نقش سود بین بانکی در آشفتگی بازار سرمایه

بهزاد خسروی کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار بورس گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان ، در خصوص چگونگی کارکرد بازار بین بانکی گفت: بازار بین بانکی یکی از مولفه‌ها و ارکان بازار پولی در هر کشوری محسوب می‌شود. در این بازار موسسات و بانک‌های دارای مازاد پول به دیگر بانک‌ها وام می‌دهند و معامله بین بانکی انجام می‌شود. این پدیده برای ایجاد تعادل در کوتاه مدت صورت می‌گیرد.

او ادامه داد: این بازار دو کارکرد بسیار مهم در نظام پولی و مالی کشور دارد. اولین کارکرد ایفای نقش بانک مرکزی برای راهبری سیاست‌های پولی در کشور است. دومین کارکرد انتقال نقدینگی از بانک‌های دارای مازاد به بانک‌های دارای کسری نقدینگی است.

خسروی ادامه داد: در مهرماه امسال که نرخ سود بین بانکی به سطح ۲۲ درصد و حتی بیشتر رسیده بود، بانک مرکزی برای کاهش نرخ سود بین بانکی، اوراق مالی دولت در نزد بانک‌های متقاضی را خریداری کرد تا حجم نقدینگی در بازار بین بانکی را افزایش و نرخ سود در این بازار را کاهش دهد.

این کارشناس بازار سرمایه در خصوص ارتباط میان نرخ سود بین بانکی و افزایش شاخص بورس اظهار کرد: هیچ گونه ارتباط مستقیمی بین افزایش نرخ بهره بین بانکی و ریزش سهام در بورس وجود ندارد و صعود و نزول شاخص قیمت سهام کمترین اثر را از تحولات نرخ سود بین بانکی و حتی سود سپرده می‌پذیرد.

او افزود: افرادی که مدعی اند افزایش نرخ سود بین بانکی عامل ریزش سهام بوده است، باید به این نکته توجه کنند؛ زمانی که سهام در کشور روزانه بین ۳ تا ۵ درصد بازدهی داشت و میزان نرخ بهره پایین آورده شد، چرا جلوی افزایش بازدهی روزانه قیمت سهام گرفته نشد. کاهش نرخ سود بین بانکی در اواخر سال ۹۸ باعث نشد که جلوی افزایش قیمت سهام روزانه گرفته شود.

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: اینکه در ابتدای امسال انتظارات تورمی ناشی از تحریم ها، کسری شدید بودجه دولت نقش مهمی در افزایش همه قیمت‌ها از جمله سهام داشت را نباید فراموش کنیم. اما در حال حاضر این انتظارات تورمی به دلیل کاهش تحریم‌ها تا حدی خاصیت اثر گذاری خود را از دست داده است.

بیشتر بخوانید

• سنگین‌ترین صف‌های خرید و فروش سهام در ۵ بهمن ماه

خسروی در پاسخ به لزوم حمایت بانک مرکزی از بازار سرمایه تشریح کرد: اینکه در محافل مختلف از جمله دولت و مجلس فشار زیادی بر بانک مرکزی برای حمایت از بازار سرمایه وارد می‌شود اصولا روشی غیر علمی و غیر اقتصادی است. نه از نظر قانونی و نه از نظر مفاهیم تعریف شده در علم اقتصاد بانک مرکزی هیچ گونه مسئولیتی در قبال بازار سهام ندارد و توقعی که برخی از مسئولان از بانک مرکزی دارند قطعا به معنای انتشار و خلق پول است و نه تنها هیچ گونه تفاوتی از نظر آثار تورمی با پولی کردن کسری بودجه ندارد، بلکه با قاطعیت بیان می‌کنم که آثار و پیامد‌های زیان بارتری خواهد داشت.

تجربه سال‌های پیش حوزه اقتصاد در افق دید دولت باشد

خسروی در خصوص چگونگی رفتار سازمان‌ها در شرایط کنونی بیان کرد: دولتمردان در دولت و مجلس به جای اینکه مبتنی بر اصول علمی اقتصادی رفتار کنند، متاسفانه رفتار سیاسی و غیر اقتصادی دارند. اگر قرار بر این باشد که دولت همانند دو سال گذشته که با کاهش شدید درآمد‌های نفتی و کسری بودجه مواجه بود و با کاهش نرخ سود سپرده گذاری در بانک‌ها و دیگر سیاست گذاری‌ها در قالب اقتصاد دستوری برای حل مشکلات خودش عمل کرد، پیش برویم قطعا بار تورمی بیشتری را به سفره مردم منتقل خواهیم کرد؛ بنابراین باید از سیاست‌های دو سال پیش دولت فاصله بگیریم.

وی ادامه داد: تقویت بازار سرمایه خارج از سیاست پولی کشورهاست و به این معنی است که بازار سرمایه یک بازار جدا است و درگیر کردن بانک مرکزی با آن باعث می‌شود که بانک مرکزی دچار محدودیت‌های مضاعف برای اجرای سیاست‌های پولی و کنترل تورم شود. با ورود بانک مرکزی، اجرای سیاست‌های پولی برای کنترل تورم از دست بانک مرکزی خارج خواهد شد.

ورود نقدینگی به بورس به مثابه یک سیاه چاله است

این کارشناس بازار سرمایه در خصوص وضعیت کنونی بورس تشریح کرد: ما نباید برای فرار از وضعیت موجود بیش از این نقدینگی مردم را با هر ترفند و سیاستی به بورس منتقل کنیم و به مشکلات خود در آینده اضافه کنیم. سازمان بورس و وزارت اقتصاد باید پاسخگو باشند که چه میزان از نقدینگی که ظرف دو سال گذشته وارد بازار سرمایه شده به سود شرکت‌ها بوده تا منجر به تغییر تکنولوژی، تغییر عملکرد، جهش صادرات و افزایش واقعی قیمت سهام شده باشد. ارزش و قیمت واقعی سهام زمانی به صورت واقعی بالا می‌رود که فروش شرکت‌های دارای سهام در بورس بیشتر شود و بهره وری آن‌ها بالا رود. اما آیا در عمل این اتفاق افتاده است؟ خیر، اگر ظرفیت شرکت‌ها ۷۰ درصد بوده است اکنون با ۲۰ درصد ظرفیت کار می‌کنند.

دولت اشتباهات خود را تکرار نکند

او افزود: در دولت و مجلس تلاش می‌شود تا نقدینگی وارد بورس شود حتی سعی می‌شود از صندوق توسعه ملی هم منابعی اختصاص داده شود اما، مشکل بورس با ورود نقدینگی حل نمی‌شود. ورود نقدینگی فقط به نفع فعالان بازار خواهد شد، زیرا از این فرصت استفاده می‌کنند و به سرمایه بیشتری می‌رسند اما، خرده سهامداران نمی‌توانند از فرصت پیش آمده بهره ببرند و ضرر می‌کنند.

خسروی در پایان با اشاره به راهکار‌های بهبود وضعیت فعلی تاکید کرد: دولت، وزارت اقتصاد و سازمان بورس باید اشتباهات خود را بپذیرند و شفاف و صادق در مورد بازار سرمایه رفتار کنند. باید سازمان بورس را مکلف کنیم تا ترازنامه و عملکرد شرکت‌ها را به مردم ارائه کند. تا مردمی که قرار است از این پس وارد بازار سرمایه شوند با آن شفافیت پیش روند. همچنین، برای جبران ضرر و زیان سهامداران به جای ورود بانک مرکزی، کاهش نرخ سود بین بانکی یا سود سپرده ها، دولت بیاید و بخشی از سهام عرضه اولیه‌ای که در آینده عرضه خواهد شد را به ضرر و زیان مردم اختصاص دهد.

انتهای پیام/