ظریف و چمدانی که با خود به سازمان ملل خواهد برد

بر اساس نوشته‌ها، کشور‌های عضو عدم تعهد در۲۶سپتامبر سال گذشته میلادی درحاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد نشستی برگزار کردند و در آن از اصل حاکمیت کشور‌ها و برابری حاکمیت ها، تمامیت ارضی و عدم دخالت در امور داخلی هر کشور یا ملتی حمایت کردند و خواستار اتخاذ اقدامات موثر برای ممانعت از اعمال تجاوز کارانه یا هر اقدامی که صلح را مخدوش کند، شدند و تاکید کردند از ترویج و تشویق حل و فصل اختلافات بین المللی با استفاده از ابزار صلح آمیز به طوری که صلح و امنیت بین المللی و عدالت در معرض خطر قرار نگیرند؛ پشتیبانی می‌کنند همچنین این کشور‌ها در بیانیه خود بر جلوگیری از تهدید یا استفاده از زور در روابط بین الملل نظیر رزمایش‌های تهاجمی و نظامی علیه تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی هر دولتی که با اهداف و اصول منشور سازمان ملل متحد سازگار نیست، تاکید کردند.

 

ایجاد روابط دوستانه بر اساس احترام به اصل حقوق برابر و حق تعیین سرنوشت مردم در مبارزه علیه اشغال خارجی، دستیابی به همکاری بین المللی براساس همبستگی بین مردم و دولت‌ها در حل مسائل بین المللی سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و یا بشردوستانه از جمله نکاتی بوده که در بیانیه عدم تعهد‌ی‌ها بر آن اشاره شده و ترویج و تشویق احترام به حقوق بشر و آزادی‌های اساسی برای همه بدون تبعیض نژاد، جنسیت، زبان ومذهب هم مورد تاکید قرار گرفته است. از طرفی دیگر این نشست مصادف با هفتادمین سالگرد اعلامیه جهانی حقوق بشر است؛ گفته شده، در قطعنامه‌ای که مجمع عمومی سازمان ملل متحد به این منظور به تصویب رسانده ضمن تاکید بر خواسته کشور‌های جنبش عدم تعهد، آمده است؛ رویکرد چندجانبه گرایی و دیپلماسی می‌تواند سه رکن سازمان ملل متحد یعنی توسعه پایدار، صلح، امنیت و حقوق بشر را که علاوه بر چند جانبه بودن به یکدیگر نیز مرتبط هستند را با توجه به ماموریت‌ها و منشور ملل متحد تقویت کند. اعضای سازمان ملل متحد با تصویب این قطعنامه یادآور شدند که ارتقای چند جانبه گرایی و پایبندی به قوانین بین المللی و پیشرفت اهداف مشترک و پایدار سازی صلح از طریق دیپلماسی امکان پذیر است.

گفته می شود که از اعضای سازمان ملل خواسته شده تا مزایای چندجانبه گرایی و دیپماسی برای صلح را با آگاهی بخشی و آموزش عمومی ترویج کنند، نکته قابل توجه در اینجاست که تصویب چنین طرحی از سوی مجمع عمومی سازمان ملل نشان می‌دهد جامعه جهانی نسبت به سیاست‌های یکجانبه محور برخی کشور‌ها به خصوص آمریکا حساس شده‌است چنانچه با روی کار آمدن دونالد ترامپ و جمع شدن تندرو‌هایی همچون جان بولتون مشاور امنیت ملی وی ومایک پمپئو وزیرخارجه او در کنارهم و اعلام خروج از پیمان‌ها و نهاد‌های بین المللی، دولت‌های هم فکر این کشور را نیز به تامل واداشته تا مانع از زورگویی و بی اعتنایی کاخ سفید نشینان نسبت به قوانین و قواعد بین المللی شوند. مسئله مهمی دیگری که باید به آن اشاره کرد مربوط به تحولات رخ داده در جهان کنونی است از آمریکای لاتین گرفته تا خاومیارنه یکجانبه گرایی و رفتار‌های یکطرفه از سوی آمریکا کاملا مشهود است.

این موضوع به خوبی بر همگان ثابت شده که امروزه یکجانبه گرایی مهم‌ترین تهدید علیه صلح و امنیت بین المللی است و کشور‌ها باید با هرگونه یکه تازی مقابله کنند اینکه کشوری برای تامین منافع ملی خود آینده کشور‌های دیگر را قربانی می‌کند زشت‌ترین تصویر تعاملات بین المللی است. تحولات جهانی به خوبی نشان می‌دهد که آمریکای کنونی دیگر نمی‌تواند هر آنچه را که می‌خواهد بر روی نقشه جهان نقاشی کند و هم ردیفانش در قدرت جهانی نیز چنین اجازه‌ای را به این کشور نخواهند داد بنابراین به قول وزیر امور خارجه کشورمان جهان وارد دوران پسا غربی شده و زمینه برای رشد و نمو دیگر قدرت‌ها فراهم شده است.

 

اگر برگ‌های تاریخ را ورق بزنیم ردپای پوتین سربازان آمریکایی از کوهستان‌های افغانستان تا شن‌ها طبس و ساحل دجله باقی مانده و روسای جمهوری که بر روی فرش قرمز کاخ سفید قدم می‌گذارند در حالیکه سایر دولت‌ها را با اتهامات بین الملل مجرم و عبور کننده از خطوط قرمز معرفی می‌کنند خود با بی اعتنایی و غرو تمام قواعد و قوانین بین المللی را به استهزاء می‌گیرند. در شرایط کنونی که وزیر خارجه کشورمان با هدف تشریح نقش دیپلماسی برای صلح عازم نیویورک شده باید بیش از هر زمان دیگری تز خود با عنوان جهان پسا غربی و نقش دیپلماسی برای حل مشکلات و بحران‌های جهانی و منطقه‌ای را گوشزد. شاید ظریف نشست‌های آستانه را به عنوان نمونه و مدل به صحن سازمان ملل ببرد تا به کشور‌ها نشان دهد علی رغم گفته مائو حرف حق همیشه از لوله تفنگ شنیده نمی‌شود بلکه می‌توان از پشت میز مذاکره نیز برای تلخ‌ترین داستان‌ها پایان خوشی را ترسیم کرد.