پرونده مسکوت میراثی متروک!/ سرنوشت کارخانه ریسباف اصفهان چه می‌شود؟
«ریسباف» را می‌توان میراث صنعت ایران و اصفهان دانست، میراثی که باید زنده بماند، اما وعده‌هایی که حکم به حیات آن می‌دهند هنوز رنگ عمل به خود ندیده‌اند.
به گزارش خبرنگار گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان، «ریسباف» را می‌توان دومین کارخانه ریسندگی اصفهان و نخستین محصول کار و سرمایه جمعی مردم این شهر نامید.
این کارخانه در سال ۱۳۱۱ با مشارکت جمعی از سرمایه‌داران این شهر راه‌اندازی شد. سرمایه‌ای که ۸۸ سال پیش این کارخانه را به عنوان اولین محصول کار جمعی مردم بدل ساخت «۳۱۴ هزار تومان» بود. در آن سال، ریسباف در قالب شرکت سهامی در جنوب شرقی سی‌وسه پل، در محل باغ‌های «اعتمادالدوله» و «حاتم بیگ»، در سمت شرق چهارباغ بالا که آن زمان محور «هزارجریب» نامیده می‌شد، در زمینی به مساحت بیش از ۶۹ هزار مترمربع احداث شد.
«ریسباف» یکی از ٨ کارخانه ریسندگی در اصفهان است که قدمت آن سبب شد در تاریخ ۸ مرداد ۱۳۸۱ با شماره ۶۰۱۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت برسد.
این میراث ۸۸ ساله که در گذشته چرخ صنعت اصفهان را به گردش درمی‌آورد امروز می‌تواند نمادی تاریخی از خوداتکایی، تولید ملی و همت اقتصادی مردمان این شهر باشد. میراثی که باید زنده بماند.
ریسباف چه دستاوردی برای اصفهان دارد؟
دولت‌های گذشته بر لزوم حفظ این میراث صنعتی صحه گذاشته‌اند و در سال‌های مختلف کلام مشترک آنان احیای ریسباف بوده است. این موضوع در اظهارات مسئولان کشوری و استانی در سال‌های اخیر بیش از قبل نمایان است.
محمدسعید ایزدی معاون سابق معماری و شهرسازی وزیر راه و شهرسازی دی‌ماه ۹۶ در سفری که به اصفهان داشت درباره اهمیت کارخانه ریسباف گفت: اصفهان شهری گردشگری است و در بخش‌های مختلف هنری حرف‌های بسیار برای گفتن دارد، به نظر می‌رسد که سابقه تاریخی آن الزامی برای مسئولان ارشد ایجاد می‌کند تا به فکر تبدیل کارخانه ریسباف به موزه باشند.
او ادامه داد: گردآوری نماد‌ها و نشانه‌هایی از تمام هنر‌های اصفهان و پیشینه تاریخی آن در موزه کارخانه تاریخی ریسباف و نمایش آن برای گردشگران داخلی و بین المللی می‌تواند راهکاری مناسب باشد.
ریسباف موزه می‌شود
در همان زمان حمیدرضا عظیمیان مدیرعامل وقت سازمان ملی زمین و مسکن از آخرین بررسی‌ها درباره این کارخانه خبر داد و گفت: تصمیم بر آن شد تا کارخانه ریسباف که معماری تاریخی صاحب سبکی دارد و خود نمادی از یک گنجینه است با نمایش هنر‌های مختلف برای عموم مردم به شکل موزه آماده شود.
او ادامه داد: قطعا آماده کردن مکانی در محل کارخانه صنعتی ریسباف اصفهان برای گردشگران داخلی و بین‌المللی سراسر جذابیت‌های محیطی و هنری است و برای شهروندان اصفهانی هم فرصت مغتنمی است تا با تاریخ گذشته خود آشنایی بیشتری پیدا کنند.
مدیرعامل وقت سازمان ملی زمین و مسکن درباره مالکیت این کارخانه و روند احیای آن هم توضیحاتی داد و گفت: سازمان ملی زمین و مسکن سهم ۱۶۰ میلیارد تومانی خود را برای حفظ کارخانه تاریخی ریسباف به بانک‌ملی پرداخت و پیشنهاد ایجاد موزه ریسباف را ارائه کرده است.
بیشتر بخوانید
عظیمیان افزود: خرید کارخانه ریسباف حدود ۲۰۷ میلیارد تومان هزینه در برداشت که از آن میزان، مبلغ ۱۶۲ میلیارد تومان پرداخت شده و این سازمان ۱۶۰ میلیارد تومان را در قالب نقدی و غیرنقدی به بانک ملی پرداخت کرده و باقی مانده را نیز که در حدود ۲ میلیارد تومان است اداره کل مسکن اداره کل راه و شهرسازی استان اصفهان تقبل کرده تا پرداخت شود.
او درباره دلیل خرید این ساختمان از بانک ملی اینطور توضیح داد:با توجه به اهمیتی که کارخانه ریسباف داشته و برای آنکه این کارخانه مانند سایر کارخانه‌های صنعتی تبدیل به مجتمع‌های تجاری و ساختمان‌های بی‌هویت نشود در خریداری آن مشارکت کردیم.
قرارداد تملک کارخانه امضا شد
احیای ریسباف موضوعی بود که استانداران گذشته اصفهان نیز بر آن تأکید فراوان داشتند. در دی‌ماه ۹۵ با حضور عباس آخوندی وزیر وقت راه و شهرسازی در اصفهان قرارداد تملک کارخانه ریسباف امضا شد.
این قرارداد سبب شد تا نام ریسباف بار دیگر برزبان‌ها بیفتد. رسول زرگرپور استاندار اسبق اصفهان تملک کارخانه ریسباف را ایثار وزارت راه و شهرسازی در تحقق مطالبه ۱۰ ساله مردم اصفهان دانست و گفت: این نهاد دولتی می‌توانست در برابر این امر بی‌تفاوت باشد و مسئولیتی را برعهده نگیرد، ولی این مسئله با علاقه‌مندی کامل به خصوص از سوی وزیر راه مورد پیگیری قرار گرفت.
محسن مهرعلیزاده استاندار سابق اصفهان نیز مدتی بعد، پای آلمانی‌ها را به احیای این میراث باز کرد و گفت: دولت آلمان برای احیای کارخانه تاریخی ریسباف اصفهان آمادگی خود را اعلام کرده است. آن‌ها اعلام کرده‌اند که به پاس بزرگداشت معمار آلمانی سازنده کارخانه ریسباف حاضر به همکاری برای مرمت و احیای آن هستند.
او با تاکید بر اینکه بی‌توجهی به بنا‌هایی مانند ریسباف و رشد نامتوازن شهر‌ها سبب مشکلات فراوانی خواهد شد افزود: قطعا تنها راه برون رفت از این مسائل طراحی شهر و عمران شهری در قالب برنامه‌های بلندمدت و راهبردی پایدار است.
استاندار سابق اصفهان همچنین به ویژگی مکانی ریسباف اشاره کرد و اظهار داشت: کارخانه ریسباف گواه و نشانه‌ای است بر یکی از الگو‌های توسعه عمران شهری در مسیر توسعه پایدار که چند ویژگی اجتماعی و تاریخی دارد، مانند اینکه با مشارکت کامل مردمی به عنوان یک بخش خصوصی و نه دولتی و تنها با حمایت دولت وقت راه اندازی شد و نشان می‌دهد که اعتبار و اعتماد به بخش خصوصی در این شهر و از دیرباز دارای اهمیت بوده است.
اگر چه متاسفانه در طول تاریخ بخش خصوصی به عقب رانده شده، اما امروز باید بدانیم که سابقه کارخانه‌هایی از این دست که با کمک بخش خصوصی میدان‌دار عرصه تولید و اقتصاد بوده و دولت تنها حامی این بخش بوده، زیاد است.
مرور وعده‌ها بعد از ۴ سال
حالا دقیقا ۴ سال از زمان امضای قرارداد مالکیت وزارت راه و شهرسازی بر کارخانه ریسباف اصفهان می‌گذرد، اما آنچه که وعده داده شده بود محقق نشده است. ریسباف هنوز بلاتکلیف و در گوشه‌ای از خیابان چهارباغ بالای اصفهان خفته است.
در این میان در گفت‌وگویی که به تازگی از مهدی عبوری معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران در رسانه‌ها منتشر شده از موانع حقوقی برای احیای این کارخانه صحبت به میان آمده است. براساس گفته عبوری، با برطرف شدن موانع حقوقی وضع ریسباف تا پایان سال مشخص می‌شود. او همچنین تأکید کرده است که با برگزاری جلسه نهایی دو طرف ملزم به اجرای تعهدات شوند.
تماس‌هایی که بدون پاسخ ماند
وزارت راه و شهرسازی و بانک ملی به عنوان مالک بخشی از ریسباف، مرجع پاسخ‌گویی به وضع حال حاضر این اثر تاریخی و بیان آخرین تصمیم‌ها درباره احیای این کارخانه هستند. این در حالی است که تماس‌های ما با مسئولان این دو بخش بدون پاسخ ماند و برای مصاحبه در این زمینه همکاری لازم صورت نگرفت.
اما براساس گفته مسعود گلشیرازی رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اصفهان ایجاد کارخانه نوآوری آخرین تصمیمی است که برای احیای این کارخانه گرفته شده است.
او با بیان اینکه کارخانه ریسباف در مالکیت بانک ملی است اظهار کرد: طرحی در راه و شهرسازی تصویب شده بود که این بنا برای فضا‌های عمومی شهر استفاده شود، چون ریسباف یکی از شناسنامه‌های صنعتی استان است و باید ظاهر کارخانه حفظ شود.
آیا ریسباف تبدیل به یک کارخانه نوآوری می‌شود؟
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اصفهان افزود: از جمله طرح‌های دیگر مطرح شده، ایجاد کارخانه نوآوری است برای فعالیت نیروهای جوان دانشگاهی در قالب استارت‌آپ‌ها و فضا‌های گروهی است تا نماد قدمت صنعتی استان اصفهان را نیز به همراه داشته باشد.
گلشیرازی بیان کرد: این پیشنهاد بین اتاق بازرگانی و شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان مطرح و تفاهم نامه‌ای هماهنگ شد که با نظر موافق معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری همراه بود.
حالا باید منتظر ماند و دید سرانجام این داستان چه می‌شود. آینده‌ای که در انتظار کارخانه تاریخی اصفهان است باید روشن باشد و هرچه زودتر مشخص شود. حفظ و بازسازی این کارخانه کمک زیادی به میراث فرهنگی و تاریخی استان اصفهان می‌کند و سبب می‌شود جایگاه این میراث تاریخی و صنعتی نصف‌جهان بیشتر نمایان شود.
گزارش از محمد صابری
انتهای پیام/ش
حالا باید منتظر ماند و دید سرانجام این داستان چه می‌شود. آینده‌ای که در انتظار کارخانه تاریخی اصفهان است باید روشن باشد و هرچه زودتر مشخص شود. حفظ و بازسازی این کارخانه کمک زیادی به میراث فرهنگی و تاریخی استان اصفهان می‌کند و سبب می‌شود جایگاه این میراث تاریخی و صنعتی نصف‌جهان بیشتر نمایان شود.
گزارش از محمد صابری
انتهای پیام/ش
با رد اتهام از پسر جوان؛
پرونده مرگ خانم بازیگر بار دیگر بسته شد
در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان مطرح کرد؛
وسواس فکری چیست و چطور درمان می‌شود؟
