باشگاه خبرنگاران جوان؛ محبوبه کباری - فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی، در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری درباره عملکرد وزارت راه و شهرسازی در بخش مسکن اظهار داشت: رشد نقطه‌به‌نقطه اجاره‌بهای مسکن نسبت به نرخ تورم کاهشی بوده است.
وزیر راه و شهرسازی تأکید کرد: با توجه به اطلاعات ارائه‌شده، سرمایه‌گذاری در سال ۱۳۹۹ به‌شدت کاهش یافته و به حالت منفی رسیده است. این روند می‌تواند به‌دلیل عدم اطمینان اقتصادی و تورم بالا باشد.
وی ادامه داد: یکی از چالش‌های اصلی مردم در کشور، مسئله خرید و اجاره مسکن است. به‌ویژه در شهرهای بزرگ، قیمت‌ها به‌شدت افزایش یافته‌اند و این موضوع برای بسیاری از خانواده‌ها مشکل‌ساز شده است.
وی با اشاره به وظایف وزارت راه و شهرسازی گفت: این وزارتخانه باید برنامه‌هایی را برای حمایت از مردم در این زمینه ارائه دهد. این برنامه‌ها می‌تواند شامل تسهیلات مالی برای خرید مسکن، کاهش مالیات‌ها و افزایش ساخت‌وساز باشد.
تعداد پروانه‌های ساختمانی به ۵۲۰ هزار فقره رسید
وی ادامه داد: در سال ۱۴۰۳ تعداد پروانه‌های صادرشده رشد چشمگیری داشته و به بیش از ۵۲۰ هزار پروانه رسیده است. این افزایش می‌تواند به معنای رونق در ساخت‌وساز و افزایش تقاضا برای مسکن باشد.
صادق اظهار داشت: اگر در سال گذشته (۱۴۰۲) تعداد پروانه‌های صادره کمتر از ۵۲۰ هزار مورد بوده، این رشد نشان می‌دهد که سازندگان و سرمایه‌گذاران به بازار مسکن اعتماد بیشتری پیدا کرده‌اند.
او تصریح کرد: به نظر می‌رسد بازار مسکن در سال ۱۴۰۳ با چالش‌ها و فرصت‌های جدیدی روبه‌روست. افزایش تعداد پروانه‌های صادره نشان‌دهنده رونق در ساخت‌وساز است، اما چالش‌های مربوط به قیمت‌ها و دسترسی به مسکن همچنان باقی مانده‌اند. برای بهبود وضعیت، نیاز به برنامه‌ریزی و حمایت‌های بیشتری از سوی نهادهای دولتی وجود دارد.
وی به کاهش نرخ اجاره‌بهای مسکن نیز اشاره کرد و گفت: اجاره‌بها از فروردین‌ماه نسبت به نرخ تورم کاهش داشته است. اما وزارت راه و شهرسازی در زمینه استیجار چه اقداماتی انجام داده است؟ در توضیحات قبلی من، بسته استیجاری که پیش از عید وعده آن داده شد، شامل مصوبات شورای عالی و موضوعات مختلفی بود. یکی از این موضوعات، تسهیلات و وام‌هایی است که برای استیجار ارائه می‌شود. این وام‌ها به‌ویژه برای دهک‌های پایین جامعه به‌صورت قرض‌الحسنه در نظر گرفته شده‌اند.
وام‌های اجاره به ۲۰۰ هزار میلیارد تومان رسید
صادق یادآور شد: وام‌های اجاره‌بها و استیجار به رقم ۲۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده که رشد بالایی نسبت به سال‌های قبل داشته است.
وی افزود: با توجه به تسهیلات ارائه‌شده و ثبت‌نام‌های انجام‌شده، تعداد وام‌های پرداختی نیز قابل‌توجه است.
صادق با اشاره به اینکه در کلانشهرها و مراکز استان‌ها بسته استیجاری برای خانواده‌ها و زوج‌های جوان در نظر گرفته شده است، گفت: هدف ما این است که تا پایان سال، حداقل ۱۰ هزار واحد استیجاری را در اختیار این عزیزان قرار دهیم.
او بیان کرد: ما در حال تلاش هستیم تا این ۱۰ هزار واحد را خریداری کنیم و هر تعدادی که خریداری شود، در اختیار زوج‌های جوان قرار خواهد گرفت.
وی با اشاره به اینکه در این بسته استیجاری میزان اجاره‌بهایی که دریافت می‌شود کمتر از میانگین‌های موجود خواهد بود و همچنین مبلغ ودیعه نیز کاهش خواهد یافت، گفت: این اقدام به افزایش امنیت و آرامش خانواده‌ها کمک می‌کند.
صادق گفت: بخش اعظم منابع مالی این برنامه از آورده‌های داخلی وزارت راه و شهرسازی تأمین می‌شود. همچنین واحدهای سازمانی که در مناطق شمالی کشور قرار دارند، به فروش می‌رسند تا منابع لازم فراهم شود.
وی در خصوص آخرین وضعیت مسکن حمایتی نیز گفت: از شش سال پیش، طرح مسکن حمایتی آغاز شده است. این برنامه به‌دلیل وجود تقاضا در کشور و نیاز به دخالت دولت، مجدداً راه‌اندازی شد.
صادق افزود: بیش از پنج میلیون نفر در این طرح ثبت‌نام کرده‌اند. از این تعداد، حدود ۱.۵ میلیون نفر واجد شرایط شناخته شده‌اند و تقریباً ۸۵۰ هزار نفر وارد فرآیند پرداخت آورده و واگذاری‌های بعدی شده‌اند.
او تصریح کرد: تلاش وزارت راه و شهرسازی برای کاهش اجاره‌بها و ارائه بسته‌های استیجاری به خانواده‌ها و زوج‌های جوان قابل‌توجه است. با توجه به رشد تسهیلات و وام‌ها و همچنین خرید واحدهای استیجاری، امید می‌رود تا پایان سال ۱۰ هزار واحد در اختیار مردم قرار گیرد. این اقدامات در راستای حمایت از دهک‌های پایین و بهبود شرایط مسکن در کشور انجام می‌شود.
صادق در خصوص آخرین وضعیت پروژه‌های مسکونی حمایتی گفت: از مجموع ۷۰ هزار واحد مسکونی، ۵۰ هزار واحد در طول یک سال گذشته به بهره‌برداری رسیده است. همچنین همواره تأکید بر ضرورت انعقاد قراردادهای مشارکتی با بانک‌ها به منظور تأمین مالی این پروژه‌ها وجود دارد.
وزیر راه و شهرسازی به پیشرفت تسهیلات بانکی هم اشاره کرد و گفت:از ۵۵ هزار واحد که به شبکه بانکی وصل شده‌اند، ۱۴۰ هزار واحد در یک سال گذشته با پیگیری‌های بانک مرکزی و وزارت راه و شهرسازی فعال شده‌اند.
صادق به چالش‌های موجود هم در این بخش اشاره کرد و گفت:از ۸۵۰ هزار واحد مسکن، حدود ۴۹۰ هزار واحد پروانه ساخت داشتند، اما تعدادی از واحدها هنوز پروانه ساختمانی نداشتند و به تسهیلات بانکی وصل نشده‌اند.
او بیان کرد:از ۸۵۰ هزار واحد، ۶۶۱ هزار واحد به تخصیص زمین و شروع عملیات اجرایی رسیده‌اند. از این تعداد، ۵۳۸ هزار واحد تکمیل اسکلت شده‌اند.
صادق به سامانه شفافیت هم اشاره کرد و گفت: سامانه‌ای ایجاد شده است که شفافیت را افزایش دهد و اطلاعات پروژه‌ها را به متقاضیان و دستگاه‌های نظارتی ارائه کند.
وی به تخصیص زمین و آماده‌سازی اراضی هم اشاره کرد و گفت:اقدامات لازم برای تسریع در تخصیص زمین و آماده‌سازی اراضی انجام شده است. تسریع در اعطای وام‌ها و افزایش مبلغ تسهیلات از ۵۵۰ به ۶۵۰ میلیون ریال در نظر گرفته شده است.
شناسایی ۳۰۵ هزار نفر از ۸۵۰ هزار متقاضی مسکن برای حمایت ویژه
صادق با اشاره به اینکه متقاضیانی وجود داشتند که آورده داشتند اما آورده آنها به اندازه کافی نبود در خصوص چاره‌اندیشی دولت چهاردهم و وزارت راه و شهرسازی برای این دسته از متقاضیان تاکید کرد: تلاش کردیم، شناسایی محرومان را انجام بدهیم در گام نخست ثبت نام ها در سامانه تم با سامانه وزارت رفاه و دهک بندی ها منطبق شد. در این مرحله، متوجه شدیم که از این ۸۵۰ هزار نفر حدود ۳۰۵ هزار نفر دهک های ۱ تا ۴ هستند و نیازمند توجه ویژه هستند بنابراین در این خصوص چاره اندیشی کردیم.
به گفته وی، در جلسه اخیر شورای عالی مسکن بعد از مدت‌ها بسته‌ای برای مسکن محرومان تدوین شد و بر اساس آن مقرر شد، سازمان برنامه، وزارت اقتصاد و وزارت راه در این خصوص با هم به تفاهم برسند که در حوزه خدمات زیربنایی رو بنایی و ساخت سهم هر کدام از نهادها به چه صورتی باشد.
وی تصریح کرد مقرر شد، عددی برای مسکن حمایتی توسط سازمان برنامه و بودجه نهایی شود و در این راه نهادهایی همچون بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی فرمان امام و سایر ارگان ها همراهی لازم را داشته باشند.
به گفته صادق، بر اساس تاکید معاون اول رئیس جمهور مقرر شد ۱۰ درصد از درآمدهای مولدسازی در ستاد مولد سازی پشتیبان مسکن محرومان شود به گفته وی حتی بخشی از مسئولیت های اجتماعی سازمان ها در اختیار مسکن محرومان قرار بگیرد.
وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه علاوه بر ۳۰۵ هزار واحد شناسایی شده محرومان، ۵۰ هزار واحد نیز مشخصاً در خصوص مسکن محرومان برنامه‌ریزی شد گفت: تامین زمین این ۵۰ هزار واحد توسط سازمان ملی زمین و مسکن انجام شده که ۴۸ هزار واحد آن نهایی و در اختیار بنیاد مسکن برای ساخت قرار گرفته است.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه زمین و آماده سازی از سازمان ملی و وزارت راه و شهرسازی است از تفاهم وزارت راه و شهرسازی با وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی برای احداث ۹۴ هزار واحد مسکن کارگری خبر داد و گفت:در این تفاهم، بخشی از زمین واحدهای مسکن کارگری توسط وزارت راه و شهرسازی و بخشی توسط وزارت تعاون تامین زمین می‌شود. ساخت این واحدها نیز در هماهنگی دو وزارتخانه با هم در حال انجام است.
وی اصلی ترین موضوع مسکن کارگری را تکمیل واحدها توسط بخش خصوصی عنوان کرد و گفت: اینکه کارخانجات، صنایع و معادن خودشان برای خانه دار کردن پرسنل خودشان همراهی می‌کنند بسیار در تسریع خانه دار شدن بخشی از جامعه کارگری و رسیدن به محصول نهایی یعنی مسکن بسیار موثر است.
به گفته صادق، فراخوانی به همه ادارات کل راه و شهرسازی داده شده است تا با صنایع معادن و کارخانجاتی که آمادگی برای احداث واحد برای پرسنل خود دارند نهایت همکاری را داشته باشند.
۴۷ هزار هکتار اراضی به ظرفیت سکونتگاهی افزوده شد
صادق با اشاره به قانون برنامه هفتم در خصوص الحاق دو دهم درصد به ظرفیت سکونتگاهی کشور و پیشنهادات اصلاحی وزارت راه در اینباره توضیح داد: در سال گذشته حدود ۴۷ هزار هکتار زمین شهری و روستایی به ظرفیت سکونتگاهی کشور افزوده شد که تمام این افزایش ظرفیت سکونتگاهی با رعایت تمامی قوانین موجود از جمله حفظ کاربری اراضی زراعی و باغی، حفظ اراضی کشاورزی، نبودن در مسیل‌ها و پهنه‌های گسلی و فرو نشستی بوده است.
وی آماده سازی را از مهمترین برنامه تامین مسکن حمایتی عنوان کرد و گفت: ارزش آماده سازی اراضی اضافه شده به ظرفیت سکونتگاهی کشور بیش از ۶۵۰۰ همت بوده است. بنابراین در خصوص تامین زمین، رویکرد وزارت راه نه سلبی که عملیاتی بوده است. تمامی تلاش وزارت راه و شهرسازی برای عملیاتی و اجرایی شدن تامین زمین برای خانه دار شدن مردم بوده است.
بیش از ۵۵۰۰ هکتار زمین در حال آماده سازی
وی گفت: تاکید داریم واگذاری زمین حتماً با آماده سازی باشد هم اکنون بیش از ۵۵۰۰ هکتار زمین در حال آماده سازی وجود دارد.
وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه در کلان‌شهرهایی همچون تهران، تبریز و اصفهان سیاست تمرکززدایی دنبال می‌شود، گفت: ایجاد شهرک‌های مسکونی و شهرهای جدید در کلانشهرها برای تامین مسکن دنبال می‌شود.
وی افزود: در بعضی از شهرها علاوه بر مکان‌یابی شهرک‌ها، روستاهایی نیز وجود دارند که با مراکز استان‌ها فاصله کمی دارند که واگذاری حدود ۴۰۰ هزار قطعه روستایی به متقاضیان در پیرامون شهرها در اولویت است و بسته آماده سازی این اراضی در حال انجام است.
وی تصریح کرد: پاسخگویی به مسکن تنها یک راه حل ندارد و با یک نسخه و یک راه حل نمی‌توان جواب مسکن را داد. بنابراین باید تلاش کنیم تا راه‌های متفاوتی را در خصوص مسکن پیش بگیریم.
وی یکی از مهمترین راهبردهای پاسخ به نیاز مسکن را توجه به بافت های فرسوده و ساماندهی این بافت ها عنوان کرد.
وی گفت: مهمترین مصوبات اخیر شورای عالی مسکن، برنامه عملیاتی مالی پشتیبان مسکن، پیش بینی تامین منابع مالی مسکن محرومان و برنامه مدون برای سه سال آینده در حوزه مسکن است. در این جلسه تاکید شد، بانک مرکزی و وزارت راه نسبت به مشارکت مدنی هفتگی موضوعات را دنبال کنند و بسته حمایتی مالی مسکن حتما وجود داشته باشد.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه در سال ۱۴۰۳ بیش از ۷۰ درصد برنامه هفتم در خصوص تامین اراضی برای تولید مسکن انجام شده است، گفت: تمام تلاش وزارت راه و شهرسازی هدفمند کردن دسترسی مردم به مسکن بوده است.
وی در خصوص قانون جوانی جمعیت نیز توضیح داد: بیش از ۷۵ هزار قطعه زمین به متقاضیان جوانی جمعیت واگذار شده است که ۳۸ هزار قطعه آن در یک سال گذشته انجام شده است.