باشگاه خبرنگاران جوان؛ جواد فراهانی - تصاویر اخیر فضاپیما به دانشمندان کمک کرده است تا پدیده‌های رخ داده در سطح سیاره مریخ را توضیح دهند.

فضاپیمای مدارگرد ردیابی گاز اگزومارس تصاویری را ثبت کرده است که خطوط تاریک جدیدی را در دامنه‌های کوه آپولیناریس در مریخ نشان می‌دهد، که نتیجه‌ی فروپاشی غباری است که در شب قبل از کریسمس ۲۰۲۳ رخ داده است.

این تصاویر همچنین مجموعه‌ای از دهانه‌های برخوردی کوچک و شبکه‌ای از خطوط تاریک در پایه‌ی دامنه را نشان می‌دهند که نشان‌دهنده‌ی فرآیند‌های سطحی است که همچنان موضوع بحث هستند.

این پدیده‌ها که به عنوان خطوط بازگشتی دامنه شناخته می‌شوند، مدت‌هاست که محققان را در مورد ماهیت خود کنجکاو کرده‌اند. برخی از دانشمندان ظاهر آنها را به آب شور جاری مرتبط می‌دانند، در حالی که برخی دیگر آنها را به حرکت شن خشک توسط باد و نوسانات دما نسبت می‌دهند. تصاویر جدید از فرضیه‌ی دوم پشتیبانی می‌کنند و نشان می‌دهند که ذرات غبار در واقع از دامنه‌ها به پایین می‌لغزند و رد‌های مشخصی از خود به جا می‌گذارند.

برای درک چگونگی شکل‌گیری این خطوط، ستاره‌شناسان دانشگاه برن از تکنیک‌های یادگیری ماشینی برای تجزیه و تحلیل بیش از دو میلیون تصویر گرفته شده توسط مدارگرد شناسایی مریخ در طول ۱۸ سال استفاده کردند. نتایج نشان داد که بیشتر خطوط توسط باد، گرد و غبار و شن تشکیل شده‌اند، در حالی که تنها درصد کمی از آنها به برخورد شهاب‌سنگ یا زلزله‌های مریخی مرتبط هستند.

این پدیده‌ها در پنج منطقه متمرکز شده‌اند که محققان آنها را "نقاط داغ" می‌نامند، جایی که سطح به دلیل تغییرات باد و دما دائماً در حال تغییر است و مشاهده می‌شود که گرد و غبار از طریق کانال‌های خشک حرکت می‌کند و سطح را تغییر شکل می‌دهد.

محققان آژانس فضایی اروپا تأکید می‌کنند که این مشاهدات برای ماموریت‌های آینده مهم هستند، زیرا نشان می‌دهند که مریخ همچنان یک سیاره فعال است، جایی که یک لایه نازک گرد و غبار جزئیات آب و هوا و تاریخ آن را آشکار می‌کند. ۹ ماموریت فعال از پنج آژانس فضایی همچنان به جمع‌آوری داده‌ها ادامه می‌دهند و راه را برای ماموریت‌های آینده که ممکن است در اواسط این قرن راه‌اندازی شوند، هموار می‌کنند.

منبع: science.mail.ru