چگونه از کودکان در مقابل آلودگی هوا محافظت کنیم؟

در برنامه مادر کودک شبکه سلامت سیما منصور رضایی متخصص تغذیه و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در خصوص تغذیه در دوران آلودگی هوا به گفت‌وگو پرداخت.
رضایی دو خصوصیت آلودگی و وارونگی هوا و همچنین تمایل به خوردن غذا‌های چرب و شیرین را از خصوصیات فصل زمستان دانست و گفت: متاسفانه چربی‌های اضافه بدن، محل ذخیره فلزات سنگینی است، که در فصل زمستان و هوای آلوده یافت می‌شود.

وی افزود: در بدن انسان سیستم‌های دفعی مختلفی وجود دارد، که از جمله آن ها ادرار، مدفوع، عرق، صفرا و از همه مهمتر مجاری لنفاوی هستند، که کمک کننده به دفع مواد مضر از بدن هستند.

این متخصص تغذیه گفت: مایعات، ویتامین‌ها و املاح، مواد آنتی اکسیدان و فیبر‌ها ترکیباتی هستند که به دفع آلاینده‌هایی مانند: سرب، جیوه، آلومینیوم و کادمیوم از بدن کمک می‌کنند و غلظت آن‌ها را در بدن پایین می‌آورند، با مصرف فیبر‌ها (میوه، سبزی، حبوبات، غلات کامل، دانه‌ها و مغزها) این مواد به شکل مدفوع از بدن خارج می‌شوند.

رضایی بیان کرد: آلاینده‌ها از طریق دستگاه تنفس و پوست، وارد بدن می‌شوند و همه نقاط و ارگان‌های بدن را درگیر می کنند، یکی از راه‌های مقابله با این آلاینده ها، مصرف انواع مایعات از جمله شیر، ماست، لبنیات، انواع آش و سوپ‌ها است، همچنین ماست خیار و بورانی نیز، از بهترین ترکیبات شامل فیبر و لبنیات است، که در دفع این مواد مضر از بدن، کمک می‌کنند.

این استاد تغذیه افزود: غلات و حبوبات وقتی خیس می‌شوند و جوانه می‌زنند بهره وری چند برابری دارند.

وی گفت: اولین ویژگی یک برنامه غذای خوب، تنوع آن است، حتی در مصرف نان، تنوع قائل شوید و از انواع نان بربری، تافتون و سنگک استفاده کنید. او توجه مادران را به مصرف ماش در غذای خانواده توصیه کرد، زیرا سلنیوم و روی موجود در ماش، از مزایای بی شماری برخوردار است.

عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی گفت: تمامی غذا‌های کارخانه‌ای (تن ماهی، پنیر، انواع کنسرو‌ها و...) حاوی مقدار زیادی نمک هستند و متاسفانه، مصرف غذا‌های شور، فرد را به خوردن شیرینی متمایل می‌کند. وی توصیه کرد: برای طعم دار کردن غذا، از مصرف لیمو عمانی در انواع خورشت‌ها استفاده کنید، تا از مصرف زیاد نمک جلوگیری شود و تا جایی که امکان دارد، از غذا‌های خانگی استفاده کنید.

رضایی افزود: تمام غذا‌های حیوانی، نمک بدن ما را تامین می‌کنند و اضافه کردن مقدار کمی نمک در آخر غذا، تنها به دلیل برطرف کردن نیاز روزانه بدن ما به ماده معدنی ید است. وی تاکید کرد: نمک یددار را در آخرین لحظات طبخ غذا اضافه کنید.

وی همچنین سیر، پیاز، کلم و لیمو ترش را، از طعم دهنده‌های مفید غذا دانست که به سیستم پاکسازی بدن در کبد و ریه نیز کمک، و مواد مضر را از بدن خارج می‌کنند.

این استاد دانشگاه گفت: چربی حیوانی (چربی دنبه) برای بدن مضر است، اما چربی لبنیات که در لبنیات بکر وجود دارد، فوق العاده برای سلامت عمومی بدن مفید است. اگر لبنیات بکر را از مراکز مطمئن و شناسنامه دار تهیه کنید، به اندازه چربی ماهی برای بدن مفید است.

کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال که کدام دسته از مواد غذایی در دفع سموم از بدن، اثر بیشتری دارند، گفت: مصرف میوه‌ها به خصوص میوه‌های فصلی، به علت فیبر فراوان، از جمله ضروریات است (مصرف میوه‌های خشک و یا میوه‌های انباری توصیه نمی‌شود). مایعات را از دیگر دسته گروه‌های غذایی نام برد که باید به اندازه‌ای مصرف شوند، که با حجم ادرار، مدفوع و عرق دفع شده از بدن، هماهنگی داشته باشد.

رضایی گفت: غلات پایه و اساس کالری دریافتی روزانه ما را تشکیل می‌دهند، متاسفانه برنج و گندم در ایران، قوت غالب محسوب می‌شود، در صورتی که مصرف سیب زمینی و جو انتخاب بهتری نسبت به گندم و برنج است.

وی توصیه کرد: اگر میل به مصرف برنج دارید، آن را به شکل قاطی پلو (عدس پلو، لوبیا پلو و سبزی پلو) مصرف کنید و تا حد امکان حجم برنج مصرفی روزانه را کاهش دهید.

این متخصص تغذیه گفت: اگر فرزندانمان را به غذای غیر مفید، عادت ندهیم، مطمئناً در دوران بزرگسالی نیز، به این نوع غذا‌ها علاقه‌مند نخواهند بود.

رضایی افزود: اگر می‌خواهید از ماده‌ای استفاده کنید که بیشترین تاثیر را در دفع فلزات سنگین از بدن داشته باشد، از مواد غذایی حاوی سلنیوم استفاده کنید، زیرا بیشترین کمک را در دفع مواد مضر و سمی از بدن دارد، مواد غذایی حاوی سلنیوم شامل: گوشت ماهی، مرغ، گاو، تخم مرغ، تخمه آفتابگردان و... است.