اتاق تاریک اقتصاد اسلحه زیر ذره بین / تـوپ، تـانـک، دلار!

یکی از زمینه‌های مطالعاتی برای پژوهشگران اقتصاد سیاسی، ضرورت جنگ‌افروزی به‌عنوان مهم‌ترین مولفه حرکت‌دهنده در سیاست خارجی آمریکا و کشور‌های غربی است.

به گزارشگروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، این مطالعات در زمینه  ضرورت جنگ‌افروزی نشان می‌دهند تولیدات مجتمع‌های نظامی - صنعتی آمریکا و کشورهای غربی همانند هر کالای صنعتی دیگر برای دستیابی به تولید پایدار، نیازمند مصرف پایدار است؛ مصرف پایداری که بهای آن، دائمی‌شدن جنگ در نقاط آسیب‌پذیر جهان به‌لحاظ درگیری‌های قومی و مذهبی است.

اتاق تاریک اقتصاد اسلحه زیر ذره بین / تـوپ، تـانـک، دلار!

 
بر این اساس گفته می‌شود اگر برای استعمارگران سابق نیازهای جنگی تعیین‌کننده کیفیت و کمیت اسلحه بود، در شرایط کنونی حفظ بازار و منافع اسلحه‌سازها تعیین‌کننده نیاز به جنگ است. بنابراین انتخاب کشورها یا مناطق ایجاد تقاضا برای فروش محصولات مجتمع‌های نظامی - صنعتی دارای اهمیت اساسی در همه جوانب سیاسی، فرهنگی و اجتماعی برای این کشورهاست. در این زمینه بررسی‌های آماری «فرهیختگان» نشان می‌دهد در سال 2017 از مجموع نزدیک به 36.5 میلیارد دلار صادرات تجهیزات و تسلیحات نظامی در جهان، 34 درصد از آن سهم آمریکا، 60 درصد آن در اختیار 14 کشور عمدتا غربی و 6 درصد مابقی نیز مربوط به بیش از 160 کشور دیگر است؛ اما نکته قابل‌تامل در این زمینه، لیست خریداران تسلیحات نظامی آمریکا و کشورهای غربی است، به‌طوری که از مجموع نزدیک به 36.5 میلیارد دلار صادرات تجهیزات و تسلیحات نظامی در سال 2017، حدود 12 درصد آن را هندی‌ها، 10 درصد را عربستان‌سعودی و 4.5 درصد را مصری‌ها خریداری کرده‌اند. اماراتی‌ها، پاکستانی‌ها و عراقی‌ها از دیگر خریداران سلاح بوده‌اند.
 
همچنین در سال 2017 از مجموع صادرات 12.4 میلیارد دلار تسلیحات نظامی آمریکا، 52 درصد آن به کشورهای اسلامی صادر شده است. یکی از نکات قابل‌تاملی که در این گزارش روی آن تمرکز شده است، اهمیت اقتصادی جنگ‌افروزی برای مجتمع‌های نظامی - صنعتی آمریکا و برخی کشورهای غربی است.

در این راستا بررسی‌های آماری نشان می‌دهد در سال 2017، 20 شرکت برتر در جهان در زمینه فروش تسلیحات نظامی درمجموع 259 میلیارد دلار تسلیحات نظامی فروخته‌اند که این میزان حدود 48 درصد از کل فروش 538 میلیارد دلاری آنها (نظامی و غیرنظامی) است. به‌عبارت دیگر، بیش از نیمی از درآمد این شرکت‌ها از طریق فروش تسلیحات نظامی به دست می‌آید.

همچنین از بین 20 شرکت، 11 شرکت آمریکایی هستند که از کل فروش تسلیحات نظامی جهان، سهمی 69 درصدی دارند. اما در کنار همه اینها، نگاهی به بودجه نظامی و میزان خرید تسلیحاتی برخی کشورها ازجمله عربستان‌سعودی نیز گواه واقعیت‌های تلخی برای بسترسازی جنگ از سوی آمریکایی‌ها در مناطقی از جهان و عمدتا خاورمیانه دارد، به‌طوری که بررسی آماری نشان می‌دهد نسبت بودجه نظامی عربستان‌سعودی به تولید ناخالص داخلی این کشور 9.1 درصد است که این میزان بالاترین هزینه در زمینه جنگ در جهان است.

بر این اساس از آنجاکه در سیستم سرمایه‌داری، تولید به‌عنوان عمده‌ترین بنیان این سیستم در هیچ شرایطی نباید متوقف شود، لذا منطق سرمایه‌داری حکم می‌کند شرکت‌های صنعتی- نظامی آمریکایی و غربی برای انباشت سرمایه بیش از آنکه جهت تحقیق و توسعه خود هزینه کنند، برای پیروزی کاندیداهای جنگ‌طلب در انتخابات آمریکا، رسانه‌های جنگ‌طلب و مطالعات تاریخی، مذهبی و قومی در کشورهای مختلف ازجمله در آفریقا و خاورمیانه هزینه کنند تا زمینه جنگ در این مناطق فراهم شود.

  34 درصد از درآمد تسلیحات نظامی جهان در جیب آمریکا

براساس آمارهای انستیتو بین‌المللی پژوهش‌های صلح استکهلم (SIPRI)، در سال 2017 از مجموع نزدیک به 36.5 میلیارد دلار صادرات تجهیزات و تسلیحات نظامی، آمریکا با صادرات نزدیک به 12.4 میلیارد دلار، 34 درصد بازار صادراتی نظامی جهان را در اختیار دارد. پس از آمریکا روس‌ها با صادرات هشت میلیارد دلاری خود در رتبه دوم با سهمی 22 درصدی، فرانسوی‌ها با صادرات 2.4 میلیارد دلاری با سهم کمتر از هفت درصد در رتبه سوم، آلمانی‌ها با صادرات 2.1 میلیارد دلاری و سهم 5.8 درصدی در رتبه چهارم، چینی‌ها با صادرات بیش از دو میلیارد دلاری و سهم 5.7 درصدی در رتبه پنجم و انگلیسی‌ها و رژیم اشغالگر قدس به‌طور مشترک با صادرات بیش از  یک‌میلیارد دلاری و سهمی 2.9 درصدی در رتبه‌های ششم و هفتم قرار دارند. ایتالیا، هلند و اوکراین نیز با میانگین صادرات بین 600 تا 900 میلیون دلار در رتبه‌های هشتم، نهم و دهم جهان قرار دارند.

   هندی‌ها و عربستان بزرگ‌ترین خریدار تسلیحات نظامی

آمارهای انستیتو بین‌المللی پژوهش‌های صلح استکهلم (SIPRI) نشان می‌دهد از مجموع نزدیک به 36.5 میلیارد دلار صادرات تجهیزات و تسلیحات نظامی در سال 2017، حدود 12 درصد (4.3 میلیارد دلار) از آن را هندی‌ها، 10 درصد (3.6 میلیارد دلار) از آن را عربستان‌سعودی، 4.5 درصد (1.6 میلیارد دلار) از آن را مصری‌ها، 4.4 درصد (1.6 میلیارد دلار) از آن را اماراتی‌ها و چهار درصد (1.4 میلیارد دلار) از آن را چینی‌ها وارد کرده‌اند. بر این اساس هند، عربستان، مصر، امارات و چین پنج واردکننده اول تسلیحات نظامی در سال 2017 بوده‌اند و کشورهای استرالیا، الجزایر، عراق، پاکستان، اندونزی، ویتنام، کره‌جنوبی و... در رتبه‌های ششم تا سیزدهم و آمریکا و تایوان نیز در رتبه‌های چهاردهم و پانزدهم قرار دارند.

   20 شرکت ذی‌نفع جنگ؛ از لاکهید تا بوئینگ و ایرباس

برمبنای اطلاعاتی که اخیرا روزنامه آمریکایی «یواس‌ای تودی» (USA Today) منتشر کرده است، در سال 2017 تعداد 20 شرکت جهان درمجموع با فروش 259 میلیارد دلار تسلیحات نظامی، بهترین فروشندگان تسلیحات نظامی بوده‌اند.

نکته قابل تامل اینکه 20 شرکت مذکور در حالی 259 میلیارد دلار تسلیحات نظامی را به فروش رسانده‌اند که این میزان حدود 48 درصد از کل فروش 538 میلیارد دلاری آنها است. به‌عبارت دیگر، این 20 مجتمع نظامی- صنعتی نزدیک به نیمی از درآمد خود را مدیون تسلیحات نظامی بوده و نیمی دیگر را از صادرات صنعتی غیرنظامی به دست می‌آورند. در راس این شرکت‌ها، 11 شرکت آمریکایی قرار دارند که از 259 میلیارد دلار کل فروش تسلیحات نظامی 20 شرکت، سهمی 69 درصدی (معادل 1785 میلیارد دلار) دارند. لاکهید مارتین با فروش نزدیک به 45 میلیارد دلار تسلیحات نظامی در رتبه اول، بوئینگ با فروش نزدیک به 27 میلیارد دلار در رتبه دوم، ریتون با فروش 24 میلیارد دلاری در رتبه سوم، نورثروپ گرومن با فروش 22.4 میلیارد دلاری در رتبه چهارم و جنرال داینامیکس با فروش 19.5 میلیارد دلار، پنج شرکت اول آمریکا هستند. همچنین شرکت‌های یونایتد تکنولوژی، ال-۳ کامیونیکیشنز، هانتینگتون اینگالز، هانی‌ول، لایدوس و تکستران نیز در رتبه‌های ششم تا یازدهم قرار دارند.

بعد از آمریکایی‌ها، دو شرکت انگلیسی بی‌ای‌ئی سیستمز و رولز- رویس با فروش 27.3 میلیارد دلاری خود سهمی 10.5 درصد از بازار تسلیحات را بین 20 شرکت دارند. پس از شرکت‌های انگلیسی، سه شرکت فرانسوی با فروش 24.4 میلیارد دلاری خود سهمی 9.4 درصدی از بازار را در دست دارند که سهم ایرباس حدود 11.3 میلیارد دلار، سهم گروه تالس حدود 9 میلیارد دلار و سهم گروه نیوال حدود 4.1 میلیارد دلار است. پس از شرکت‌های فرانسوی، سه شرکت روسی با فروش 20 میلیارد دلاری خود سهمی 7.7 درصدی از بازار تسلیحاتی دارند. پس از شرکت‌های روسی نیز شرکت لئوناردو ایتالیایی با فروش 8.9 میلیارد دلاری خود، 3.4 درصد از بازار تسلیحاتی 20 شرکت مذکور را در دست دارد. بر این اساس مشخص است که این شرکت‌ها ذی‌نفع جنگ بوده و قطعا جهت بازاریابی تولیدات خود در سراسر جهان برنامه‌ریزی بلندمدتی برای ایجاد جنگ‌ها و درگیری‌ها دارند.

   5/1 میلیون شاغل در 20 شرکت صنعتی- نظامی

 همان‌طور که گفته شد، شرکت‌های مشهور دنیا همچون لاکهید مارتین، بوئینگ، ایرباس، نورثروپ گرومن، تکستران، نیوال، لایدوس، رولز- رویس و امثال آن نیمی از فروش و صادرات جهانی صنعت خود را مدیون خرید تسلیحات نظامی هستند؛ اما بررسی وضعیت تعداد شاغلان این مجتمع‌های صنعتی- نظامی نیز نکات قابل تاملی دارد، به‌طوری که 20 شرکت مذکور درمجموع نزدیک به 1.5 میلیون شاغل دارند که برمبنای فروش آنها، اشتغال نیمی از آنها مدیون فروش و بازاریابی تسلیحات نظامی است.

کشورهای اسلامی؛ خریدار 52 درصد از تسلیحات آمریکا

یکی از نکات قابل‌تامل تجارت جهانی سلاح، حجم بالای واردات تسلیحات نظامی از سوی کشورهای اسلامی است که هرکدام با بازیگری آمریکا و خیانت عربستان‌سعودی به‌نوعی وارد درگیری داخلی یا رقابت نظامی با همسایگان شده‌اند، چنانکه برمبنای داده‌های آماری موسسه مطالعاتی معتبر statista آلمان، از مجموع صادرات 12.4 میلیارد دلاری آمریکا در سال 2017، بیش از 6.6 میلیارد دلار آن یعنی معادل 52.5 درصد آن به کشورهای اسلامی یا با جمعیت غالب مسلمان صادر شده است. بین کشورهای اسلامی، عربستان با واردات 3.4 میلیارد دلار در رتبه اول، عراق با 506 میلیون دلار در رتبه دوم، امارات با 499 میلیون دلار در رتبه سوم، قطر با 496 میلیون دلار در رتبه چهارم و مراکش با 351 میلیون دلار در رتبه پنجم قرار دارد. همچنین کشورهای افغانستان، اندونزی، مصر، اردن، ترکیه، تونس، لبنان، کویت، پاکستان، نیجریه، بحرین، مالزی، سنگال، چاد و معارضان سوری نیز در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

عربستان؛ دیوانه‌ترین ارتش جهان

بررسی‌های آماری نشان می‌دهد در سال 2017 (آخرین گزارش آماری مستند) کشورهای آمریکا، چین، عربستان، روسیه، هند، فرانسه، انگلستان، ژاپن، آلمان و کره‌جنوبی به ترتیب 10 کشور با بالاترین بودجه نظامی در جهان بوده‌اند. بر این اساس، آمریکا با 610 میلیارد دلار بودجه نظامی در رتبه اول، چین با 228 میلیارد دلار در رتبه دوم، عربستان با بیش از 69 میلیارد دلار در رتبه سوم، روسیه با 3/66 میلیارد دلار در رتبه چهارم، هند با نزدیک به 64 میلیارد دلار در رتبه پنجم و فرانسه با 57.8 میلیارد دلار در رتبه ششم قرار دارد. همچنین کشورهای انگلیس، ژاپن، آلمان و کره‌جنوبی نیز به ترتیب با 47، 45، 44 و 39 میلیارد دلار در رتبه‌های هفتم تا دهم با بالاترین بودجه نظامی در جهان قرار دارند.

نکته قابل‌تامل در بررسی بودجه نظامی کشورهای جهان، میزان بودجه نظامی عربستان‌سعودی است به‌طوری که بررسی تطبیقی نسبت بودجه نظامی به تولید ناخالص داخلی کشورهای جهان نشان می‌دهد به‌جز روسیه که بودجه نظامی‌اش معادل 4.2 درصد حجم تولید ناخالص داخلی این کشور است، بین 13 کشور با بالاترین بودجه نظامی ازجمله آمریکا، چین، ژاپن، هند، فرانسه، انگلیس، آلمان، ایتالیا تا ترکیه نسبت بودجه نظامی به تولید ناخالص داخلی بین یک تا سه درصد است؛ اما این در حالی است که بودجه نظامی 69 میلیارد دلاری عربستان در سال 2017 حدود 9.1 درصد از حجم تولید ناخالص داخلی 770 میلیارد دلاری این کشور است. به‌عبارت دیگر، بودجه نظامی عربستان با لحاظ تولید ناخالص داخلی، سه برابر آمریکا، 6 برابر چین، دو برابر روسیه، چهار برابر هریک از کشورهای هند، فرانسه، کره‌جنوبی و ترکیه، پنج برابر هریک از دو کشور انگلیس و استرالیا، 10 برابر ژاپن، 6 برابر برزیل، هفت برابر ایتالیا و هشت برابر کانادا است.

چه کسانی عربستان را می‌دوشند؟

تحقیر چندین‌باره سعودی‌ها از سوی دونالد ترامپ به‌واسطه واردات بی‌رویه سلاح از آمریکا موجب شد واژه «دوشیدن» عربستان برای توصیف تعامل این کشور با آمریکا بیش از گذشته در ادبیات سیاست بین‌الملل به کار رود. در این زمینه داده‌های آماری SIPRI نیز موید همین امر است، به‌طوری که طی سال‌های 2015 تا 2017 عربستان نزدیک به هفت میلیارد دلار تسلیحات نظامی از آمریکا خریداری کرده است. پس از آمریکا، انگلیس دومین کشوری است که طی سه سال بیش از دو میلیارد دلار تسلیحات نظامی به عربستان صادر کرده است. فرانسه با 291 میلیون دلار، اسپانیا با 254 میلیون دلار، ایتالیا با 226 میلیون دلار، سوئیس با 186 میلیون دلار، کانادا با 129 میلیون دلار و آلمان با 120 میلیون دلار در سه سال بیشترین صادرات تسلیحات نظامی را به عربستان داشته‌اند.

اتاق تاریک اقتصاد اسلحه زیر ذره بین / تـوپ، تـانـک، دلار!


اتاق تاریک اقتصاد اسلحه زیر ذره بین / تـوپ، تـانـک، دلار!


اتاق تاریک اقتصاد اسلحه زیر ذره بین / تـوپ، تـانـک، دلار!

منبع: روزنامه فرهیختگان

انتهای پیام/

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
آخرین اخبار