باشگاه خبرنگاران جوان؛ جواد فراهانی - تلسکوپ‌های فضایی پرتو ایکس پیشرو، XMM-نیوتن و XRISM، انفجار بی‌سابقه‌ای را که از یک سیاه‌چاله ابرپرجرم ساطع می‌شود، ثبت کرده‌اند.

ستاره‌شناسان پدیده‌ای منحصر‌به‌فرد را در کهکشان NGC ۳۷۸۳ مشاهده کردند، به گونه‌ای که یک سیاه‌چاله ابرپرجرم، باد کیهانی چشمگیری را با سرعت تا ۶۰۰۰۰ کیلومتر در ثانیه یا حدود یک پنجم سرعت نور آزاد کرد. مشاهدات نشان داد که این باد شبیه به فوران‌های تاج خورشیدی (CME) است که خورشید در فضا آزاد می‌کند و نگاهی اجمالی به شباهت‌های بین رفتار سیاه‌چاله‌ها و ستارگان ارائه می‌دهد.

تیم تحقیقاتی به رهبری لیه گو از آژانس فضایی هلند، توانست این باد‌های پرسرعت را به مدت چند ساعت با استفاده از تلسکوپ اروپایی XMM-نیوتن و رصدخانه ژاپنی XRISM با همکاری ناسا ردیابی کند. آنها انفجار سریع اشعه ایکس از سیاهچاله را مشاهده کردند که مستقیماً باعث تشکیل باد‌های قدرتمند شد.

این سیاهچاله، با جرمی تقریباً ۳۰ میلیون برابر خورشید، در قلب یک هسته کهکشانی فعال قرار دارد؛ منطقه‌ای با فعالیت و تابش شدید که جت‌هایی از نور و ماده را به فضا پرتاب می‌کند. دانشمندان توضیح دادند که این باد‌ها در اثر از هم گسیختگی میدان‌های مغناطیسی هسته، مشابه شراره‌های خورشیدی، اما در مقیاسی بی‌نظیر در منظومه شمسی ما، ایجاد شده‌اند.

محققان خاطرنشان کردند که مطالعه هسته‌های کهکشانی فعال به درک تکامل کهکشان‌ها و تشکیل ستاره‌های جدید کمک می‌کند. آنها تأکید کردند که همکاری بین تلسکوپ XMM-نیوتن و رصدخانه XRISM امکان مشاهده این پدیده را با دقت بالا، از جمله سرعت، ساختار و مکانیسم پرتاب باد، فراهم کرده است.

این کشف جدید نشان می‌دهد که چگونه سیاهچاله‌ها گاهی اوقات می‌توانند رفتاری مشابه خورشید داشته باشند و راه‌های جدیدی را برای درک فیزیک انرژی بالا در جهان باز می‌کنند.

منبع: EurekAlert