باشگاه خبرنگاران جوان؛ مریم رضایی - ابوالفتح مرادی امروز در جشنواره تجلیل از پژوهشگران، کشاورزان و تولید کنندگان بخش کشاورزی در شیراز گفت: مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، به عنوان یکی از بزرگترین مراکز زیرمجموعه سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (تات) در کشور، نقش کلیدی در تأمین امنیت غذایی و پایداری تولید ایفا میکند.
او افزود: این مرکز با تمرکز ویژه بر تولید هستههای اولیه بذر غلات، رتبه اول کشور را در این زمینه کسب کرده و در زمینههای پژوهشی، آموزشی، و نظارتی فعالیتهای گستردهای دارد.
رئیس مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس به دستاوردهای کلیدی این مرکز در تولید بذر و پژوهش اشاره و عنوان کرد: فارس در تولید ۳۰ درصد هستههای اولیه بذری غلات کشور نقش بسزایی دارد و رتبه اول را به خود اختصاص داده است.
مرادی خاطرنشان کرد: این هستههای اولیه بذری، پایه و اساس تولید بذر گواهیشده برای استان فارس و ۱۶ استان دیگر کشور هستند.
او افزود: تولید این هستهها (شامل مراحل پرورشی یک و دو) به صورت انحصاری توسط مراکز تحقیقاتی زیرمجموعه سازمان تات انجام میشود.
رئیس مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس به اصلاح و معرفی ارقام گیاهی در این مرکز هم اشاره و بیان کرد: همکاران این مرکز در سه سال گذشته در اصلاح و معرفی ۵۷ رقم گیاهی در استان نقش داشتهاند. این ارقام با همکاری مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کشور معرفی میشوند.
مرادی همچنین به حجم انتشارات پژوهشی این مرکز اشاره کرد و گفت: مجموع انتشارات این مرکز در یک سال گذشته (۱۴۰۳) تقریباً ۲۷۵ مورد بوده که شامل مقاله، نشریه و کتاب است. در سال ۱۴۰۳، ۱۶۹ مقاله علمی-پژوهشی در نشریات داخلی و ISI به چاپ رسیده که نیمی از آنها در نشریات ISI و بیشتر در Q۱ و Q۲ بودهاند.
به گفته او، نزدیک به ۴۰ جلد کتاب در سه سال گذشته و ۱۵ جلد تنها در سال گذشته به چاپ رسیده است.
رئیس مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس اعلام کرد که سالانه بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ طرح و پروژه پژوهشی در این مرکز در دست اجرا قرار میگیرد.
مرادی در بخش دیگری از سخنانش به ساختار و وظایف مرکز متبوع اشاره و عنوان کرد: این مرکز به همراه مرکز خراسان رضوی، بزرگترین مرکز تحقیقاتی تابعی سازمان تات در کشور محسوب میشود. تعداد پرسنل مرکز حدود ۳۳۰ نفر است که ۹۴ نفر از آنها عضو هیئت علمی هستند.
او با بیان اینکه این مرکز دارای ۱۱ بخش تحقیقاتی است که شامل بخشهای خاک و آب، گیاهپزشکی، اقتصادی اجتماعی، آبخیزداری، و علوم دامی میشود، عنوان کرد: ۱۴ ایستگاه و پایگاه تحقیقاتی در سراسر استان وجود دارد. هر ایستگاه به صورت تخصصی بر روی یک محصول خاص کار میکند، مانند ایستگاه تحقیقات زیتون در کازرون و ایستگاه تحقیقات انجیر در استهبان.
بحران آب در فارس جدی است
علیرضا انصاری معاون استاندار فارس اظهارداشت: با وجود اینکه هنوز وارد مرحله بحران در تأمین آب آشامیدنی نشدهایم، اما در بخش کشاورزی در صورت ادامه روند فعلی، قطعاً با معضلات اساسی روبهرو خواهیم شد.
او با ابراز تأسف از اینکه در برابر این بحران بزرگ «غفلت» صورت میگیرد، به آمار نگرانکننده کاهش سطح آبهای زیرزمینی اشاره کرد و گفت: در دشتهای استان، عمق حفر چاه برای رسیدن به آب از ۱۵ متر در گذشته، اکنون به ۱۵۰ تا ۲۰۰ متر رسیده است. همچنین در نقاطی دیگر از استان، این عمق به ۵۰۰ تا ۶۰۰ متر افزایش یافته است.
معاون استاندار فارس با اشاره به خاطرهای از منطقه کوهمره نودان کازرون در دهههای ۷۰ که مردم قادر به عبور از حجم آب چشمههای فصلی نبودند، تأکید کرد که همان منطقه امروز به عمق چاه ۲۰۰ تا ۲۵۰ متر رسیده است.
پیشنهادهای کلیدی برای برونرفت از بحران
انصاری پیشنهادهای صریح و مشخصی را برای مقابله با این وضعیت مطرح کرد و از مدیران استان برای اقدام عاجل درخواست کرد که روی تغییر الگوی کشت متمرکز شوند.
او عنوان کرد: استان فارس دیگر ظرفیت کشت محصولاتی مانند ذرت، برنج، و صیفیجات را ندارد؛ لذا باید به سمت کشت گیاهان دارویی، نخل، زیتون، و پسته حرکت کرد.
معاون استاندار فارس همچنین خواستار آموزش و ترویج قاطعانه و برخورد جدی با موضوع آموزش و ترویج در سازمان جهاد کشاورزی شد و افزود: باید کشاورزان، دامداران، باغداران و صیفیکاران را متوجه خطرات ناشی از مصرف بیرویه سموم برای سلامت جامعه و بدن انسانها کرد.
انصاری اضافه کرد: بخش اعظمی از بیماران مراکز درمانی ناشی از غذای ناسالم است و ما نتوانستهایم محصولات ارگانیک تولید کنیم.
او بر لزوم انجام کارهای پژوهشی و دانشگاهی و عملی کردن طرحهای ارائهشده توسط متخصصان و بر استفاده از طرحهای نوین آبیاری و افزایش استفاده از پساب تصفیهخانهها در صنعت و کشاورزی تاکید کرد.
معاون استاندار فارس ابراز امیدواری کرد که با همت و اراده مسئولان و عجین شدن با علم، کیاست و پژوهش صاحبنظران، راه برونرفت از این معضلات به وجود خواهد آمد.
انصاری ضمن قدردانی از نقش کشاورزان در تأمین امنیت غذایی، هشدار داد که این قشر در واقع با عملکردهای کنونی خود، آینده را با بحران مواجه میکنند.
او همچنین با ذکر مثالی از گوشت مرغ ارگانیک تولیدی در خارج از کشور که پس از سه روز هیچ بوی نامطبوعی نداشت، به تفاوت چشمگیر کیفیت محصولات ارگانیک در مقایسه با محصولات فعلی اشاره کرد.
معاون استاندار فارس همچنین به نقش دانشگاه شیراز اشاره کرد و گفت: این دانشگاه در استان فارس یک ظرفیت و مرکز اثبات شده در سطح جهان است و اگر طرحها و ایدههای مغزهای متفکر آن در حوزههای مختلف عملیاتی شود، بسیاری از چالشها یکی پس از دیگری مرتفع خواهد شد.
انصاری در خاتمه سخنانش ضمن تأکید بر لزوم مدیریت علمی و اصولی در حوزه کشاورزی برای حفظ جایگاه استراتژیک استان در تأمین امنیت غذایی کشور، از بهبود قریبالوقوع وضعیت تأمین نهادههای دامی دامداران و مرغداران در استان خبر داد.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری فارس اعلام کرد که با واردات اخیر و هماهنگیهای انجامشده، مشکلات تأمین نهادهها بهزودی برطرف خواهد شد و نهادههای مورد نیاز ظرف ۱۰ تا ۱۵ روز آینده در اختیار متقاضیان قرار خواهد گرفت.
اهمیت علم و دانش در اسلام و لزوم بهروزرسانی در کشاورزی فارس
حجتالاسلام والمسلمین صبور مسئول حوزه نمایندگی ولی فقیه در سازمان جهاد کشاورزی فارس نیز با اشاره به تأکید اسلام بر علم و دانش، لزوم استفاده از دانش نوین و توجه به شرایط اقلیمی در تحقیقات کشاورزی استان فارس را ضروری دانست.
او تأکید کرد که اسلام هرگز مانع علم نبوده، بلکه همواره مشوق و در مواردی، طلب علم را واجب دانسته است.
صبور، کشاورزی و صنعت را دو محور اساسی توسعه کشور دانست و تأکید کرد که در استان فارس که اکثریت مردم آن کشاورز هستند، باید در این عرصه حرف اول را زد.
او همچنین با اشاره به فرمایشات اخیر مقام معظم رهبری، بر لزوم بهروز شدن و استفاده از دانش نوین در عرصههای مختلف، بهویژه کشاورزی تأکید کرد تا بتوان به جایگاه شایسته دست یافت.
مسئول حوزه نمایندگی ولی فقیه در جهاد کشاورزی فارس، به چالشهای موجود در استان از جمله بحران آب (کمبود و شور شدن) و کاهش حاصلخیزی خاک اشاره کرد.
صبور، مهمترین نکته در بحث کشاورزی را دانش روز دانست و از پژوهشگران خواست تا تحقیقات خود را بومیسازی کنند؛ زیرا شرایط اقلیمی دائما در حال تغییر است و یک نسخه واحد برای کل استان یا کشور قابل اجرا نیست.
او، جامعه علمی و تحقیقاتی کشاورزی را پیشگام و خط مقدم توسعه این عرصه دانست و ابراز امیدواری کرد که با تلاش جهادی محققان، بتوان در عرصه کشاورزی فارس پیشرفتهای بهتری داشت و مشکلات موجود را حل کرد.