باشگاه خبرنگاران جوان؛ کیمیا قلی‌پور - سرانجام پس از کش‌وقوس‌های فراوان بنزین سوپر وارداتی با عرضه در بورس انرژی یک گام به جایگاه‌ها نزدیک‌تر شد؛ بسیاری از کارشناسان معتقدند در راستای بهبود مدیریت عرضه و تقاضای سوخت در کشور و ایجاد شفافیت بیشتر در بازار انرژی، عرضه بنزین سوپر وارداتی در بورس انرژی ایران به عنوان یک گام مهم و استراتژیک معرفی می‌شود.
گفتنی است، بر اساس آگهی عرضه بنزین سوپر وارداتی با قیمت پایه ۶۵۸۰۰ تومان در بورس انرژی خواهد بود که دامنه نوسان نرخ بنزین سوپر پنج تومان تعیین شده است.
پیش از این هم نظیفی مدیرعامل بورس انرژی گفته بود: تفاوت بنیادین بورس انرژی و سازوکار بازار با سایر روش‌ها این است که قیمت را عرضه و تقاضا تعیین می‌کند. ما نمی‌توانیم پیش از مچینگ (تطبیق عرضه و تقاضا) نظری بدهیم، اما اطلاعیه عرضه احتمالاً مبنای قیمتی را از سوی عرضه‌کننده اعلام خواهد کرد.
عرضه بنزین سوپر وارداتی در بورس انرژی که به گفته سخنگوی صنف جایگاهداران، روز گذشته با نرخ پایه ۶۵ هزار و ۸۰۰ تومان در بورس کشف قیمت شد؛ نرخی که با افزودن هزینه حمل از بنادر تا جایگاه، حق‌العمل جایگاه و ۱۳ درصد مالیات ارزش افزوده، قیمت نهایی آن هنگام عرضه رسمی اعلام می‌شود.
او با تأکید بر اینکه این فرآیند هیچ تغییری در روند توزیع سوخت‌های موجود ایجاد نخواهد کرد، اظهار کرد: در بخش بنزین معمولی و یورو۴ قیمت، سهمیه‌ها و شیوه سوخت‌گیری همچنان مطابق روال سابق و از طریق کارت سوخت شخصی ادامه می‌یابد.
او درباره زمانبندی و دامنه عرضه نیز توضیح داد: پیش‌بینی ما این است که عرضه بنزین سوپر وارداتی ابتدا از تهران و سپس از کلان‌شهر‌ها آغاز شود. فهرست جایگاه‌هایی که امکان عرضه دارند، به صورت شفاف اعلام خواهد شد تا مردم بدانند کجا می‌توانند این فرآورده را تهیه کنند در گام نخست، این محصول سهم بسیار کمی از توزیع روزانه را تشکیل می‌دهد و در صورت موفقیت مراحل اولیه، مسیر توسعه عرضه ادامه خواهد یافت.
نواز در پایان افزود: آنچه ما اطلاع داریم، این است که شرکت‌های واردکننده و توزیع‌کننده، اولویت اول خود را عرضه صحیح و بدون مشکل این فرآورده قرار داده‌اند و سودآوری را فعلاً در اولویت دوم گذاشته‌اند تا مردم بتوانند با کمترین چالش، از بنزین سوپر وارداتی استفاده کنند.
زیر و بم عرضه بنزین سوپر وارداتی در بورس انرژی
در ادامه هم محمد احمدی معاون عملیات و نظارت بر بازار بورس انرژی ایران در گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان گفت: عرضه بنزین ویژه سوپر در بازار فرعی بورس انرژی ایران انجام خواهد شد. فرایند عرضه مشابه عرضه در رینگ داخلی بازار فیزیکی خواهد بود. عرضه به صورت ریالی است. عرضه کنندگان شرکت‌های دارای مجوز واردات از سوی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران و خریداران این عرضه دارای مجوز توزیع بنزین ویژه از شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی هستند.
او افزود: تاکنون ۲ شرکت دارای مجوز واردات، در بورس انرژی ایران پذیرفته شدهاند. در صورت صدور مجوز واردات توسط شرکت ملی پالایش و پخش و طی نمودن فرایند پذیرش از سوی این شرکت‌ها، تعداد شرکت‌های عرضه‌کننده بنزین سوپر افزایش خواهد یافت.
او در خصوص فرآیند کلی اظهار کرد: فرآیند انجام عرضه و معاملات بنزین سوپر مطابق با دستورالعمل بورس انرژی ایران و فرآیند تسویه مطابق با دستورالعمل ثبت و سپرده گذاری کالا و اوراق بهادار قابل معامله و تسویه و پایاپای معاملات در بورس انرژی، صورت خواهد پذیرفت.
این مقام مسئول در خصوص کشف نرخ هم بیان کرد: مطابق با دستورالعمل معاملات بورس انرژی ایران، در عرضه‌های رینگ داخلی، عرضه کننده اطلاعیه عرضه مربوط به بنزین سوپر را حداقل یک روز کاری قبل از تاریخ عرضه بر روی سایت بورس انرژی ایران منتشر خواهد کرد. در اطلاعیه عرضه اطلاعات مربوط به عرضه بنزین سوپر شامل، حجم عرضه، قیمت هر لیتر، حداقل خرید، ترم تحویل و محل تحویل، نوع معامله، شیوه تسویه و سایر اطلاعات مربوط به تحویل، بارگیری و تسویه ذکر خواهد شد. در روز عرضه، عرضه کننده بر اساس حجم و قیمت اعلامی در اطلاعیه عرضه، سفارش فروش خود را در سامانه معاملاتی ثبت می‌نماید. در صورتی‌که خریداران قیمت اعلامی از سوی عرضه کننده را بپذیرند و حجم تقاضا کمتر یا مساوی حجم عرضه باشد، معامله به میزان تقاضا و با قیمت توافق شده انجام خواهد شد. در صورتی‌که حجم تقاضایی که قیمت عرضه کننده را پذیرفته است بیش از حجم عرضه باشد، امکان رقابت فراهم خواهد شد و اولویت تخصیص با خریدارانی خواهد بود که بیشترین قیمت را ثبت کرده‌اند.
او افزود: روز‌های معاملاتی در بازار هیدروکربوری بورس انرژی ایران، از شنبه تا چهارشنبه و از ساعت ۹ الی ۱۶:۳۰ است. اولین عرضه بنزین سوپر در روز‌های ابتدایی آذرماه صورت گیرد.
احمدی گفت: بعد از انجام معامله و کشف نرخ، فرآیند تسویه مطابق اطلاعات منتشر شده در اطلاعیه عرضه بنزین سوپر صورت خواهد گرفت و خریداران پس از تسویه، مطابق برنامه زمانبندی اعلامی از سوی عرضه کننده، اقدام به برداشت و حمل بنزین سوپر خواهند کرد.
او تاکید کرد: با توجه به اینکه بنزینی که قرار است عرضه شود بنزین سوپر وارداتی است، قیمت آن بر اساس قیمت‌های بین‌المللی با لحاظ کردن هزینه‌های حمل، هزینه‌های گمرکی و سود واردکننده است.
در نهایت این مقام مسئول گفت: با توجه به ابلاغ شیوه‌نامه تامین و توزیع بنزین ویژه (سوپر) از سوی وزیر محترم نفت و به منظور کشف قیمت عادلانه و شفاف، عرضه تمام بنزین سوپر از طریق بورس انرژی ایران میتواند باعث افزایش آگاهی مردم در خصوص قیمت واقعی این فرآورده شود. ضمن آنکه با تسهیل در فرایند ارائه مجوز‌ها و واردات بنزین و افزایش حجم واردات، میتوان هزینه‌های واردکنندگان را کاهش داد و در نتیجه بنزین سوپر با قیمت مناسب‌تری در اختیار مردم قرار گیرد.
حالا باید منتظر معاملات بنزین سوپر وارداتی در بورس انرژی ماند و دید چه زمانی این حامل انرژی به جایگاه می‌رسد و آیا شاهد تغییرات قیمتی در این زمینه خواهیم بود؟