گلایه مدیر انجمن سفالگران از نداشتن درآمد آثار سرامیک/کمبود بودجه گریبان نمایشگاه های دو سالانه را گرفت

به گزارش خبرنگار حوزه تجسمی گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، هفته پیشکسوتان انجمن هنرمندان سفالگر با نمایش آثار محمد مهدی و منیر قان بیگی در حال حاضر در خانه هنرمندان ایران برپاست.

فرزاد فرجی رئیس هیات مدیره این انجمن و کیوریتور این نمایشگاه است.
به بهانه نمایشگاه پیشکسوتان، با فرجی گفت وگو کردیم تا آخرین وضعیت انجمن سفالگران و هنرمندان این رشته را از زبان او بشنویم. متن گفت و گو را در زیر می‌خوانید:

درباره نمایشگاه پیشکسوتان سفال و سرامیک توضیح دهید.
امسال دومین سالی است که هفته پیشکسوتان انجمن هنرمندان سفالگر برگزار می‌شود. دوره نخست این نمایشگاه سال گذشته با آثار استاد محمدمهدی انوش فر کلید خورد، امسال هم آثار استاد محمد مهدی قان بیگی و همسرشان منیر قان بیگی که مجموعه‌ای از آثار سرامیک و نقاشی است در حال برگزاری است.

آیا این نمایشگاه سالانه برگزار خواهد شد؟
از سال گذشته تصمیم گرفتیم که هرساله در نیمه دوم فصل تابستان، یک نمایشگاه از آثار یک هنرمند پیشکسوت برگزار کنیم. دو سال است که این تصمیم اجرایی می‌شود. حالا امیدواریم هیات مدیره‌های بعدی هم این فرصت را به وجود آورند و با هنرمندان دیگری که نامداران حوزه تجسمی هنر سفال و سرامیک هستند در ارتباط باشند. از تجربه آن‌ها بهره جسته و یک شناسنامه قوی از بخش تجسمی سفال و سرامیک به جامعه ارائه دهند.

مکان برگزاری هم هرسال خانه هنرمندان خواهد بود؟
بله، ترجیح دادیم که هرساله در خانه هنرمندان برگزار شود.

آیا انجمن هنرمندان سفالگر وظایف صنفی هم دارد؟
خیر، انجمن هنرمندان سفالگر ایران با مجموعه اهداف و برنامه‌هایی که کاملا در حوزه فرهنگی هنری برایش نگاشته شده است در حال فعالیت است. البته در کنار این فعالیت‌ها و وظایفی که بر عهده ماست مشغول انجام کار‌های صنفی نیز هستیم و سعی کردیم در آن حوزه هم فعال باشیم. در مجموع ۵۰۰ عضو داریم که ۲۰۰ نفر از آن‌ها کاملا فعال هستند و در برنامه‌ها مشارکت می‌کنند.

بودجه انجمن تنها از وزارت ارشاد تامین می‌شود یا فعالیت‌های درآمدزا هم دارد؟
در حال حاضر هیچ فعالیت اقتصادی ندارد. سال‌های گذشته که فضا برای آموزش داشتیم بخشی از هزینه‌ها را از طریق کلاس‌های آموزشی تامین می‌کردیم، اما الان فقط از اداره کل تجسمی بودجه می‌گیریم.

نمایشگاه سالانه اعضای انجمن چه تاریخی برگزار می‌شود؟
هرسال در دی ماه نمایشگاه سالانه آثار اعضای انجمن است که با سیاست و اهداف مختلف برگزار می‌شود، به طور مثال در سال ۹۵ نمایشگاه کودکی برگزار شد، در سال ۹۶ هم نمایشگاه «کاربردی‌های معناگرا» را داشتیم که آثار از طریق فراخوان جمع آوری شدند، سال گذشته هم نمایشگاه «انبساط» برگزار شد که اشاره‌ای به وضعیت موجود و جریان‌های فعال بود و در این نمایشگاه افراد تاثیرگذار را به عنوان کیوریتور دعوت کردیم. تعدادی از این افراد پذیرفتند، تعدادی هم مشارکت نکردند و در نهایت با ۴ کیوریتوری که وارد کار شدند نمایشگاه را برپا کردیم.

وضعیت فعلی سرامیک معاصر ایران را چطور ارزیابی می‌کنید؟
در حال حاضر وارد فصل کاملا جدیدی از سرامیک ایران شده ایم. اگر به سرامیک به شکل یک متریال نگاه کنیم، این متریال در حوزه صنایع دستی، کاملا حرفه‌ای و با سرعت زیادی مشغول به فعالیت و پیشرفت است و محصولی را طراحی می‌کند که براساس نیاز و خواسته جامعه است. همینطور از نظر تعریفی هم با تعریف صنایع دستی فرق دارد و در این بخش کار‌های فاخر و نزدیک به آثار تجسمی خلق می‌شود. در بخش تجسمی هم به واسطه اتفاق‌ها و رویداد‌هایی که پیش آمده و در حال پیشرفت است، آثار قابل تقدیر و شایسته‌ای خلق می‌شود.

آثار حجمی مانند مجسمه که در این بخش تولید می‌شود، موازی کاری با انجمن مجسمه سازان نیست؟
ببینید گل یک متریال است، آثاری که در تاریخ وجود دارند بخشی مجسمه‌های آئینی مذهبی و بخشی هم ظروف کاربردی بوده اند. در هر دو حال این آثار هرکدام به یک نیاز پاسخ می‌دادند، امروزه هم همین متریال در کنار متریال‌های دیگر به همان وظیفه قبلی عمل می‌کند. مطمئنا ما مرز‌های مشترکی را با گروه مجسمه سازان داریم، ولی به دلیل تنوع تکنیک و گستردگی تزئینات، سرامیک از مجسمه سازی جدا شده و به صورت مستقل کار می کند.

یعنی اگر شما به عنوان یک هنرمند سرامیست اشراف کامل بر تکنیک‌ها و متریال این هنر داشته باشید و از آن‌ها درست استفاده کنید، دیگر نمی‌توانید به تکنیک و متریال دیگری فکر کنید و صرفا با همین تخصص خود کار می‌کنید.

آیا از درآمد این هنر در وضعیت فعلی راضی هستید؟
باید ببینیم که چرخه اقتصادی را در کدام بخش بررسی می‌کنیم؛ در حوزه صنایع دستی یا تولید محصول روزمره که جدیدا در زندگی مردم بسیار جا بازکرده است، از روی شواهد که کارگاه‌های فعال، گالری‌ها و خرید‌های عمومی هستند در می‌یابیم که حال این بخش خوب است و به کارش ادامه میدهد، اما در حوزه تجسمی باید گفت که کلا حال هیچ کدام از زیر مجموعه‌های تجسمی خوب نیست. مطمئنا برای ما که بخشی از مواد اولیه وارداتی و تهیه آن هم سخت است و محیط ساخت اثر هم متفاوت از دیگر رشته هاست، هزینه تولید یک اثر هنری با معیار و ایده آل‌های موجود بسیار بالاست. البته شاید در داخل متقاضی برای خرید آثار سرامیک هنری کم باشد، اما همه این آثار در مرز‌های خارج از کشور با نگاه خاصی استقبال می‌شوند و فروش آن‌ها مقرون به صرفه است.

چرا دوسالانه سرامیک و سفال دیگر برگزار نمی‌شود؟
دلیل برگزار نشدن دوسالانه موضوعی است که باید ریشه‌های آن در جا‌های مختلف بررسی شود. دوسالانه را همیشه اداره کل تجسمی برپا میکرد و آخرین دوسالانه سال ۹۰ برگزار شد. بعد از ۶ سال یعنی در سال ۹۶، مجددا پیشنهاد برگزاری دوسالانه را به انجمن دادند. اما به دلیل اینکه بودجه پیشنهادی آن‌ها مطابق با تعاریف و اهداف ما در انجمن نبود, برگزار نشد. از طرفی ما معتقدیم که اگر دوسالانه‌ای بخواهد برگزار شود، نه به صورت صد درصد، اما به هرحال باید تعدادی از هنرمندان بین المللی آن رشته در آن رویداد حضور داشته باشند، بنابراین لازم است روابط بین الملل بین هنرمندان داخلی و خارجی سرامیست اتفاق بیفتد.

از طرف دیگر به دلیل اتفاق‌هایی که در مدت ۶ سال افتاده بود، ترجیح دادیم به جای آنکه این بودجه را صرفا برای برگزاری یک دوسالانه خرج کنیم، در بخش‌های دیگر از جمله برگزاری نشست، مجموعه کارگاه‌ها و نمایشگاه‌ها هزینه کنیم تا خلا برنامه‌های شش ساله پر شود. همچنین قصد داشتیم طی این برنامه‌ها وضعیت سرامیک کشور را محک بزنیم و با آگاهی بیشتر برای دوسالانه بعد برنامه ریزی کنیم. در حال حاضر هم تلاش می‌کنیم که سال بعد دوسالانه برگزار شود.

استقبال از آثار سرامیک و سفال ایرانی در نمایشگاه‌های خارجی چطور است؟
آخرین تجربه‌ای که داشتیم حضور در چهارمین دوسالانه فاین کرافت فرانسه بود که اواخر اردیبهشت برپا شد. امسال ایران به عنوان یکی از کشور‌های مدعو و برای اولین بار در این رویداد شرکت کرد. حدودا ۱۵ اثر از هنرمندان ایرانی در این نمایشگاه ارائه شد و جزو هنر‌های پرطرفدار در این دوره بود. حتی تقاضا برای خرید آثار هم وجود داشت، اما به دلیل اینکه امکان فروش نداشتیم این اتفاق نیفتاد. در کل باید بگویم اگر اقتصاد هنر شکل بگیرد و امکان معرفی و تبادل آثار بین هنرمندان داخلی و خارجی وجود داشته باشد، هنر و هنرمندان ایرانی قابلیت درخشیدن در عرصه‌های بین المللی را دارند.

آیا آثار سرامیک را می‌توان در محیط‌های شهری استفاده کرد؟
بله، خیلی از آثاری که در گذشته به عنوان مجسمه‌های شهری ساخته شده بود از متریال سرامیک بودند، اگر تکنیک به شکل درست انجام شود، متریال این ظرفیت را دارد که بتواند در محیط باز به عنوان مجسمه یا مبلمان شهری استفاده شود.

اقدامی هم برای استفاده از این آثار در محیط‌های شهری صورت گرفته است؟
چند سال پیش با سازمان زیباسازی شهر تهران وارد مذاکره شدیم، نمایشگاهی هم برگزار کردیم که یک سری آثار در همان نمایشگاه انتخاب و توسط مجموعه زیباسازی خریداری شد، اما تاکنون در فضا‌های شهری استفاده نشده است. از طرفی ما معمار‌ها را با متریال سرامیک، هنرمندان و آثار آن‌ها برای استفاده در نما‌های ساختمان و طراحی‌های شهری آشنا کرده ایم.

آیا کتابی برای چاپ در دست دارید؟
سال گذشته که نمایشگاه استاد انوش فر برگزار شد آثار او را چاپ کردیم که قرار است توسط اداره کل تجسمی چاپ شود. همچنین گزیده‌ای از آثار استاد قان بیگی را هم چاپ خواهیم کرد. البته تاخیر یکساله به دلیل فرآیند آماده سازی محتوا بود وگرنه اداره کل تجسمی کم کاری نکرد.

انتهای پیام/