مفهوم و کاربرد تئاتر درمانی چیست؟

رسول حق شناس فعال عرصه تئاتر درمانی در گفت وگو با خبرنگار حوزه تئاتر  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: تئاتر درمانی تلفیق هنر نمایش با علوم حوزه روان شناسی است که برای تاثیر گذاری در رفتار و سوء رفتار قشر‌های مختلف جامعه بکار گرفته می‌شود.

وی درباره موارد استفاده تئاتر درمانی،توضیح داد: مبنی تئاتر درمانی آگاهی است که با نمایش محقق می‌شود و مورد استفاده‌ی اقشار مختلف آسیب دیده جامعه قرار می‌گیرد. به طور مثال برای افراد معلول و یا غیر معلول حتی برای دیابتی ها، افراد مطلقه، بچه‌های زندان و ... کاربرد دارد. همچنین تئاتر درمانی، یکی از کاربردی‌ترین شیوه‌های هنر نمایش برای آموزش و ترمیم ناهنجاری‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و روانی جامعه است.

حق شناس درباره پیشینه تئاتر درمانی عنوان کرد: تئاتر درمانی یک درمان جهانی است چرا که از سال ۱۹۲۱ در وین شروع و در جنگ جهانی اول و دوم و حتی رکود اقتصادی آمریکا به آن پرداخته شده است؛ ولی در ایران عمر آن به ۴۰ سال می‌رسد، که توسط پروفسور حق شناس و دکتر افشین، به عنوان یک نظریه مطرح و استفاده شد.

وی درباره علت نادیده گرفته شدن تئاتر درمانی و تئاتر کاربردی  مطرح کرد: تئاتر درمانی یکی از بکر‌ترین روش‌های رفع بحران‌های اجتماعی است که متاسفانه در ایران به آن پرداخته نمی‌شود. این نادیده گرفته شدن از دو علت نشات می‌گیرد؛ یک اینکه این علم کرسی دانشگاهی ندارد و دوم اینکه هنوز مسئولین فرهنگی برای گسترش تئاتر کاربردی و تئاتر درمانی احساس نیاز نکرده اند. در صورتی که از انقلاب فرانسه تا الان، تئاتر و هنر تئاتر کاربردی در تمام مراحل زندگی بشر تاثیرگذار بوده است.

وی با اشاره به اینکه تئاتر درمانی علمی، کاربردی است بیان کرد: سال ۸۶ برای اولین بار به صورت کاربردی از تئاتر درمانی استفاده کردم و در نمایش‌های خیابانی با افراد دارای سندرم‌داون تئاتر اجرا کرده ام. در دانشگاه تهران، علامه، بهشتی و چند دانشگاه مطرح دیگر، تئاتر درمانی و تئاتر کاربردی را تدریس کرده ام و بدلیل اینکه این تدریس مقطعی بود افراد هیجان زده‌ای فقط با شنیدن نام تئاتر کاربردی شروع به تشکیل کلاس‌ها و دوره‌های درمانی کردند؛ در صورتی که علم آن را نداشتند.

این هنرمند درباره رزومه کاری خود در زمینه تئاتر درمانی گفت: ۶ نمایش در حوزه تئاتر درمانی اجرا کرده ام که بعضی از نمایش‌ها موفق به کسب رتبه و در جشنواره تئاتر فجر اجرا شدند و گروه ما با گروه‌های عادی رقابت کردند. نام برخی از نمایش‌هایم به این شرح است: لطفا مشغول باشید، آهی سفید، دره گل سرخ، و افسانه ننه ماهی و دختر دریا؛ همچنین نمایش «این کودکان» سال ۲۰۱۲ در هندوستان جزء ۱۰ اثر برتر جهان در حوزه سلامت شناخته شد.

این هنرمند درباره نوع ارتباط و استقبال مخاطب عام نمایش هایش گفت: مبنای تئاتر‌های خیابانی ما ارتباط اجتماعی، آموزش و درمان است. در ابتدا مردم ترس از برقراری ارتباط با این کودکان را داشتند، اما در پایان نمایش، ترحم مردم تبدیل به احترام و ترس آن‌ها تبدیل به اعتماد می‌شد. اعتماد از این جهت که کودکان دارای سندروم‌داون در کنار بچه‌های حرفه‌ای تئاتر رقابت می‌کنند و توانایی کسب رتبه را دارند.

چرا مسئولین توجهی به تئاتر درمانی ندارند؟

او با اشاره به اینکه از خارج از ایران هم برای ارائه و تدریس تئاتر درمانی دعوت نامه گرفته است، از مسئولین گلایه کرد و گفت: من حاضرم در سراسر ایران کارگاه آموزشی برگزار کنم ولی تا الان حمایت نشده ام و هیچ ارگانی استقبال نکرده و حاضر نشده است که طرح‌های من را بشنود. اولویت مسئولین ایجاد رضایت سطحی است و در ایران بحث هنر، فرهنگ و تئاتر مورد توجه قرار نمی‌گیرد. همچنین هیچ ارگانی حاضر نشده که مرا بیمه کند.

این فعال عرصه فرهنگی درباره نحوه برگزاری کلاس‌های تئاتر درمانی و وضعیت فعلی اظهار کرد: قبل از شیوع ویروس کرونا در کانون خیریه سندروم‌داون ایران کلاس برگزار می‌کردم، ولی با شروع شیوع این ویروس، کلاس‌ها تعطیل شد و حدود ۷ ماه است که بیکار هستم.

حق شناس درباره طول درمان انواع بیماری‌ها گفت: پروسه درمان در افراد مختلف با بیماری‌های مختلف، کاملا متفاوت است؛ مانند سرما خوردگی که مدت زمان درمانش در افراد، متفاوت است. به عنوان مثال در تئاتر درمانی برای ارتقاء کیفی زندگی کودکان دارای سندروم‌داون با استفاده از تکنیک‌های درمانی آن‌ها را تشویق به ارائه بازی در نمایش می‌کنیم.

انتهای پیام/