خانه های خشتی و باورهایی که به قطره بارانی بند بود/ آشتی با تسهیلات مسکن

به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان، بارندگی‌های روز‌های آخر سال ۹۷، سال جدید را برای بسیاری از خانواده‌های راز و جرگلانی به سالی بدل کرد که آوارگی و زندگی در چادر ماحصل آن بود.اما چرا بارانی که سراسر لطافت و رحمت است خسارتی به وسعت تخریب چند هزار واحد مسکونی در این شهرستان مرزی داشته باشد؟

بر اساس آمار رسمی سرشماری سال ۹۵ جمعیت شهرستان مرزی راز و جرگلان ۷۰ هزار نفر است، اما آمار غیر رسمی حکایت از وجود ۱۰۰ هزار نفر جمعیت در این شهرستان دارد.

به گفته فرماندار راز و جرگلان، یکی از علل اصلی خسارت دیدن واحد‌های مسکونی این شهرستان وجود بنا‌های خشت و گلی بی شماری است که مقاوم سازی نشده اند و مردم این منطقه از تسهیلات اعطایی بنیاد مسکن نیز برای مقاوم سازی آن استفاده نکرده اند.

وی می‌افزاید: بیشترین واحد‌های مقاوم سازی نشده در بخش ترکمن نشین جرگلان قرار دارد و با توجه به اینکه این بخش بیش از دیگر نقاط شهرستان محل تمرکز و زندگی ترکمنان اهل سنت است، باور‌های اعتقادی به آنها اجازه نمی‌دهد از این تسهیلات بانکی بهره ببرند.

فرماندار راز و جرگلان اظهار می‌کند: اهل تسنن این شهرستان مرزی، کم درآمد و بسیار محرومند و بر این اساس خود به تنهایی و بدون کمک گرفتن از بانک‌ها هم توان بازسازی و مقاوم سازی منازل خود را ندارند.

زارعی هدک با بیان اینکه سیل اخیر به ۴ هزار و ۵۰۰ باب از واحد‌های مسکونی این منطقه خسارتی ۱۰ تا ۱۰۰ درصدی وارد کرده، می‌گوید: تا سال قبل علما و آخوند‌های ترکمن مردم را از دریافت وام‌های بانکی باسود، منع می‌کردند و بر این اساس این شهرستان کمترین آمار مقاوم سازی مسکن را در خراسان شمالی دارد.

وی در عین حال با اشاره به تلاش‌هایی که پس از سیل و تخریب‌ها برای آشتی دادن مردم این منطقه با عقود اسلامی ساخت مسکن صورت گرفته، آن را نتیجه بخش خواند.

زارعی هدک عنوان می‌کند: اکنون جوانتر‌ها کمابیش به دریافت تسهیلات تمایل یافته اند، اما این آمار، زیاد نیست و زندگی مردم روستایی در خانه‌های نامقاوم مخاطره انگیز است و از سوی دیگر هزینه کرد برای خانه‌های خشت و گلی ثمر ندارد و دوباره با هر زلزله و سیلی، امکان تخریب وجود دارد.

وی با بیان اینکه بارش‌های رگباری موجب تخریب این واحد‌ها شده است، اظهار می‌کند: ۷۰ درصد واحد‌های مسکونی راز و جرگلان نیاز به بازسازی دارد و اکنون با توجه به اعطای تسهیلات بانکی در قالب عقود مشارکتی و نیز اقداماتی که برای آشنایی مردم با این عقود از طریق علمای اهل سنت انجام شده، این مشکل در حال رفع شدن است.

مشاور استاندار خراسان شمالی در امور اهل سنت و مدیر حوزه علمیه امانلی در جرگلان می‌گوید: اهل تسنن با توجه به عقایدی که دارند نمی‌توانند شرایط بانک را برای دریافت وام قبول کنند و از نظر ما بهره بانکی حرام است و تنها مجاز به پذیرفتن وام‌های قرض الحسنه و یا بدون بهره هستیم.

آخوند گلدی کمالی، با اشاره به مشارکت اهالی مناطق سنی نشین برای نوسازی و مقاوم سازی منازل، می‌افزاید: این طرح بر اساس عقود اسلامی و مشارکت مدنی شکل گرفته و علمای ما در محفل فقهی این موضوع را بررسی کردند که مشارکت مدنی از عقود بانکی است و اکنون عقد قرارداد اهالی سنی با بانکها، عقد شرعی و بدون اشکال است.

در عین حال مدیر حوزه علمیه هدایتی ابریشم، نیز که از علمای صاحب نفوذ این منطقه است، می‌گوید: این عقد در قالب عقود اسلامی است، اما اینکه به آن تسهیلات بانکی اطلاق می‌شود، نوعی واکنش در بین اهل سنت ساکن در راز و جرگلان به وجود آورده است.
آخوند خال محمد سرفراز با بیان اینکه شرایط این عقود کاملا اسلامی است، می‌افزاید: خود بنیاد مسکن هم به شرایط این عقود اشراف کامل ندارد و این عقود به شکلی معرفی می‌شود که برداشت درستی از آن نمی‌شود.

این عالم اهل تسنن عقیده دارد: برای افزایش رغبت مردم به بهره گیری از این تسهیلات، باید ذهنیت آنان از حرام بودن وام بانکی، با توضیح بند به بند مواد قانونی آن تغییر کند و این اتفاق با نشست‌های علما و مسئولان اندک اندک در حال رخ دادن است.

اگر چه پس از سیل‌های بهاری، کلنگ بازسازی خانه‌ها و آغاز اعطای تسهیلات مسکن روستایی در مناطق مرزی راز و جرگلان با حضور بزرگان اهل سنت جرگلان در روستای امانلی به زمین زده شد، اما روند ثبت نام برای دریافت این تسهیلات به گفته مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان شمالی هنوز شتاب نگرفته است.

این در شرایطی است که راز و جرگلان کمترین آمار مقاوم سازی را در بین هشت شهرستان خراسان شمالی دارد.

این واقعیت را که نزدیک به ۸۰ درصد از روستاییان راز و جرگلان در واحد‌های مسکونی فرسوده و غیرمقام سکونت دارند، مدیر بنیاد مسکن در شهرستان‌های بجنورد و راز و جرگلان نیز تایید کرده و می‌گوید: ۱۴ هزار و ۷۳۳ واحد مسکونی در ۷۲ روستای را زو جرگلان وجود دارد که ۱۱ هزار و ۹۰۰ واحد آن فرسوده و نیازمند مقاوم سازی است.

وی به تعداد متقاضیان دریافت وام مسکن نیز اشاره کرده و می‌گوید: از ابتدای اجرای طرح پرداخت تسهیلات مقاوم سازی به روستاییان، تنها سه هزار و ۴۲۳ متقاضی در راز و جرگلان به بانک معرفی شده اند که از این تعداد برای ۲ هزار و ۲۰۰ واحد پایان کار صادر شده است.

مدیر بنیاد مسکن راز و جرگلان معتقد است، مصالح ساختمانی به کار رفته در ساخت واحد‌های مسکونی منطقه، نامناسب است و البته مراکز نگهداری دام روستاییان وضعیت بدتری دارد و تخریب این واحد‌ها نیز در سیلاب‌های اخیر بیش از حد انتظار بوده است.

رضا جبار ایمانی با بیان اینکه همه واحد‌های سیل زده می‌توانند در قالب عقود اسلامی، تسهیلات ساخت مسکن دریافت کرده و محدودیتی در این مورد وجود ندارد، می‌افزاید: روند ثبت نام برای دریافت تسهیلات البته نسبت به قبل بهتر شده است.

آنچه در تخریب سیلاب‌های اخیر دیده شد نشان می‌دهد که مرمت‌های گاه و بیگاه منازلی که زندگی در آن‌ها ایمن نیست، سودبخش نبوده و بنای خشت و گلی باید تخریب و با مصالح جدید تجدید بنا شود.

استاندار خراسان شمالی نیز در بازدید از مناطق سیلزده این شهرستان با اشاره به خشت و گلی بودن منازل این منطقه، تاکید داشت که خانه‌های آسیب دیده نباید مرمت شود بلکه باید تخریب و نوسازی شود تا در آینده اگر اتفاقی مانند سیل و زمین لرزه روی داد دامنه خسارت و تخریب منازل گسترده نشود.

خراسان شمالی با دارا بودن ۸۶۳ هزار نفر جمعیت در شمال شرقی کشور قرار دارد.شهرستان مرزی راز و جرگلان با ۷۰ هزار نفر جمعیت در فاصله ۱۲۰ کیلومتری مرکز این استان واقع است و بیشترین تمرکز جمعیتی اهل سنت را دارد.

منبع: ایرنا

انتهای پیام/ب