باشگاه خبرنگاران جوان؛ حسین قربانی - بیش از پنجاه سال از آغاز فعالیت آرامستان بهشت زهرا (س)، بزرگترین گورستان کشور و اصلیترین محل تدفین شهروندان تهرانی میگذرد؛ مکانی که بخشی از حافظه جمعی پایتخت نشینان است.
در سالهای اخیر، بحث درباره میزان باقیمانده فضا برای دفن اموات در آن، بارها در محافل شهری از جلسات شورای شهر تا نشستهای شهری مطرح شده است که هر بار اظهارات متفاوت از سوی مدیران شهری عنوان میشود.
این اختلاف نظر، در شرایطی ایجاد شده که با گسترش جمعیت و آمار فوت طبیعی و غیرطبیعی، مسئله ظرفیت آرامستانها به دغدغهای مهم در برنامهریزی شهری تهران تبدیل شده است. از سوی دیگر، تأخیر در تعیین تکلیف پروژه آرامستانهای جدید، حساسیت موضوع را دوچندان کرده است.
محمدجواد تاجیک، مدیرعامل سازمان بهشت زهرا (س)، در روزهای پایانی سال ۱۴۰۳ با هشدار درباره نزدیک شدن آرامستان به مرز تکمیل ظرفیت گفت: در قطعات روز دفن ما که قبر رایگان داده میشود و ۵۰ نفر دفن میشوند، ظرفیت در حال تکمیل است و اگر کاری نکنیم، ظرفیت اواخر بهار سال آینده تکمیل است و روزی ۵۰ نفر روی دست ما میمانند.
به گفته تاجیک، در صورت ادامه روند فعلی و نبود طرح جایگزین، سازمان بهشت زهرا (س) با چالشی جدی در دفن روزانه متوفیان روبهرو خواهد شد.
در اظهارنظر دیگر، عبدالمطهر محمدخانی، سخنگوی شهرداری تهران روز گذشته در پاسخ به پرسشی درباره آخرین وضعیت آرامستان بهشت زهرا (س) گفت: ظرفیت بهشت زهرا (س) همچنان قابل توجه است و ظرفیت آن پر نشده است، اما باید به دلایل متعدد، موضوع آرامستانهای جدید نیز انجام و پیگیری شود.
سخنگوی شهرداری با رد ارتباط ایجاد آرامستانهای جدید با پر شدن ظرفیت بهشت زهرا (س) افزود: علت ایجاد آرامستان جدید پر شدن و اتمام ظرفیت بهشت زهرا (س) نیست و این خطایی است که دائماً توسط برخی افراد مطرح میشود.
محمدخانی همچنین در توضیح دلایل اصلی احداث آرامستانهای جدید تأکید کرد: این موضوع دلایل دیگری مانند دسترسپذیری و کاهش ترافیک در روزهای خاص و آخر هفته و دلایل فرهنگی دیگری دارد.
در حالی که هشدارها درباره تکمیل قریبالوقوع ظرفیت این آرامستان میتواند به معنای نیاز فوری به مکانهای جایگزین باشد، مواضع رسمی شهرداری تهران این موضوع را تا حد زیادی تعدیل میکند و آن را بیشتر ناشی از ملاحظات فرهنگی و ترافیکی میداند.
تفاوت آشکار در اظهارات مدیرعامل سازمان بهشت زهرا (س) و سخنگوی شهرداری تهران نمایان است و مشخص نیست برخی افراد با چه هدفی وضعیت ظرفیت دفن در بهشت زهرا (س) را بحرانی عنوان میکنند.
کارشناسان شهری معتقدند ادامه این دوگانگی در بیان واقعیتها، میتواند اعتماد عمومی را نسبت به برنامهریزیهای خدمات شهری کاهش دهد و سیاستگذاری در موضوع حساسی، چون مدیریت آرامستانها را با ابهام روبهرو کند. آنچه امروز ضروری بهنظر میرسد انتشار آمار دقیق، اعلام ظرفیت واقعی و تدوین سیاستی واحد و شفاف در خصوص آینده دفن اموات در تهران است.