به گزارش خبرنگار حوزه دفاعی امنیتی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛ بحران آب یکی از مشکلاتی است که بنا به گفته کارشناسان ظرف سال‌های آتی کشورهای منطقه و جهان را تهدید می‌کند.

این بحران در منطقه غرب آسیا به دلیل ژئوپلتیک خاصی که دارد بیشتر بروز خواهد کرد و برخی کشورها از جمله ایران با کمبود آب مواجهند و لزوم توجه جدی به این موضوع ضروری به نظر می‌رسد. البته موضوع کمبود آب در ایران و هشدار برخی مسئولان در این زمینه، موجب شده تا رسانه‌های برخی کشورهای غربی موضوع کمبود آب در کشورمان را امنیتی جلوه دهند و از آن بهره‌برداری سیاسی کنند. یکی از نگرانی‌هایی که در حوزه کمبود آب در کشور وجود دارد این است که برخی کشورها با احداث سازه‌های ذخیره آب به همسایگان خود آسیب می‌زنند.

ترکیه کشوری است که مدت‌هاست با ساخت «سد ایلیسو» امنیت و محیط زیست همسایگان خود از جمله عراق و ایران را با بحران مواجهه کرده است.

گزارش منابع رسانه‌ای نشان می‌دهد، در حالی که بسیاری از کشورهای اروپایی به دلیل خسارات سنگین این طرح بر روی محیط زیست، کشاورزی و حیات انسانی در شهر و روستاهای عراق و ایران با احداث آن مخالف هستند، برخی کشورهای غرب آسیا در حال حمایت از ترکیه برای تکمیل سد ایلیسو هستند.

پروژه آناتولی جنوبی یا گاپ که توسط کشور ترکیه در حال انجام است، یکی از پروژه‌هایی است که 22 سد را شامل می‌شود و تأثیر عظیمی بر روی محیط‌زیست کشورهای منطقه و بویژه بخش‌هایی از ایران خواهد گذاشت. تا‌کنون بیش از 20 درصد از پروژه آبیاری و 74 درصد از طرح‌های برقابی ترکیه در این حوضه آناتولی جنوبی یا گاپ تکمیل شده است.

سد ایلیسو نیز یکی از بزرگترین سدهای طرح گاپ کشور ترکیه است که ساخت «سد 10.4 میلیارد مترمکعبی ایلیسو» از دسامبر سال 2014 روی سرشاخه‌های دجله آغاز شده و عملیات احداث آن همچنان ادامه دارد.
سد عظیم «ایلیسو» توسط دولت ترکیه به‌روی سرشاخه‌های دجله در نهایت باعث خشکی رود دجله در عراق و به‌تبع آن تالاب هورالعظیم در کشورمان و بحرانهای جدی زیست‌محیطی در ایران و منطقه خواهد شد.

تحلیلگران و کارشناسان محیط‌زیست معتقدند که سد ایلیسو در نهایت منجر خواهد شد تا زمین‌های کشاورزی کشورهای همسایه ترکیه خشک شده و بسیاری از کشاورزان و دامداران دچار مشکلات جدی شوند.

سید حسین نقوی حسینی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی درباره پروژه ساخت سد ایلیسو در قالب طرح گاپ می‌گوید: قطعا این پروژه به کشورهای عراق، سوریه و ایران لطمه می زند و ملت‌ها را از یک حقآبه تاریخی محروم خواهد کرد.
وی در پایان گفت:‌ انتظار می‌رود دستگاه دیپلماسی به موضوع پروژه گاپ ورود پیدا کرده و با برقراری تعاملات و گفت‌وگوهای لازم این موضوع را مورد بررسی قرار دهد.

ناگفته پیداست که تشدید فرایندهای مخرب زیست‌محیطی در کشورهای همسایه ترکیه؛ ضربات جبران ناپذیری برای منطقه خواهد داشت. قطعا ریزگردها و بحران‌های زیست‌محیطی از جمله نتایج خسارت بار ساخت سد ایلیسو برای ایران خواهد بود. همچنین دنباله این مشکلات کاهش کیفیت آب و کمبود آب خواهد بود که یک خطر بالقوه برای آینده منطقه است.

البته مقامات ترکیه مدعی هستند که سد ایلیسو برای همسایگان این کشور مشکل ساز نخواهد بود.
"ضلی چرمن" معاون وزیر امور خارجه ترکیه در این زمینه می‌گوید: ما اعتقاد نداریم که پروژه سدسازی ترکیه باعث ایجاد طوفان‌های گرد و غبار شود. هیچ تحقیق و اطلاعات علمی برای تایید این ادعا که سدسازی بر طوفان‌های گرد و غبار اثر منفی دارد، وجود ندارد.

وی افزود: دقت لازم را داریم تا با احداث سد ایلیسو آسیبی به کشورهای همسایه وارد نکنیم. بنابراین پیش از آغاز احداث سد تحقیقات جامعی در مورد تاثیرات زیست‌محیطی آن در ترکیه و کشور‌های همسایه انجام داده‌ایم.

معاون وزیر امور خارجه ترکیه تأکید کرد: مطالبی که در مورد تأثیر زیست‌محیطی سد ایلیسو به کشور‌های پایین دست مطرح شده نادرست است. قطعا طی 2 سال اولی که مخازن سد باید پر شوند، بر کشور‌های پایین دست نیز تأثیر می‌گذارد، اما بعد از اتمام بازه زمانی 2 تا 5 ساله و پر شدن مخازن می‌توانیم نقش مثبتی برای کشور‌های پایین دست ایفا کنیم به این صورت که هرگاه یک یا چند کشور در منطقه با خشکسالی مواجه شوند، میزان آب مورد نیاز را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهیم.

به نظر می رسد دولت ترکیه به دنبال آن بوده تا کشورهای همسایه خود را در سال‌های آتی با بحران مواجه کند و این یک راهبرد است که با تکمیل فازهای مختلف پروژه سدسازی آتاترک به صورت جدی پیگیری می‌شود.

گزارش از محمد زرچینی

انتهای پیام/