به گزارش خبرنگار سیاست‌خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، قسمت پنجم مستند بازخوانی برجام در روزهای گذشته از شبکه خبر پخش شد. در این گزارش، متن مکتوب این مستند ارائه شده است.مذاکرات مربوط به سرنوشت آب سنگین اراک بخش مهمی از گفت‌وگوهای پیچیده و نفس‌گیر هسته‌ای بوده است.
8- ایران به بازطراحی و بازساخت یک رآکتور تحقیقاتی آب سنگین مدرنیزه شده در اراک بر اساس طراحی اولیه مورد توافق و در قالب یک همکاری بینالمللی که طراحی نهایی آن را نیز تصدیق خواهد کرد، مبادرت خواهد نمود.
این رآکتور با استفاده از سوخت غنی شده تا 3.67 درصد فعالیت خواهد کرد.
این رآکتور تحقیقات هسته‌ای صلح‌آمیز و تولید رادیوایزوتوپ برای مقاصد پزشکی و صنعتی را پشتیبانی خواهد کرد.
رآکتور بازطراحی شده و بازسازی شده اراک، پولوتونیوم در سطح تسلیحاتی تولید نخواهد کرد.
کلیه فعالیت‌ها برای بازطراحی و ساخت مجتمع‌های سوخت برای رآکتور بازطراحی شده به جز برای نخستین بارگذاری سوخت در ایران انجام خواهد گرفت.
همه سوخت مصرف شده در اراک برای دوره عمر رآکتور به خارج از ایران منتقل خواهد شد.
این مشارکت بینالمللی مشتمل بر کشورهای مشارکت کننده گروه 1+5، ایران و سایر کشورهایی که طرفین ممکن است مشترکاً تعیین کنند، خواهد بود.
ایران به عنوان مالک و مدیر پروژه نقش راهبری را ایفا خواهد نمود و گروه 1+5 و ایران قبل از روز اجرای توافق یک سند رسمی منعقد می‌نمایند. این سند مسئولیت‌هایی را که اعضای 1+5 بر عهده خواهند گرفت، مشخص خواهند نمود.
9- ایران قصد دارد با همکاری گسترده‌تر بینالمللی شامل تضمین عرضه سوخت همگام با روندهای پیشرفته فناوری بینالمللی در اتکا بر آب سبک برای رآکتورهای تحقیقاتی و تولید برق آینده خود حرکت نماید.
10- به مدت 15 سال هیچ رآکتور آب سنگین دیگری در ایران وجود نخواهد داشت و انباشت آب سنگین صورت نخواهد گرفت، همه آب سنگین اضافی برای صادرات در بازارهای بینالمللی عرضه خواهد شد.
(درباره رآکتور آب سنگین اراک چند نکته مهم در پیوست یک برنامه جامع اقدام مشترک وجود دارد که مهم است:
11- ایران قصد دارد همه سوخت مصرف شده کلیه رآکتورهای هسته‌ای تحقیقاتی و قدرتی فعلی و آینده خود را برای پسمانداری یا اقدامات بعدی آن گونه که در قراردادها به نحو صحیح یا طرف دریافت کننده منعقد خواهد شد، از کشور خارج کنند.
12- به جز فعالیت‌های جداسازی با هدف تولید رادیوایزوتوپ‌های پزشکی و صنعتی از نمونه‌های تابش دیده اورانیوم غنی شده، ایران به مدت 15 سال وارد بازفراوری یا ساخت تأسیسات قادر به بازفراوری سوخت مصرفی یا فعالیت‌های تحقیق و توسعه بازفراوری که منتج به ایجاد قابلیت بازفراوری سوخت مصرفی شود، نگردیده و پس از این مدت نیز قصد چنین کاری را ندارد.
(نکته مهم این بخش از برجام مربوط به آب سنگین اراک این است که محدودیت‌ها و جزئیات این بخش، 15 ساله خواهد بود.