که توسعه و بهره‌برداری از یک پیامرسان 40 میلیونی، اقتضائاتی دارد که لازم است هر کسی کار خودش را به بهترین نحو انجام دهد.

در طرح ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی بندهای بی‌ربطی با پیامرسان وجود دراد/ به لحاظ حقوقی شورای عالی فضای مجازی را مرجعی صالح برای مقررات‌گذاری در این زمینه پیام‌رسان‌ها می‌دانیم

طرحی در مجلس شورای اسلامی با عنوان ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی در دست بررسی است که بندهای مختلف آن مخالفان و موافقانی داشته است. نظر شما در این خصوص چیست؟

همانطور که عرض کردم، یک خلاء مهم قانونی و حقوقی در زمینه کسب‌وکارهای فضای مجازی وجود دارد و این موضوع یکی از دغدغه‌های جدی کاربران ما نیز هست. در همین راستا ما یک تیم حقوقی تشکیل دادیم و با تمرکز جدی روی کلیه قوانین، لوایح، آئین‌نامه‌ها و حتی پیش‌نویس‌هایی که در این زمینه وجود دارد، یا مصوبه‌هایی که شورای عالی فضای مجازی به وزارتخانه‌های مختلف داشته است، جلسات متعددی با دوستان حقوقی در مجلس، قوه قضاییه، وزارت ارشاد، وزارت ارتباطات، پلیس فتا و مرکز ملی فضای مجازی داشتیم تا سعی کنیم قوانینی به تصویب برسد که حمایت جدی از کاربر در آن‌ها دیده شده باشد. در این رابطه قوانین اتحادیه اروپا و آمریکا را درباره این موضوع و در رابطه با حریم خصوصی و دسترسی به اطلاعات مطالعه و مستند کردیم و آن‌ها را با دوستان به اشتراک گذاشتیم. متاسفانه از برخی جلسات مانند مرکز پژوهش‌ها ما را حذف کردند و فکر کنم ملاحظه کردید که چه پیش‌نویس مسئله‌داری بیرون آمد و به درستی مورد هجمه‌های مختلف حقوقی و رسان‌های قرار گرفت.

دوستان در اتاق‌های دربسته‌ای نشسته‌اند و برای موضوعی به این حد، عمومی تصمیم می‌گیرند؛ بدون اینکه شکل حقوقی درست چنین قانونی را رعایت کنند و حتی مصوبات بالادستی مانند مصوبه خوب شورای عالی فضای مجازی که با دقت حقوقی مناسبی تنظیم شده بود را مد نظر قرار دهند. بندهای بی‌ربطی با پیامرسان را در این طرح آورده‌اند که جایش اینجا نیست و باید در قوانین دیگری به دنبال آن باشند. ما به جد از خود مرکز ملی و شورای عالی فضای مجازی پیگیر این موضوع هستیم، چرا که ما به لحاظ حقوقی شورای عالی فضای مجازی را مرجعی صالح برای مقررات‌گذاری در این رابطه می‌دانیم و به همین خاطر ارتباط بسیار خوبی با مرکز ملی داریم و این موضوع را پیش می‌بریم. این موضوع دغدغه مشترک تمام پیام‌رسان‌هاست و چون سروش جلودار این موضوع است، سعی کردیم این مسئله را پیگیری کنیم. اتفاقاً قرارمان هم این است که این موارد را با کاربران‌مان در ارتباط بگذاریم، یعنی ملاحظات قانونی که از نظر ما درست است را به اطلاع آن‌ها برسانیم.

خودمان در کشور برای تلگرام انحصار ایجاد کرده‌ایم

با گذشت حدود یکسال از داغ شدن موضوع پیامرسان‌های داخلی، هنوز کاربران از آنها راضی نیستند، علت این مشکل چیست؟

مسیر توسعه تکنولوژی واقعا مسیر یک شبه نیست، همان طور که گفتم شاید نوعی اطلاع‌رسانی به مردم در رابطه با تاریخچه توسعه همین اپلیکیشن‌هایی که استفاده می‌کنند و از آن راضی هستند، راهگشا باشد. اینکه چه مسیری را طی کرده‌اند تا به اینجا برسند. توجه به شرایط ویژه سروش و سایر پیامرسان‌های ایرانی بسیار مهم است. شما هیچ یک از محصولات بزرگ و مطرح ایرانی را نمی‌بینید که با چنین شرایطی مواجه باشند. اینکه محصول خارجی با کیفیت با سرمایه‌گذاری چند میلیارد دلاری به مدت 2-3 سال در سطحی گسترده مورد استفاده روزمره مردم قرار گیرد و حالا یک محصول ایرانی بخواهد با آن رقابت کند. هنوز هم در بسیاری از زمینه‌ها، اپلیکیشن‌های مطرح خارجی مسدود هستند و هیچ رقابت خارجی خاصی برای این محصولات ایرانی وجود ندارد. ما در اینجا این فیلترینگ را تایید یا رد نمی‌کنیم و زحمات این تیم‌ها که اکثراً دوستان خود ما هستند را هم نادیده نمی‌گیریم ولی خواهشمان این است که شرایط خاص سروش را ببینند و برچسب فیلترینگ را به کسی که سنگین‌ترین رقابت را در گذشته و حال حاضر با یک محصول خارجی دارد، نزنند.

به نظر من محدودسازی سلیقه کاربر به استفاده از تلگرام، مهمترین معضل ما در پیشنهاد اپلیکیشن‌های جایگزین است. اینقدر شبکه‌های اجتماعی و پیامرسان‌ها را محدود کرده‌ایم که مردم فکر می‌کنند کل عالم فقط از تلگرام استفاده می‌کنند. مهمترین آسیبی که انحصار تلگرام به جامعه مخاطب ما رسانده، همین موضوع است. بنابراین یکی از راه‌های موفقیت پیامرسان‌های ایرانی از نظر ما ایجاد یک بازار متنوع از اپلیکیشن‌های داخلی و خارجی است و اینکه اجازه دهیم همه این کسب‌وکارها در یک فضای سالم و عادلانه رقابت کنند. به نظر من ایجاد این فضای عادلانه وظیفه دولتمردان هر کشور است که با اعمال سیاست‌های متقارن، امکان رشد کسب‌وکارهای داخلی خود را فراهم نمایند؛ اتفاقی که در زمینه تلگرام، به شدت برعکس رخ داده است.

موضوعی که هم برای اصحاب رسانه و هم برای مردم به صورت عام خوب است، ترویج تاریخچه رشد تکنولوژی‌ها است. اپلیکیشن‌هایی که مثلاً در سالهای 2000 تا 2004 ایجاد شدند، چه اتفاقاتی را پشت سر گذاشتند. 10 تا 14 سال طول کشید تا یک تکنولوژی جهانی توسعه پیدا کند. از آنجایی که ما با محصولات تکنیکی– اجتماعی مواجه هستیم، توسعه تکنولوژی به شدت به نقش‌آفرینی کاربران وابسته است و مثلاً در مورد تلگرام، تولید محتوایی که کاربران ایرانی در کانال انجام دادند، کیفیت این پیامرسان را عوض کرد. تمایزی که ما تلاش کردیم در سروش ایجاد کنیم و با جدیت بیشتری آن را رقم خواهیم زد، این است که فضایی را در ارتباط با کاربران ایجاد کردیم تا آنها واقعاً احساس کنند تیم فنی پیام‌رسان سروش، متعلق به آنهاست و اولویت‌هایش را کاربران مشخص می‌کنند. به نظر بنده استفاده از نظرات کاربران در توسعه تکنولوژی بسیار مهم است و می‌تواند در بلندمدت به کشور کمک کند , این موضوع فقط محدود به پیامرسان نیست. توجه به بازخورد کاربران مثلاً در تکنولوزی‌هایی که ارتباط نزدیکتری با محیط زیست دارند، میتواند جامعه را از دچار شدن به مسائل کلانتری نجات بخشد.

ما با حضور فعال تلگرام، توانسته‌ا‌یم با حدود 4 میلیون کاربر فعال، کار خود را ادامه دهیم

در چند ماه اخیر رشد کاربر پیامرسان های داخلی متوقف شده، اگر بخواهیم این روند اصلاح شود، چکار باید کار و آیا اصلا امکانپذیر است؟

تغییری که گفتم این بود که بحث ترویج و ارتباط با رسانه‌ها و کلاً موضوع مدیریت کسب‌وکار سروش نیز در اختیار خود شرکت تفرس قرار گرفته است. در روند جدید ما تلاش می‌کنیم با ایجاد ارزش برای کاربران عمومی و کانال‌دارها، جذب پیوست‌های را انجام دهیم. شرایط واقعی ما را در نظر بگیرید، ما با حضور فعال تلگرام، توانسته‌ا‌یم با حدود 4 میلیون کاربر فعال کار خود را ادامه دهیم. این برای ما باعث افتخار است و شما در هیچ کدام از سرویس‌های دیگر ایرانی چنین تجربه‌ای را نمی‌توانید ببینید. در حال حاضر سروش به عنوان بزرگترین پیام‎رسان‌ ایرانی توانسته با بهترین اپلیکیشن‌های خارجی رقابت می‎کند و کاربران خود را حفظ کند. حتماً کاربران ارزشمندی داریم که ایرانی بودن سرویس، اهمیت زیادی برایشان دارد و شاید همین امر دلیل اصلی استفاده آنها شده است. اما کاربرانی نیز داریم که شبکه آنها در سروش شکل گرفته و حاضر به ترک آن نیستند. در ماه‌های اخیر ما توانستیم با مخاطب‌شناسی گسترده و طراحی خدمات متناسب با دغدغه کاربر، موج کاهش مخاطب را متوقف کنیم و این روند را افزایشی کنیم. این کار را تا پایان سال ادامه خواهیم داد و به صورت جدی بر روی سرویس‌های مختلف کار خواهیم کرد.

انتهای پیام/