موسیقی پرمخاطب‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران شنیده شد

آلبوم موسیقی متن فیلم سینمایی «عقاب‌ها» به نویسندگی محمدرضا یوسفی، کارگردانی زنده‌یاد ساموئل خاچیکیان، تهیه‌کنندگی منصور و علی مزینانی و آهنگسازی مجید انتظامی پس از ۴۰ سال در ۲۲ قطعه به صورت دیجیتال منتشر شد و از طریق پلتفرم‌های بین‌المللی پخش موسیقی قابل دسترس است.

آذرنوش صدرسالک (دستیار آهنگساز)، نوازندگان؛ خاچیک بابایان، روبن تهماسیان، همایون رحیمیان، رضا عالمی، ارسلان کامکار (ویولن)، سیاوش ظهیرالدینی، نوروز یزدانی (آلتو)، کریم قربانی، محسن تویسرکانی (ویولنسل)، زنده‌یاد علیرضا خورشیدفر (کنترباس)، ناصر رحیمی (فلوت)، مجید انتظامی (اُبوا)، سعید اتوت (کلارینت)، محمد احمدیان (فاگوت)، جاوید مجلسی، مسعود غریب‌نواز (هورن)، کیومرث میردادیان، امیر بهشتی (ترومپت)، مهدی محمودی، عباس دبیردانش (ترومبون)، بیژن قادری (پیانو)، علیرضا قوامی، محمود منتظم (ساز‌های کوبه‌ای)، اردشیر کامکار (کمانچه)، الهه حمیدی شیرازی، ریما نوزاد، مهدی نیکنام، اسفندیار قره‌باغی (گروه کُر)، قاسم عابدین (صدابردار)، ضبط موسیقی: استودیو صبا از عوامل اجرایی این اثر هستند.

«عقاب‌ها» فیلمی در گونه دفاع مقدس است که سال ۱۳۶۳ فیلمبرداری و تولید شد و سال ۱۳۶۴ اکران شد. این فیلم در مجموع سال‌های ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۹، به فروشی معادل ۷۳ میلیون و ۸۶۲ هزار تومان از ۸٫۶ میلیون تماشاگر، به پرمخاطب‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران بعد از انقلاب اسلامی تبدیل شد.

ساموئل خاچیکیان کارگردان، تدوینگر، نویسنده، آهنگساز و تهیه‌کننده نامدار ایرانی ارمنی‌تبار بود. خاچیکیان یکی از تأثیرگذارترین کارگردان‌ها در سینمای ایران به شمار می‌رود و به وی لقب «هیچکاک ایران» داده شده و از او به عنوان «استاد دلهره و وحشتِ» سینمای ایران نام برده شده است.

داستان فیلم «عقاب‌ها» براساس رویداد واقعی نجات خلبان نیروی هوایی ایران به نام یدالله شریفی‌راد به وسیله کرد‌های عراقی و انتقال او به ایران ساخته شده است.

زنده‌یاد سعید راد با صدای منوچهر اسماعیلی، جمشید هاشم‌پور با صدای ایرج ناظریان و رضا رویگری با صدای خسرو خسروشاهی، شهاب عسگری با صدای خودش، بهزاد رحیم‌خانی با صدای حسین معمارزاده، علی برجسته با صدای حسین عرفانی، زری برومند با صدای شهلا ناظریان از بازیگران و صداپیشگان فیلم «عقاب‌ها» هستند. خسرو خسروشاهی سرپرست گویندگان بوده است.

مجید انتظامی سال ۱۳۹۸ در گفتگو با یکی از رسانه‌ها درباره ساخت موسیقی فیلم «عقاب‌ها» اظهارداشت: این فیلم دو کارگردان داشت. یک عده می‌گفتند امیر قویدل کارگردان است، یک عده می‌گفتند ساموئل خاچیکیان است. موسیقی آن فیلم را من و آقای خانزادی (صدابردار) و تهیه‌کننده پشت میز تدوین ساختیم. خیلی چیز‌ها را هیچ کس نمی‌داند. آن زمان اصلا نمی‌خواستند برای «عقاب‌ها» آهنگ بسازند.

وی گفت: می‌خواستند با یک سری آهنگ که داشتند کار کنند. یک سری موزیک و آواز داشتند. نمی‌دانم از کجا بهشان فشار آوردند که باید موسیقی داشته باشد. آن زمان هم قانون گذاشته بودند که سقف هزینه موسیقی فیلم ۷۵هزار تومان باشد.

انتظامی افزود: یک زمانی فیلم عاطفی کار می‌کنی مترونوم موسیقی آنقدر شل است که یک قطعه موسیقی خودش یک ربع کار می‌شود، اما یک زمانی فیلم آنقدر متنوع است که فضا‌ها و فرم موسیقی عوض می‌شود. نمی‌شود با یک فیلم اکشن اینها را مقایسه کرد؛ بنابراین طبق جدولی که فارابی تعیین کرده بود، قرارداد می‌بستند و مابقیش را زیر میز می‌دادند. البته آنقدری هم نبود مثلا ده تومان می‌شد. یک مقدار این کار‌ها اشتباه بود. سینماست و باید آزاد باشد.

این آهنگساز و رهبر ارکستر بیان کرد: باور کنید هیچ کس به من نگفت این‌جایی که مثلا وارد آن روستای کردنشین می‌شویم، باید لحن موسیقی عوض شود و رنگ و بوی این محل را بگیرد. یا وقتی خلبان روی هوا می‌چرخد جنس سازهایش باید آهنی باشد. شما برای پرسوناژ‌هایی که کار‌های مختلف در یک فیلم دارند، ساز‌های مختلف باید انتخاب کنید. البته اگر برای خلبانی که در حال سقوط است پیانو هم بگذاری هیچ کس به شما هیچ چیز نمی‌گوید. اتفاقا این خوبی مملکت ما است که شما هر ادعایی کنید، هیچ کس نیست حرف بزند.

وی اظهارداشت: در فیلم «عقاب‌ها» با هیچ کدام (امیر قویدل و خاچیکیان) کار نکردم. بعد از ساخت موسیقی مصاحبه آقای خاچیکیان را نمی‌دانم خواندم یا دیدم که گفته بودند من خیلی به ایشان کمک موسیقایی کردم و ... برای صحت حرف‌هایم هم می‌توانید از آقای خانزادی صدابردار سوال کنید. چون فقط ایشان و آقای مزینانی تهیه‌کننده را من هنگام ساخت موسیقی فیلم دیدم. متاسفانه در این مملکت هر جغله‌ای یراق زده و مسئولین هم به جهت ناآگاهی با کسانی کار می‌کنند که دردسرشان کم شود.

انتظامی گفت: من در هیچ کدام از کارهایم هیچ کس نگفت برای هر صحنه‌اش چه کاری انجام بدهم، اما این یکی واقعا بی‌صاحب بود.