۱۲ دی ماه، به نام رشت مرکز استان گیلان نامگذاری شده است. این شهر به گواه تاریخ و آمار شهر اولینها است.
محمدحسین واثق کارگرنیا، رئیس شورای اسلامی شهر رشت با صدور پیامی به مناسبت فرا رسیدن «روز رشت» گفت: شهر رشت شهر اولینها، همواره در ادوار مختلف به واسطه مردمان فهیم، میهن پرست، شجاع و باغیرتش تاریخ ساز بوده است.
مردمان رشت بارها در میادین بزرگ حماسهها خلق کرده و طلایه داران عزت و شرافت و آزادگی بوده و هستند.
میرزا کوچک خان جنگلی، اسطوره بزرگ و فراموش ناشدنی مردانگی، غیرت، آزادی خواهی، میهن پرستی یکی از تاریخ سازان بزرگ دیار گیل و دیلم است که هنوز هم رشادتهایش در مبارزه با مستکبرین در برگ برگ تاریخ پر افتخار ایران زمین و جهان میدرخشد.
حضور فرزندان دیار میرزا کوچک جنگلی در دوران هشت ساله دفاع مقدس و مدافعان حرم و همچنین میادین مختلف علمی، ورزشی، فرهنگی و ... در کنار دیگر هم میهنان به منظور دفاع از خاک و ناموس میهن برگ زرین دیگری از افتخارات مردم همیشه سرافراز این قسمت از ایران زمین است.
روز رشت بهانهای است برای پاسداشت تمامی این گذشته پرافتخار و داشتههای غرورآفرین که همواره مایه فخر و مباهات هستند و باید برای حفظ و اعتلایشان تلاشمان را صدچندان کنیم؛ و این بار در دوازدهم دی ماه سال ۱۴۰۱ به عنوان منتخبین مردم فهیم، شریف و آزاده رشت برای ساختن شهری آباد و سربلند در پیشگاه خداوند منان عهدی دوباره میبندیم و امید که در این مسیر پر فراز و نشیب در سایه عنایات الهی و با دعای خیر مردمان مهربان رشت در پایان عمر فعالیت شورای ششم رشت در پیشگاه خداوند منان و همشهریان مان سربلند و سرافراز باشیم.
یوسف یزدانی، سرپرست شهرداری رشت روز گذشته در اختتامیه نخستین جشنواره ملی فیلم کوتاه این شهر ضمن تبریک روز رشت گفت: رشت، شهر اولینها است.
او افزود: اولین بانک سپه، اولین کتابخانه، اولین داروخانه شبانه روزی، اولین بلدیه و ... از افتخارات این شهر است.
به گفته سرپرست شهرداری رشت، این شهر در سال ۹۳۶ هجری شمسی در زمان شاه طهماسب صفوی به عنوان مرکز استان گیلان انتخاب شد.
یزدانی یادآور شد: شورای اسلامی شهر رشت در سال ۱۳۹۳ کارگروهی برای انتخاب این روز تعیین کرد و سرانجام ۱۲ دی ماه در اسفند ۱۳۹۴ به طور رسمی به عنوان «روز رشت» انتخاب شد.
او تصریح کرد: باید تلاش شود تا ویژگی پیشرو بودن در کشور را در کارنامه رشت حفظ کنیم.
اولین کتابخانه ملی ایران
فکر تاسیس این کتابخانه ملی در سال ۱۳۰۶ توسط محمد علی تربیت، رییس اداره فرهنگ گیلان، در زمین اهدایی شهرداری رشت به این اداره مطرح شد. در روز ۱۶ آذر سال ۱۳۰۶ جمعیتی به نام نشر معارف گیلان که هدف آن ساخت کتابخانه ملی بود تشکیل شد و سرانجام در روز پنجشنبه ۱۹ مهر ۱۳۱۳ همزمان با جشن هزاره فردوسی کتابخانه مذکور گشایش یافت.
این کتابخانه اولین کتابخانهای است که لفظ کتابخانه ملیبرای آن استفاده گردید و احداث بنا ی آن همزمان با ساخت و ساز یک سلسله ابنیه اداری و عامالمنفعه در شمال ایران در دوره عهد پهلوی اول انجام گرفت و نوع معماری آن تقلیدی از معماری شرق اروپا است.
اولین اتوبوس وارد شده به ایران (پیش از سال هزار و دویست و نود شمسی)
اولین اتوبوس در ایران توسط یک تاجر بلژیکی در شهر رشت به کار گرفته شد، اما به مرور زمان و با توجه به میزان کرایه، سودآوری و زیر ساختهای حمل و نقل توجیه اقتصادی آن رد شد و به همین دلیل اتوبوس به کار گرفته شده به یکی از تجار ایرانی به نام (معین التجار) فروخته شد.
اولین راه آهن ایران
قدیمی ترین راه آهن ایران در مسیر بندر انزلی به پیربازار و رشت احداث شده و بقایای این راه آهن و خطوط ریلی هنوز وجود دارد.
اولین داروخانه شبانهروزی ایران (داروخانه کارون)
آرسن میناسیان اولین داروخانه شبانهروزی ایران را افتتاح کرد. هدفش از افتتاح داروخانه کارون این بود که دست واسطه را کوتاه کند و میخواست داروها را به همان قیمت که برایش تمام میشد بدست مردم برساند. با شروع جنگ جهانی دوم و اشغال ایران توسط نیروهای متفقین، بیکاری و گرانی گریبان مردم را گرفته بود و این امر سبب شده بود تا بسیاری از بیماران توان خرید دارو را از دست بدهند ولی آرسن میناسیان دارو را به صورت مجانی در اختیارشان میگذاشت.
اولین خانه معلولین و سالمندان در ایران
یکی از مشتریهای داروخانه که برای مادر پیرش از آرسن میناسیان دارو میگرفت، سرنوشت مادرش که زمینگیر بود و احتیاج به مراقبت شبانهروزی داشت را تعریف کرد و آرسن که تشنه خدمت به مردم بود با شنیدن صحبتهای آن مرد به فکر تاسیس خانه سالمندان میافتد.
با تاسیس خانه سالمندان و معلولین، آرسن بیشر وقتش را در آنجا صرف خدمت به مردم میکرد، داروخانه را واگذار کرده بود و از ۵ هزارتومانی که بابت داروخانه میگرفت ۲ هزارتومان را به مارو همسرش میداد و بقیه را صرف خانه سالمندان میکرد.