باشگاه خبرنگاران جوان ـ در سال‌های نه چندان دور آذربایجان غربی با عنوان دومین استان غیرساحلی پرآب در بین بیش از ۳۰ استان کشور شناخته می‌شد که شاید خیلی‌ها به این ظرفیت غبطه نیز می‌خوردند.

وقتی در پایان شهریور سال ۱۳۹۸ عدد خوب ۵۲۲ میلی متر در جلو بارش‌های پهنه آذربایجان غربی نشست، کسی تصورش را هم نمی‌کرد که رسیدن به ۶۰ درصد این عدد نیز روزی به آرزوی مردم استان تبدیل شود؛ در آن سال بارش‌های متعدد بهاری و لایروبی خوب رودخانه‌ها باعث شد تا این میزان بارش به نعمتی بزرگ برای استان بدل شود و دریاچه نیز از این موهبت خدادادی بهره ببرد.

اما در ۶ سال بعد از آن، فقط یک بار بارش‌ها در آذربایجان غربی از ۴۰۰ میلی متر بالاتر رفت و سه سال از این شش سال نیز حتی بارش‌ها به ۳۰۰ میلی متر هم نرسید.

ثبت کمترین میزان بارش در سال آبی گذشته (اول مهر ۱۴۰۳ تا آخر شهریور ۱۴۰۴) موجب شد تا وضعیت آبخوان ها، سدها، اراضی کشاورزی، تالاب‌ها و دیگر زیرساخت‌های آبی دچار معضلی اساسی شوند که برای جبران آن، شاید هفته‌ها بارش نیاز باشد.

امید‌ها به این بود تا بارش‌ها در پاییز امسال، هرچند هم کم، اما بتواند حداقل بخشی از ظرفیت پشت سد‌های استان و آبخوان‌ها را تامین کند ولی این گونه نشد و در پاییز نیز بعد از گذشت حدود ۱۱ هفته فقط دو بار بارش در استان ثبت شدکه مجموعا شاید ۳۰ تا ۴۰ میلی متر بارش به همراه داشت.

ناپایداری بارش مشکلی اساسی در آذربایجان غربی

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی در این خصوص معتقد است که ناپایداری بارش در مقیاس زمانی و مکانی یکی از مشکلات اساسی در استان است.

مجید رستگاری افزود: این تغییرات بارشی همراه با کاهش منابع آب تجدیدپذیر در حوضه آبریز دریاچه ارومیه با نگاه علمی و دقیق قابل بررسی است.

وی اضافه کرد: آذربایجان غربی دارای شبکه پیچیده رودخانه‌ها، سفره‌های زیرزمینی و مصرف‌کنندگان حوزه آبی است که باید به شناخت دقیق این شاکله رسید تا تصمیم گیری‌ها علمی و اجرایی شوند.

وی به ضرورت تغییر الگوی کشت و جلوگیری از توسعه کشاورزی غیرکارشناسی اشاره کرد و گفت: از کشت سه محصول پرمصرف آب شامل سیب، چغندر قند و یونجه باید در این استان خودداری شود.

عوامل اقلیمی عاملی مهم در خشکی دریاچه ارومیه

رییس حوضه آبریز دریاچه ارومیه گفت: تغییر اقلیم، افزایش دما، تغییر الگوی کشت و مصرف آب به دلیل افزایش جمعیت از جمله عوامل خشکی دریاچه ارومیه هستند.

فرهاد ایمان شعار افزود: امروز منابع و مصارف ما همخوانی ندارد و در حال حاضر تنها حدود ۵.۱ میلیارد مترمکعب آب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه موجود است.

وی با بیان اینکه احداث سد دلیل اصلی خشک شدن دریاچه ارومیه نیست، اضافه کرد: مشکل اصلی دریاچه ارومیه خشکسالی و توسعه اراضی کشاورزی است.

رییس حوضه آبریز دریاچه ارومیه بیان کرد: درخصوص استفاده از روش‌های نوین مقابله با تبخیر، بررسی و امکان سنجی برای استفاده از روش‌های ممکن نظیر بادشکن، سایه‌بان و پنل‌های خورشیدی انجام شده، اما برخی امکان اجرا در دریاچه ارومیه را نداشته و برخی هم توجیه پذیر نبوده است.

ایمان شعار تأکید کرد: احیای دریاچه ارومیه نیازمند اجرای برنامه‌های جامع و ترکیبی از جمله مدیریت علمی منابع آب با مشارکت مردم، اصلاح الگوی کشت و بهره‌گیری از فناوری‌های روز است.

منبع: ایرنا