باشگاه خبرنگاران جوان - امیر سعید ایروانی، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان ملل در نشست شورای امنیت درباره افغانستان، ضمن ابراز همدردی با قربانیان زلزله اخیر، بر لزوم تعامل سازنده با مقامات طالبان، آزادسازی دارایی‌های مسدودشده افغانستان، و حمایت از یک فرایند سیاسی فراگیر برای صلح و ثبات تأکید کرد. وی همچنین خواستار حمایت بین‌المللی از ایران به‌عنوان میزبان میلیون‌ها پناهجوی افغان و تقویت مبارزه با تروریسم در منطقه شد.

سخنرانی سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان ملل، در نشست شورای امنیت سازمان ملل با موضوع «اوضاع در افغانستان» به شرح زیر است:

بسم الله الرحمن الرحیم

آقای رئیس، از تشکیل این نشست سپاسگزارم.
از خانم اوتنبایوا، نماینده ویژه دبیرکل، بابت ارائه گزارش ارزشمندشان قدردانی می‌کنیم. سخنان خانم حنیفه گیروال را با دقت استماع کردیم.

آقای رئیس
جمهوری اسلامی ایران مراتب همدردی عمیق و همبستگی خود را با مردم و مقامات افغانستان در پی زمین‌لرزه ویرانگر اخیر که متأسفانه جان شمار زیادی از شهروندان را گرفت، ابراز می‌دارد. در این زمینه، ایران بلافاصله کمک‌های بشردوستانه خود را برای حمایت از آسیب‌دیدگان ارسال کرده و آمادگی دارد به کمک‌های خود برای فائق‌آمدن افغانستان بر پیامد‌های این فاجعه ادامه دهد.

ما گزارش اخیر دبیرکل (S/۲۰۲۵/۵۵۴) را که به‌روزرسانی‌ای از وضعیت افغانستان، از جمله فعالیت‌های سیاسی و بشردوستانه سازمان ملل ارائه می‌دهد، مورد توجه قرار می‌دهیم.

با توجه به گزارش، مایلم نکات زیر را مورد تأکید قرار دهم:

اولاً، جمهوری اسلامی ایران، به‌عنوان همسایه بلافصل افغانستان با بیش از ۹۰۰ کیلومتر مرز مشترک و میزبانی از میلیون‌ها پناهجوی افغان طی دهه‌ها، صلح، ثبات و توسعه در افغانستان را به‌طور مستقیم مرتبط با امنیت ملی خود و ثبات منطقه گسترده‌تر می‌داند. بر همین اساس، ایران همچنان از طریق ابتکارات دوجانبه و منطقه‌ای با مقامات امر واقع افغانستان در تعامل فعال است. ما همچنین در روند دوحه تحت نظارت سازمان ملل مشارکتی سازنده داشته‌ایم و نقش فعالی در گروه‌های کاری آن ایفا کرده‌ایم.

ثانیاً، آینده افغانستان باید به‌دست خود افغان‌ها رقم بخورد و متعلق به آنان باشد. راه‌حل پایدار تنها از طریق یک فرایند سیاسی فراگیر که بازتاب‌دهنده تنوع قومی و سیاسی کشور، محترم‌شمارنده حاکمیت آن و تضمین‌کننده حقوق همه افغان‌ها، به‌ویژه زنان و دختران باشد، حاصل می‌شود. هرگونه راه‌حل تحمیلی از بیرون نه قابل دوام است و نه قابل پذیرش.

ثالثاً، مقامات دفاکتو واقعیتی عینی در صحنه افغانستان هستند و جامعه بین‌المللی چاره‌ای جز تعامل با آنان ندارد. تعامل سازنده و عملی برای رسیدگی به بحران‌های انسانی و اقتصادی جاری که همچنان ثبات منطقه را تهدید می‌کنند، امری ضروری است. در این راستا، تأکید می‌کنیم که کمک‌های بشردوستانه نباید هیچ‌گاه سیاسی شوند. تحریم‌ها نباید به‌عنوان اهرم فشار سیاسی برای جلوگیری از ثبات اقتصادی یا تعامل با مقامات امر واقع مورد استفاده قرار گیرند. دارایی‌های افغانستان که در خارج مسدود شده‌اند، باید بدون قید و شرط آزاد شوند تا در خدمت مردم قرار گیرند. همچنین، سازوکار معافیت از ممنوعیت سفر برای افراد تعیین‌شده از اعضای طالبان نباید مورد سوء‌استفاده یا بهره‌برداری سیاسی محدود از سوی اعضای شورا قرار گیرد. بازگرداندن کامل این سازوکار ضروری است، چرا که ابزاری حیاتی برای تقویت گفت‌و‌گو و پیشبرد رویکردی جامع و سازنده نسبت به اوضاع افغانستان به شمار می‌رود.

رابعاً، ایران طی دهه‌ها بار نامتناسبی را بر دوش کشیده و میزبان میلیون‌ها پناهنده و مهاجر افغان بوده است، آن هم در بسیاری موارد بدون حمایت کافی بین‌المللی. این مسئولیت بشردوستانه هزینه‌های قابل توجهی را بر جامعه ما تحمیل کرده، منابع و زیرساخت‌ها را به شدت تحت فشار قرار داده و چالش‌های پیچیده امنیتی و فرامرزی ایجاد نموده است. در پی تجاوز رژیم اسرائیل علیه ایران، این فشار‌ها بیش از پیش تشدید شده‌اند. ایران نمی‌تواند به‌تنهایی به تحمل این بار ادامه دهد و از این‌رو، چاره‌ای جز بازگرداندن اتباع غیرقانونی افغان به کشورشان نداشته است. شایان ذکر است که ایران در طول روند بازگشت، به‌منظور اطمینان از فراهم بودن شرایط بازگشتی ایمن و همراه با کرامت، با مقامات امر واقع تعامل فعال داشته است.

آقای رئیس
ایران قویاً از شکل‌گیری افغانستانی مستقل، متحد و صلح‌طلب، عاری از تروریسم، درگیری و مواد مخدر حمایت می‌کند. ما بار دیگر تعهد راسخ خود را به افغانستانی باثبات و متکی‌به‌خود اعلام می‌داریم و به همکاری نزدیک با شرکای منطقه‌ای و بین‌المللی در راستای تحقق این هدف ادامه خواهیم داد. افغانستان باید در اتخاذ تدابیر جامع برای ریشه‌کنی تروریسم، انحلال کلیه گروه‌های تروریستی بدون هیچ استثنایی، و جلوگیری از استفاده از قلمرو خود علیه همسایگان، منطقه و فراتر از آن، مورد حمایت قرار گیرد.

و نهایتاً، آقای رئیس
هیأت معاونت سازمان ملل در افغانستان (یوناما) نقشی اساسی در رسیدگی به چالش‌های این کشور ایفا می‌کند و ما حمایت خود را از مأموریت آن و اجرای مؤثر آن مجدداً اعلام می‌داریم.