در باشگاه خبرنگاران جوان بخوانید؛
سوریه در گرداب؛ رقص تنش‌ها بر فراز پایگاه‌های سوخته

باشگاه خبرنگاران جوان؛ مهسا حنیفه - ترکیه که با برنامه‌ریزی دقیق و توافق‌های دفاعی، به دنبال تثبیت حضور نظامی خود در خاک سوریه بود، حالا با حملات هدفمند رژیم صهیونیستی، سه پایگاه هوایی کلیدی خود را از دست داده است. این بمباران‌ها که در روز‌های اخیر شدت گرفته، نه‌تنها زیرساخت‌های آنکارا را در هم کوبیده، بلکه هشداری روشن از تل‌آویو به همراه داشته: هیچ پرچمی جز پرچم ما در این نزدیکی برافراشته نخواهد شد. 

شمشیرکِشی تل‌آویو این‌بار به روی ترکیه

حملات رژیم صهیونیستی به پایگاه‌های ترکیه در سوریه، بیش از یک عملیات نظامی، نمایشی از اراده برای بازنویسی قواعد بازی در منطقه است. ترکیه که به دنبال تثبیت نفوذ خود بود، حالا با چالشی روبه‌رو شده که نه‌تنها برنامه‌هایش را به هم ریخته، بلکه جایگاهش را در برابر تل‌آویو شکننده کرده است. این تنش‌ها، که با حملات گسترده روز چهارشنبه (۱۳ فروردین) اوج گرفت، نشان‌دهنده عمق رقابت‌هایی است که می‌تواند منطقه را به لبه پرتگاه بکشاند.

تأکید آنکارا بر دیپلماسی، تلاشی برای خروج از این بن‌بست است، اما در برابر عزم تل‌آویو برای حفظ خطوط قرمز، این تلاش‌ها کم‌رنگ به نظر می‌رسد. آینده این بحران به تصمیم ترکیه بستگی دارد: آیا آنکارا با بازسازی پایگاه‌هایش، تل‌آویو را به چالش می‌کشد یا زیر فشار این حملات، راهی برای مصالحه می‌جوید؟ پاسخ این پرسش، نه‌تنها سرنوشت حضور ترکیه در سوریه، بلکه ثبات کل منطقه را تحت تأثیر قرار خواهد داد. در این میان، تل‌آویو با زبان زور سخن گفته و توپ را به زمین آنکارا انداخته است؛ اما آیا این بازی به جنگی تازه منجر خواهد شد یا دیپلماسی، راهی برای خاموش کردن این آتش پیدا خواهد کرد؟ تنها گذر زمان، پرده از این معما بر خواهد داشت.

میانه راه: رقص قدرت روی لبه تیغ

ترکیه که سال‌هاست با تکیه بر حضور نظامی و توافق با گروه‌های محلی، سعی در حفظ نفوذ خود در سوریه دارد، این بار با حریفی روبه‌رو شده که قواعد بازی را به‌سرعت تغییر داده است. از دست رفتن پایگاه‌های تی۴، تدمر و فرودگاه اصلی حماه، که قرار بود بخشی از یک طرح دفاعی مشترک با گروه‌های مورد حمایت آنکارا باشند، نشان‌دهنده عمق برنامه‌ریزی تل‌آویو برای زمین‌گیر کردن تحرکات ترکیه است. حملات روز چهارشنبه که گسترده‌تر از پیش بود، بیش از یک عملیات نظامی، نمایشی از اراده‌ای آهنین برای محدود کردن نفوذ آنکارا در نزدیکی مرز‌های فلسطین اشغالی بود. این در حالی است که ترکیه بار‌ها به واشنگتن تأکید کرده حضورش در سوریه نه‌تنها تهدیدی برای تل‌آویو نیست، بلکه می‌تواند به ثبات منطقه کمک کند. اما این پیام‌ها ظاهراً در تل‌آویو گوش شنوایی نیافته و حملات اخیر نشان می‌دهد که رژیم صهیونیستی ترجیح داده به جای اعتماد به وعده‌ها، با زبان زور سخن بگوید.

سخنان هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه، که بر دیپلماسی و پرهیز از درگیری تأکید کرده، تلاشی برای آرام کردن اوضاع است، اما این تلاش در برابر حملات بی‌وقفه تل‌آویو، مانند فریادی در طوفان به نظر می‌رسد. تحلیل این وضعیت نشان می‌دهد که تل‌آویو نه‌تنها به دنبال قطع بال‌های نظامی ترکیه در سوریه است، بلکه می‌خواهد پیامی بزرگ‌تر به دیگر بازیگران منطقه ارسال کند: هر حرکتی در این زمین، بدون هماهنگی با ما، با پاسخ سخت روبه‌رو خواهد شد. اما آیا ترکیه این ضربه را بی‌پاسخ خواهد گذاشت؟ بازدید تیم‌های نظامی آنکارا از پایگاه‌های آسیب‌دیده در حمص و حماه، نشان‌دهنده عزم این کشور برای ارزیابی خسارات و شاید برنامه‌ریزی برای بازسازی است. با این حال، در برابر توان هوایی تل‌آویو و اراده‌اش برای حفظ خطوط قرمز، این عزم تا کجا دوام خواهد آورد؟ احتمال درگیری مستقیم میان دو طرف، هرچند بعید به نظر می‌رسد، اما با تداوم این تنش‌ها، از دایره تصور خارج نیست؛ به‌ویژه که ترکیه در داخل با چالش‌های اقتصادی و سیاسی روبه‌روست و تل‌آویو نیز جبهه‌های متعددی را مدیریت می‌کند. 

خط قرمزها: تل‌آویو خط می‌کشد، آنکارا می‌ایستد؟

مواضع صریح رژیم صهیونیستی که حضور ترکیه در سوریه را تهدیدی برای خود می‌داند، این بحران را به مرحله‌ای حساس رسانده است. تل‌آویو اعلام کرده که نه‌تنها با استقرار نظامی ترکیه در نزدیکی مرزهایش موافق نیست، بلکه هر تلاش برای ایجاد پایگاه‌های هوایی یا دریایی را با اقدام عملی پاسخ خواهد داد. این هشدارها، که از زبان یک مقام بلندپایه مطرح شده، در حالی است که ترکیه تیم‌های نظامی خود را برای بررسی زیرساخت‌های پایگاه‌های تی۴، تدمر و فرودگاه حماه فرستاده بود؛ نشانه‌ای از اینکه آنکارا هنوز قصد عقب‌نشینی ندارد و شاید به دنبال راهی برای جبران این شکست است. اما اینجاست که معادله پیچیده می‌شود: آیا ترکیه توان و اراده مقابله با تل‌آویو را دارد یا زیر فشار این حملات، به بازنگری استراتژی خود مجبور خواهد شد؟

تل‌آویو با این حملات نشان داده که حاضر است برای حفظ برتری خود، ریسک رویارویی با ترکیه را بپذیرد؛ اما این ریسک‌پذیری تا کجا پیش می‌رود؟ از سوی دیگر، تأکید فیدان بر دیپلماسی و هشدار درباره بی‌ثباتی منطقه، تلاشی برای جلب حمایت بین‌المللی و کاهش فشار‌ها به نظر می‌رسد. اما واقعیت این است که در این میدان، دیپلماسی بدون پشتوانه نظامی، مانند تیری در تاریکی است. داده‌ها نشان می‌دهد که حملات تل‌آویو به زیرساخت‌های سوریه، بخشی از یک الگوی بلندمدت برای تضعیف هر حضوری است که منافعش را به خطر بیندازد؛ الگویی که حالا ترکیه را هم در دامنه خود قرار داده است. نقش آمریکا و روسیه، که هر دو در سوریه منافع خاص خود را دنبال می‌کنند، نیز می‌تواند تعیین‌کننده باشد؛ اما تاکنون هیچ‌کدام واکنشی قاطع به این تنش نشان نداده‌اند. 

سایه جنگ یا روزنه دیپلماسی؟

حملات رژیم صهیونیستی به پایگاه‌های ترکیه در سوریه، بیش از یک عملیات نظامی، نمایشی از اراده برای بازنویسی قواعد بازی در منطقه است. ترکیه که به دنبال تثبیت نفوذ خود بود، حالا با چالشی روبه‌رو شده که نه‌تنها برنامه‌هایش را به هم ریخته، بلکه جایگاهش را در برابر تل‌آویو شکننده کرده است. این تنش‌ها، که با حملات گسترده روز چهارشنبه اوج گرفت، نشان‌دهنده عمق رقابت‌هایی است که می‌تواند منطقه را به لبه پرتگاه بکشاند. تأکید آنکارا بر دیپلماسی، تلاشی برای خروج از این بن‌بست است، اما در برابر عزم تل‌آویو برای حفظ خطوط قرمز، این تلاش‌ها کم‌رنگ به نظر می‌رسد.

آینده این بحران به تصمیم ترکیه بستگی دارد: آیا آنکارا با بازسازی پایگاه‌هایش، تل‌آویو را به چالش می‌کشد یا زیر فشار این حملات، راهی برای مصالحه می‌جوید؟ پاسخ این پرسش، نه‌تنها سرنوشت حضور ترکیه در سوریه، بلکه ثبات کل منطقه را تحت تأثیر قرار خواهد داد. در این میان، تل‌آویو با زبان زور سخن گفته و توپ را به زمین آنکارا انداخته است؛ اما آیا این بازی به جنگی تازه منجر خواهد شد یا دیپلماسی، راهی برای خاموش کردن این آتش پیدا خواهد کرد؟ تنها گذر زمان، پرده از این معما بر خواهد داشت.