نفس صنعتگران به شماره افتاده است /مشکلات صنایع دستی را چه کسی حل خواهد کرد؟

به گزارش خبرنگار حوزه میراث و گردشگری  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، صنایع دستی یکی از بخش‌های مهم اقتصادی و فرهنگی کشورمان است که ابزاری قابل توجه برای صادرات کالا و ارزآوری، اشتغالزایی، جذب گردشگر خارجی، بالا بردن سطح تولید ملی و معرفی فرهنگ اصیل ایرانی به جهانیان است که به باور صاحبنظران امر از نظر ایجاد اشتغال پایدار و از حیث گردش اقتصادی و مباحث مربوط به گفتمان سازی و تبلیغات فرهنگی مورد توجه بسیاری از کشورهاست.

صنایع دستی نه تنها در حوزه فرهنگ و هنر در راس و سرآمد که در حوزه اقتصاد بسیار تاثیرگذار است؛ بنابراین حوزه صنایع دستی در بخش اقتصادی جزو سرآمدترین رشته‌ها خواهد بود. زیورآلات کم حجم‌ترین و کوچک‌ترین کالا‌هایی هستند که توسط هنرمندان ایرانی ساخته می‌شوند. زیورآلات از جمله اقلام صنایع دستی است که خارجی‌ها علاقه بسیاری به آن نشان می‌دهند. اقلام عمده صادرات در سال گذشته شامل زیورآلات سنتی، شیشه، سفال، سرامیک، گلیم و زیلو، چوب و مشتقات آن، مس و مشتقاتش بوده و بیشترین صادرات صنایع دستی به کشور‌های امارات متحده عربی ، عراق، ترکیه و افغانستان صورت گرفته است. زیورآلات سنتی ایران در کشور‌های عراق، لبنان، امارات متحده عربی  و کانادا بازار خوبی دارد و حمایت و تقویت این رشته هنری منجر به ایجاد اشتغال، تقویت صنایع دستی و کسب درآمد بالا است.

حسین مکاری طراح و تولید کننده زیور آلات در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، در خصوص مشکلات و موانع پیش رو زیور آلات که یکی از رشته‌های صنایع دستی است، گفت: از کودکی تا به امروز به فراگیری حرفه زیور آلات که یکی از شاخه‌های صنایع دستی است، مشغول هستم. در آن سال‌ها که شاگرد این رشته بودم اوضاع کسب وکار به نسبت بهتر از اکنون بود و صنایع دستی رونق بیشتری داشت. زیور آلات صنعتی است که اگر به صورت دستی وسنتی تولید شود شاهد آثاری خواهیم بود که به نسبت تولیدش به روش صنعتی فروش بیشتری در نمایشگاه‌ها حاصل می‌شود. ولی باتوجه به مشکلاتی که گریبان گیر حرفه صنایع دستی شده، تولید وفروش زیورآلات دستی نیزمانند قبل فروش ندارد و استاد کاران این حوزه هنری از بازار ساخت کاردستی خارج شده اند و با توجه به کار زیاد در ساخت آثار دستی و فروش نرفتن به حد انتظار، ساخت زیور آلات را به صورت ماشینی و صنعتی ادامه می‌دهند.

وی افزود: آموزش گیرندگان رشته زیور آلات با مشاهده مشکلات به وجود آمده در چند سال اخیر در حوزه صنایع دستی، رغبتی به آموزش ندارند وپیامد این اوضاع نابسامان، از یاد رفتن چگونگی ساخت آثار صنایع دستی را در پی خواهد داشت.

وی ادامه داد: در اختیار گذاشتن مکان‌های متعلق به استادکاران زیور آلات، فروشگاه یا نمایشگاه موقت و دائم صنایع دستی و راه‌اندازی بازارچه‌ها و مراکز عرضه صنایع دستی از اقداماتی است که می‌تواندباعث بهبودی شرایط کنونی شود. با توسعه صنعت ساخت زیورآلات سنتی و صادرات آن به کشور‌های مختلف دنیا می‌توان از پیامد‌های آن در زمینه بازاریابی و توسعه اقتصادی و ایجاد اشتغال نیز بهره گرفت.

این هنرمند صنایع دستی توضیح داد: یکی از مشکلاتی که فعالیت اکثرفعالان وصنعتگران زیورآلات را درگیر خود کرده است، گران شدن مواد اولیه تولید مانند چسب، قالب و دیگر وسایل  است. علت گران شدن مواد اولیه تولید صنایع دستی این است که اکثر ابزار و لوازم ساخت آثار صنایع دستی از خارج کشور وارد می‌شود و قیمت ارز بر روی این اجناس هم تاثیر گذاشته و باعث رکود تولید اثر هنری شده است.

مکاری در خصوص نمادین بودن کارگاه‌های صنایع دستی گفت: مسئولان و فعالان صنایع دستی باید جایگاه و ارزش ویژه برای کارگاه‌های تولید صنایع دستی قائل شوند. برخی از مسئولان کارگاه‌های تولید آثار هنری را به صورت نمادین راه اندازی می‌کنند، ولی به مشکلات بعدی آن تولید کننده رسیدگی نمی‌کنند.

تازه واردان صنایع دستی امیدوار به کسب درآمد نیستند

وی در خصوص آموزش رشته زیور آلات بیان کرد: این فرصت برای هر کسی فراهم است تا هنرمند باشد و بتواند زیر نظر استادان خوب و حرفه‌ای آموزش ببیند و به‌ سرعت وارد بازار کار شود. هر هنرمندی به نوبه خود می‌تواند نقش کسی را داشته باشد که یک هنر دستی را زنده نگه می‌دارد. میراث‌دار صنایع‌دستی کهن ایرانی بودن، کم مسئولیتی نیست، اما در سال‌های پیشین کوچه و خیابان‌های یزد مملو از کارگاه‌های فعال صنایع دستی بود و استادکاران شاگردان زیادی داشتند واکثر همین دانش آموختگان برای خود کارگاه مستقلی بنا می‌کردند، ولی اکنون تازه واردان صنایع دستی امیدوار به کسب درآمد از صنایع دستی نیستند.

مکاری ادامه داد: باتوجه به اینکه استان یزد، یکی از استان‌های گردشگر پذیر کشور به حساب می‌آید و پتانسیل‌های بالایی در جذب گردشگر دارد به خصوص که با ایجاد کارگاه‌های زنده تولید صنایع دستی در محور‌های گردشگری، هنر‌های سنتی استان را می توان در معرض دید قرار داد. با قرار گرفتن کارگاه‌های زیورآلات سنتی در مجاورت بازار‌های تاریخی یزد مانند بازار خان، ضمن معرفی این هنر ـ صنعت به گردشگران ورودی استان، موجب رونق گردشگری و جذب گردشگر به شهر تاریخی یزد هم می‌شود.

وی در خصوص شهریه کلاس‌های آموزشگاه‌های صنایع دستی گفت: با توجه گرانی‌های اخیر، صنعتگران رشته‌های مختلف صنایع دستی افزایشی در قیمت کلاس آموزشگاه‌های خود نداشتند، ولی با این وجود تعداد آموزش گیرندگان به نسبت سال‌های پیشین افت شدیدی داشته است.

مکاری بیان کرد: بانک و سایر ارگان‌هایی که مربوط به رشته صنایع دستی هستند با اعطای تسهیلاتی ویژه به صنعتگران واستاد کاران آثار هنری شاهد پیشرفت روز افزون این رشته خواهند بود.

 مشکلات وگله مندی‌های تولید کننده‌های صنایع دستی به حق است از این رو به سراغ یکی دیگر از هنرمندان صنایع دستی رفتیم تا موانع پیش روی این صنعت را بدانیم. نرجس خاتون فیروزی طراح وتولید کننده جواهرات شیشه‌ای در خصوص طراحی وتولید شیشه ایرانی گفت:صنعتگران و فعالان بزرگی در تولید و تراش شیشه وجود دارند که به ساخت و طراحی شیشه‌های تزئینی فعالیت دارند. اما هنرمندانی که کارگاه‌های کوچک دارند با توجه به شرایط نابسامان بازار، کار تولید وطراحی آثار تزئینی را به سختی و با محدودیت‌های زیاد ادامه می‌دهند.

آثار زیبای هنرمندان ایرانی باعنوان محصول خارجی در بازار به فروش می رسد

وی ادامه داد: هنرمندان ایرانی به زیبایی به طراحی شیشه‌های تزئینی مشغول هستند و می توانند آثاری فاخر در صنعت شیشه تولید کنند، اما آثار این هنرمندان را با عنوان محصولات خارجی در بازار به فروش می‌رسانند.

فیروزی افزود:رشته‌های صنایع دستی نیازمند دلسوزان واقعی است که در این بین تولید وطراحی شیشه به نسبت بقیه رشته‌های هنری نیازمند نگاه ویژه از سوی مسئولان میراث فرهنگی است.

وی در خصوص اینکه فروشگاه‌های عرضه شیشه کافی نیست، گفت: مکان‌هایی برای عرضه محصولات شیشه‌های تزیینی وجود دارد مانند فروشگاه‌های عرضه شیشه تزئینی در ایران سرا در برج آزادی که موقعیت خوبی برای فروش محصولات دارد. اما این مکان چند حجره دارد که تمامی نیاز‌های فعالان این صنعت را برای فروش محصولاتشان رفع کند.

فیروزی ادامه داد: اگر ارگان‌هایی مانند شهرداری و سازمان میراث فرهنگی کارگاه‌هایی را به هنرمندان رشته شیشه‌های تزئینی اختصاص دهند شاهد تغییراتی گسترده در تولید وطراحی آثار بوجود آمده، خواهیم بود.

وی افزود: شهرداری و سازمان میراث فرهنگی، خانه‌های قدیمی وابنیه تاریخی زیادی دارد که اگر این مکان‌ها را تبدیل به فروشگاه برای عرضه محصولات شیشه‌های تزئینی کند، صنعتگران زیادی به این حرفه مشغول خواهند شد. به عنوان مثال میراث فرهنگی وسازمان صنایع دستی چندین سال پیش درفلکه ولیعصر تهران آپارتمان وویلای ۵ طبقه برای این امر به فعالان این هنر داده بودند که باتوجه به اختیارات بالایی که این ارگان‌ها دارند باز هم می‌توانند تسهیلاتی این چنینی برای فعالان شیشه تزئینی داشته باشند.

فیروزی در خصوص گران شدن مواداولیه نسبت به قبل گفت: اگرصنعتگری برای تولید یک کارهنری درصنعت شیشه‌های تزیینی ۳۰۰ هزار تومان پول بابت تهیه مواد اولیه هزینه می‌کرد اکنون باید برای تولید همان اثرهنری مبلغ ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بپردازد.

انتهای پیام/