حاکمیت قانون در دیوان عدالت اداری مهم است

به گزارش گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، حجت الاسلام والمسلمین محمد کاظم بهرامی رئیس دیوان عدالت اداری در همایش علمی قضات دیوان عدالت اداری، به اهمیت منصب قضا در اسلام اشاره و اظهار کرد: منصب قضا یکی از مهمترین مناصب حکومت اسلامی و از شئون ممتاز ولایت انبیاء الهی و از جلوه‌های بارز نظام اسلامی است، به طوری که امیر المومنین (ع) به مالک اشتر فرمود: برترین افراد خود را برای قضاوت انتخاب کن؛ لذا قاضی باید در یک حصن حصین و دژ رسوخ ناپذیر قرار داشته باشد که در برابر هوی و هوس، فشار، تهدید و ترس بیرونی بایستد و با استقلال کامل بر اساس موازین شرعی و قانونی حکم خود را صادر کند.

وی افزود: حضرت امام خمینی (ره) در بیانی فرمود: قوه قضاییه که ملجأ و پناهگاه مردم ستمدیده است، قوه‌ای است مستقل و هیچ مقامی حق دخالت در آن را ندارد.

حجت الاسلام والمسلمین بهرامی تصریح کرد: ما مامور عدالت هستیم، عدالت یعنی انتخاب طریقه مستقیم و دوری از هر گونه انحراف. مقام معظم رهبری می‌فرماید به نظر من قانون گرائی در قوه قضاییه اهم امور است. اصلا ملاک عدل و اقامه آن، قانون است. اگر چیزی بر طبق قانون تحقق پیدا کرد، عدالت است و خلاف عدالت آن است که برخلاف قانون انجام شود.

رئیس دیوان عدالت اداری گفت: شاکی و طرف شکایت در نظر ما باید مساوی باشند. گرایش ما نه به سوی شاکی است و نه به سمت طرفِ شکایت. گرایش ما به سوی حق است. ما حاکم بین الناس بالحق هستیم و گرایش ما به قانون و مقررات قانونی است. اگر بدون توجه به قانون و مقررات قانونی از یکی از طرفین دعوا جانبداری کنیم و حکم صادر کنیم؛ این انحراف از حق است؛ این قضاوت عادلانه نیست.

حجت الاسلام والمسلمین بهرامی در ادامه گفت: البته ما خارج ازمقام حکم، قضاوت و رأی، باید با حُسن خلق و رفتار کریمانه با مردم و مراجعین و اصحاب دعوی برخورد کنیم. باید با مهربانی و نرمی با آنان برخورد کنیم. امیرالمومنین علی (ع) فرموده‌اند: مهمترین رکن سیاست و مدیریت بکار بردن رفق و مدارا است.

وی در ادامه گفت: من در اینجا از قضات و کارکنان دیوان عدالت اداری تشکر می‌کنم که علی‌رغم افزایش ورودی پرونده‌ها در سال ۹۶ و ۹۷ مختومه پرونده‌های ایشان بیش از وارده‌ها افزایش داشته است. موجودی شعب بدوی نسبت به دو سال گذشته حدود ۱۰ هزار پرونده کاهش یافته از ۹۶ هزار فقره به زیر ۸۷ هزار پرونده رسیده است و موجودی شعب تجدید نظر نیز حدود ۱۶ هزار فقره کاهش یافته و از ۴۶ هزار به ۳۰ هزار رسیده است.

رئیس دیوان عدالت اداری در ادامه به آمار پرونده‌های مختومه اشاره کرد و گفت: پرونده‌های مختومه ۸ ماه امسال در شعب بدوی نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۸/۵ درصد افزایش یافته است و مختومه ۸ ماه امسال در شعب تجدید نظر نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۲/۴ درصد افزایش یافته است.

حجت الاسلام و المسلمین بهرامی افزود: در آبان امسال مختومه شعب بدوی ۱۵۹۶۲ فقره بوده است که یک رکورد محسوب می‌شود و ۱۲/۷ درصد رشد نسبت به ماه قبل داشته است و مختومه شعب تجدید نظر ۷۵۲۸ فقره بوده است که معادل ۱/۲ درصد رشد نشان می‌دهد.

رئیس دیوان عدالت اداری گفت: بر اساس میانگین مختومه‌ها، شعب بدوی می‌توانند در مدت ۷ ماه همه پرونده‌های موجود را رسیدگی کنند و شعب تجدید نظر نیز در مدت ۵ ماه می‌توانند همه پرونده‌های موجود را بررسی کنند. این درحالی است که ما هنوز ۲۳۳۴۸ فقره پرونده از سال ۹۶ و ماقبل از آن در شعب بدوی داریم و تعداد ۴۱۰۱ پرونده از سال ۹۶ و ماقبل آن در شعب تجدید نظر باقی مانده است.

وی افزود: لذا اعلام شده است که قضات محترم تلاش کنند پرونده‌های مزبور تا پایان دی ماه رسیدگی شود. البته در مورد چند شعبه با توجه به آمار بالایی که در این خصوص دارند، باید معاونت‌ها تدابیر مناسب را در این زمینه اتخاذ کنند.

حجت‌الاسلام والمسلمین بهرامی گفت: مقام معظم رهبری می‌فرمایند: ما نباید سطح توقع خود را از عرصه دادگاه پایین بیاوریم. عرصه دادگاه باید رفیع باشد. حکم باید آنچنان محکم و مستدل باشد که در همه سطوح قابل دفاع باشد. باید بقدری متین باشد که هر کس حکم را دید در دل تصدیق کند که درست است و هر چه عقل و سواد کسی که حکم را می‌بیند، بیشتر باشد، صحت حکم را بیشتر تصدیق کند. درحکم به هیچ وجه نباید وهم و فتور وجود داشته باشد.

وی افزود: البته معاونت حقوقی مجموعه آراء وحدت رویه در حوزه معاونت‌های سه گانه را در سه جلد با تیتر‌های مناسب تهیه و چاپ کرده است. قضات می‌توانند در هر موضوع به آراء مربوط به آن موضوع مراجعه کنند.

رئیس دیوان عدالت اداری گفت: امام خمینی (ره) در تاریخ ۲۵/۵/۵۹ در جمع مسئولین قضایی کشور فرمودند: باید همه امور بر نظام و نظم باشد. وقتی که پایه امور بر نظم بنا شده و حفظ نظم از واجبات الهی است، باید در قوه قضاییه هم این نظم محفوظ باشد. یعنی اینطور نباشد که قاضی یک روز بخواهد بیاید یک روز هم دلش بخواهد نیاید. باید وظیفه شرعی – الهی خودش بداند که باید روی موازینی که هست، ساعاتی که تعیین شده است برای کار، کار بکند و اگر نخواهد این کلمه استخدام را قبول بکند، یا اصلش تصدی نکند یا ملزم بداند خودش را به الزام شرعی. کسی که یک امری را تصدی کرد باید نظامش را حفظ بکند.

حجت الاسلام والمسلمین بهرامی گفت: انتظار ما این است که در مواردی که حق شاکی مشخص است و آراء مشابه متعددی از دیوان در مورد افراد مشابه صادر شده است، دستگاه‌ها حق شاکی را بدهند و او را روانه دیوان عدالت نکنند.

وی تصریح کرد: در مسائل اداری کشور دیوان باید در هر مورد به یک قاعده حقوقی و استنباط از قوانین و مقررات برسد و آن قاعده در دیوان حاکم باشد و اگر فرضا در موارد مشابه آراء مختلف صادر شد، فورا به وحدت رویه منتهی شود و آن رأی وحدت رویه بر همه لازم الاتباع است.

رئیس دیوان عدالت اداری در ادامه افزود: آنچه برای دیوان مهم است و باید در دیوان حاکم باشد، حاکمیت قانون است؛ چه به ضرر و یا نفع شاکی و دستگاه‌های اجرایی باشد، مهم این است که در مورد موضوع مورد شکایت، نظر قانون را بدانیم. یکی می‌گوید من زن و بچه دارم؛ یکی می‌گوید من فقیرم؛ یکی می‌گوید زندگی من به این حکم بستگی دارد؛ دستگاه می‌گوید تحمیل هزینه زیادی بر دولت یا موسسه بار می‌شود؛ اما دیوان نمی‌تواند بر مبنای این ملاک‌ها حکم بدهد؛ باید ببیند قانون چه می‌گوید.

حجت الاسلام و المسلمین بهرامی در پایان گفت: رأی باید قابل اجرا باشد، قاضی باید ببیند اگر خودش در همان قضیه مدیر اجرایی باشد، آیا می‌تواند رای را اجرا کند. بعلاوه رعایت نوبت رسیدگی هم مهم است و همچنین تعیین تکلیف پرونده‌های قدیمی تا عدالت حاکم شود.

گفتنی است؛ اولین دوره از همایش علمی قضات دیوان عدالت اداری در روز‌های ۱۴ و ۱۵ آذر ماه در مشهد مقدس و با حضور رئیس، معاونان و قضات دیوان عدالت اداری برگزار شد.

انتهای پیام/